Thông tin chung: Công trình: Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec (Historic District of Old Québec) Địa điểm: Quebec, Canada (N46 48 34 W71 12 38)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích khu vực Di sản 135ha
Năm hình thành: 1608
Giá trị:Di sản thế giới (1985; hạng mục iv, vi)
Canada, là quốc gia có diện tích lớn thứ hai trên thế giới, nằm ở cực Bắc của châu Mỹ. Lãnh thổ Canada trải dài từ Đại Tây Dương ở phía Đông sang Thái Bình Dương ở phía Tây, phía Bắc giáp Bắc Băng Dương, phía Nam giáp Hoa Kỳ, phía Tây Bắc giáp với tiểu bang Alaska của Hoa Kỳ, phía Đông Bắc là đảo Greenland thuộc Vương quốc Đan Mạch.
Canada có diện tích khoảng 9.984.670 km2, dân số 35,15 triệu người (2016), là một liên bang gồm 10 bang và 3 vùng lãnh thổ, thủ đô là Ottawa; Ngôn ngữ chính thức tiêng Anh và Pháp.
Canada là vùng đất cư trú của người dân bản địa trong nhiều thiên niên kỷ trước khi trở thành thuộc địa của châu Âu.
Từ thế kỷ 16, người Anh và Pháp đến đây thành lập các khu thuộc địa. Sau các cuộc xung đột cuối thế kỷ 18, người Anh chỉ còn lại vùng lãnh thổ thuộc Canada ngày nay.
Ngày 1/7/1867, Liên bang tự trị Canada được người Anh thành lập.
Ngày 11/12/1931, Canada tuyên bố độc lập khỏi Vương quốc Anh và độc lập hoàn toàn vào ngày 17/4/1982.
Bản đồ Canada và vị trí của tiểu bang Quebec phía Đông Canada
Thành phố Québec (Quebec City) là trung tâm chính trị của tiểu bang (vùng) Québec và cũng là một trong số các thành phố lớn của Canada. Ngôn ngữ chính là tiếng Pháp. Thành phố nằm tại phía Nam của tiểu bang Québec, có diện tích khoảng 485,77 km2, dân số khoảng 532 ngàn người (2016). Thành phố Québec được hình thành vào thể kỷ 17, nằm bên bờ Bắc của sông Saint-Laurent, gần với điểm hợp lưu của sông St. Charles. Tên gọi của thành phố Québec xuất phát từ chữ Kébec, theo thổ ngữ của người dân bản xứ Algonquin có nghĩa "nơi dòng sông khép lại", diễn tả phần hẹp nhất của sông Saint-Laurent chảy qua thành phố Québec và thành phố Lévis nằm bên kia sông. Thành phố Québec bao gồm 6 quận và 35 phường. Mỗi phường tương đương như một thị trấn hay làng cổ xưa. Thành phố cổ Quebec(Old Québec) là một minh chứng rõ rệt về một giai đoạn quan trọng của châu Âu tại châu Mỹ, là thuộc địa của Pháp và sau đó là Anh. Thành phố cổ Quebechiện vẫn còn được bảo tồn nguyên vẹn. Đây là thành phố cổ duy nhất ở Bắc Mỹ có thành lũy bảo vệ và là thành phố cổ nhất thuộc cộng đồng Pháp ngữ ở Bắc Mỹ, vì vậy Québec còn được gọi là Cố đô (La Vieille Capitale).
Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec thuộc quận La Cité-Limoilou, nằm ở mũi Diamant, một mỏm đá lớn nhô ra phía sông Saint-Laurent. Đây là địa điểm rất thích hợp cho mục đích phòng thủ. Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec rộng khoảng 135ha, bao gồm khoảng 1400 tòa nhà, chia thành hai khu vực: - Khu vực đô thị nằm trên phần đất cao (Upper Town/ Haute Ville), tại mũi Diamant và được bảo vệ bởi các thành lũy và các công trình phòng thủ; - Khu vực đô thị nằm trên phần đất thấp (Lower Town/ Basse Ville), là khu vực xung quanh quảng trường Hoàng gia (Place Royale) và bến cảng.
Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec, Canada nhìn từ sông Saint-Laurent
Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec, Canada gồm khu vực nằm trên gò núi cao và khu vực nằm dưới thấp sát sông
Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec, Canada được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1985) với các tiêu chí:
Tiêu chí (iv) : Đây là một quần thể đô thị được bảo tồn tốt, một ví dụ điển hình cho thị trấn thuộc địa được tăng cường về phòng thủ và là một trong những thành phố hoàn thiện nhất tại Bắc Mỹ thời bấy giờ.
Tiêu chí (vi) :Quebec, thủ đô cũ của New France (là khu vực thuộc địa của Pháp tại Bắc Mỹ, từ năm 1534 đến 1763), là minh họa một giai đoạn quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề định cư của châu Âu tại Bắc Mỹ.
Bản đồ ranh giới khu vực Di sản Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec, Canada
Sơ đồ vị khu UpperTown và Lower Town trong Trung tâm lịch sử thành phố cổ Quebec, Canada
Di sản Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec, Canada chia thành hai phần: khu vực Upper Town và khu vực Lower Town :
Khu vực Upper Town
Khu vực UpperTown (Haute Ville) nằm trên phần đất cao của thành phố cổ Quebec. Năm 1608, Samuel de Champlain (người Pháp, 13/8/1574- 25/12/1635, sáng lập New France và thành phố Quebec; lập bản đồ chính xác đầu tiên của bờ biển và có công trong việc hình thành các khu định cư) đã chọn khu vực trên phần đất cao của gò núi Cap Diamant để xây dựng pháo đài Saint Louis (Fort Saint Louis). Pháo đài được bao quanh bởi thành lũy, là trung tâm hành chính và quân sự của thành phố. Khi Anh chinh phục thành phố, pháo đài là nơi cư trú của Hoàng gia, quan chức chính phủ Anh và giáo sĩ Công giáo. Cuối thế kỷ 19, pháo đài bị phá hủy để phục vụ quá trình đô thị hóa. Một phần pháo đài được phục hồi lại vào những năm 1970. Trong khu vực, hầu hết các tòa nhà đều được xây dựng vào thế kỷ 19, một số công trình của thế kỷ 17,18 vẫn còn tồn tại. Tại đây có nhiều tuyến phố thương mại nổi tiếng như: Saint Jean, Sainte Anne và De Buade; một số công trình hành chính, tôn giáo như: Lâu đài Château Frontenac; Tòa thị chính thành phố Quebec (Québec City Hall); Chủng viện Quebec (Séminaire de Québec); Tu viện Ursulines (Ursulines Convent); Nhà thờ chính tòa Notre – Dame de Quebec (Basilique Cathedrale Notre – Dame de Quebec); Bệnh viện trường Y (Hotel-Dieu de Québec).
Phố cổ trong khu UpperTown, Trung tâm lịch sử thành phố cổ Quebec, Canada
Vị trí một số công trình chính trong Khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada Thành lũy Thành lũy (City Walls/ Ramparts of Quebec City) chạy bao quanh hầu hết thành phố cổ Quebec, được củng cố lại vào năm 1759. Thành hiện còn lại 4 cổng.
Nằm tại phía Tây của thành, từ phía Bắc xuống Nam gồm 3 cổng: - Cổng St. Jean (Porte St. Jean): được xây dựng vào năm 1694, bị phá hủy vào năm 1791 sau đó được xây dựng lại. Cổng này bị phá hủy năm 1865 và được xây dựng lại. Cửa khẩu hiện nay được xây dựng vào năm 1939; - Cổng Kent (Porte Kent): được xây dựng vào năm 1879, được đặt tên theo cha của Nữ hoàng Victoria, Công tước Kent; - Cổng St. Louis (Porte St. Louis): tồn tại ít nhất từ năm 1694, bị phá hủy năm 1791 và được xây dựng lại. Cổng được xây lại vào năm 1823, bị gỡ bỏ vào năm 1871. Cổng ngày nay được xây dựng vào năm 1880; Cổng Prescott (Porte Prescott): nằm tại phía Đông của thành, được dựng lên vào năm 1797, bị phá hủy năm 1871. Cổng hiện tại được xây dựng vào năm 1983.
Vị trí thành lũy và cổng thành, Khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Cổng St. Jean tại phía Tây khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Cổng Kent tại phía Tây khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Cổng St. Louis tại phía Tây khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Cổng Prescott tại phía Đông khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Pháo đài Quebec Pháo đài Quebec (Citadelle of Quebec) nằm tại phía Namtrung tâm lịch sử Quebec, sát cạnh sông Saint-Laurent. Công trình được xây dựng vào năm 1673, là căn cứ quân sự và nơi ở của hoàng gia và thống đốc Canada. Pháo đài là công trình quân sự lâu đời nhất tại Canada và là một phần của thành lũy bao quanh thành phố cổ Quebec. Công trình có mặt bằng hình ngôi sao không hoàn chỉnh, bao gồm 4 pháo đài và các đoạn tường thành. Vật liệu xây dựng bằng đá sa thạch khai thác tại địa phương. Bên trong pháo đài có 24 tòa nhà, được xây dựng bằng đá, gồm: - Công trình nhà ở của hoàng gia được xây dựng vào năm 1831 bởi quân đội Anh, trở thành nơi cư trú của thống đốc Canada từ năm 1872. Công trình hiện tại có tổng cộng 153 phòng với tổng diện tích khoảng 4459m2. - Ngoài ra tại đây còn có các công trình khác như: Kho thuốc súng, xây dựng vào năm 1750, ngày nay trở thành một phần của Bảo tàng Hoàng gia, nơi thu thập, lưu giữ và trưng bày các đồ tạo tác có ý nghĩa lịch sử quân sự của Canada; đài quan sát và trạm gác; kho vũ khí và xưởng sản xuất; nơi giam giữ tù binh; doanh trại và nhà ở cho người phục vụ; tòa nhà hành chính của bệnh viện cũ; nhà nguyện… Ngày nay, công trình mở cửa đón tiếp du khách thăm quan.
Phối cảnh pháo đài Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Cổng vào pháo đài Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Nhà thống đốc bên trong pháo đài Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Nội thất nhà thống đốc bên trong pháo đài Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Công trình doanh trại bên trong pháo đài Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Kho thuốc súng bên trong pháo đài Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Lâu đài Château Frontenac Lâu đài Château Frontenac là một khách sạn, nằm tại phía Đông Nam trung tâm lịch sử Quebec, tại độ cao 54m. Công trình được xây dựng vào năm 1983, cho Công ty Đường sắt Thái Bình Dương (Canadian Pacific Railway Company) của Canada. Trước kia đây là nhà ở của các thống đốc thuộc địa Anh. Khách sạn có quy mô 600 tầng, cao 18 tầng. Công trình được đặt theo tên của Louis de Buade de Frontenac, thống đốc vùng New France từ năm 1672 - 1682 và 1689 - 1698. Lâu đài được thiết kế theo phong cách "Château", là phong cách kết hợp các yếu tố kiến trúc của thời kỳ Phục hưng với phong cách của những lâu đài Pháp (Loire Castles) tại thung lũng Loire vào thế kỷ 15 -17, bao gồm một tổ hợp công trình mái dốc với các tháp, không đối xứng…Công trình được bổ sung tháp trung tâm vào năm 1924. Lâu đài Château Frontenac là một trong các công trình nổi bật nhất trên đường chân trời của thành phố Quebec, nhìn từ sông Saint-Laurent.
Mặt bằng tầng điển hình lâu đài Château Frontenac, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Phối cảnhlâu đài Château Frontenac, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Phối cảnhtổng thể lâu đài Château Frontenac, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Phối cảnh mặt trước lâu đài Château Frontenac, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada Tòa thị chính thành phố Quebec Tòa thị chính thành phố Quebec (City Hall of Quebec City/Hôtel de ville de Québec) nằm tại trung tâm thành phố cổ. Từ năm 1730 -1878, đây là địa điểm của trường dòng Tên Jesuit (Barracks Jesuit). Từ năm 1842- 1896, công trình thuộc quân đội Anh.
Tòa thị chính hiện tại được xây dựng vào năm 1896, theo phong cách hỗn hợp Cổ điển, Trung cổ và phong cách "Château".
Phối cảnh tòa thị chính thành phố Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada Chủng viện Quebec Chủng viện Quebec (Séminaire de Québec) thuộc cộng đồng các linh mục Công giáo La Mã, được thành lập vào năm 1663. Đây là nơi đào tạo các linh mục và cũng là nơi đào tạo ngôn ngữ và văn hóa Pháp cho người dân địa phương. Sau cuộc chinh phục của người Anh vào năm 1760, chủng viện trở thành trường Đại học mang tên Laval, là đại học tiếng Pháp đầu tiên ở Bắc Mỹ. Di tích lịch sử của chủng viện cũ bao gồm một số lượng lớn các tòa nhà, một số xây dựng từ thế kỷ 17, một số được xây dựng bổ sung từ thế kỷ 18-20 để đáp ứng nhu cầu của Đại học Laval, trong đó nổi bật là công trình Camille-Roy và tòa nhà Jean-Olivier-Briand.
Tòa nhà Camille-Roy tại Chủng viện Québec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Tòa nhà Jean-Olivier-Briand tại Chủng viện Québec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Sân trong Chủng viện Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Tu viện Ursulines Tu viện Ursulines (Couvent des Ursulines) nằm tại trung tâm thành phố cổ, được thành lập vào năm 1639. Đây là cơ sở giáo dục lâu đời nhất dành cho phụ nữ tại khu vực Bắc Mỹ. Tu viện bị hỏa hoạn năm 1650, sau đó được xây dựng lại. Nội thất của tu viện được tái thiết lại vào năm 1901. Ngày này một phần của tu viện được sử dụng làm bảo tàng (Musée des Ursulines de Quebec).
Tu viện Ursulines, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Nội thất gian thờ trong tu viện Ursulines, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Nhà thờ chính tòa Notre – Dame de Quebec
Nhà thờ chính tòa Notre – Dame de Quebec (Basilique Cathedrale Notre – Dame de Quebec) nằm tại phía Đông của trung tâm thành phố cổ, được hình thành vào năm 1647, là một trong những nhà thờ lâu đời nhất tại khu vực Bắc Mỹ. Nhà thờ bị phá hủy do hỏa hoạn, chiến tranh, được xây dựng lại vào năm 1743. Công trình được cải tạo và nâng cấp nhiều lần. Năm 1843, được tái thiết lại cho giống với nhà thờ Sainte-Geneviève ở Paris, tạo thành mặt tiền theo phong cách kiến trúc Tân cổ điển đẹp nhất tại Quebec với các trang trí nghệ thuật đầy ấn tượng như hình tượng các tán cây, tượng trang trí…Năm 1931-1932, công trình được bổ sung thêm một tu viện bên cạnh. Trong nhà thờ có hầm mộ của 4 thống đốc nhà nước New France, giám mục François de Laval (30/4/1623-6/5/1708, là giám mục Công giáo đầu tiên của Quebec)…
Nhà thờ chính tòa Notre – Dame de Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Nội thất nhà thờ chính tòa Notre – Dame de Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Lăng mộ giám mục François de Laval bên trong nhà thờ chính tòa Notre – Dame de Quebec, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada Bệnh viện trường Y Bệnh viện trường Y (Hotel-Dieu de Québec): công trình vừa là bệnh viện vừa có chức năng giảng dạy liên kết với trường Đại học Laval, thuộc mạng lưới 3 bệnh viện và một số tổ chức chuyên môn. Bệnh viện điều trị ung thư, bệnh thận và cấy ghép thiết bị tai điện tử. Bệnh viện thành lập vào năm 1637, là bệnh viện đầu tiên tại Canada và Bắc Mỹ.
Phối cảnh Bệnh viện trường Y thuộc Đại học Laval, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada Công viên
Trong khu vực có nhiều công viên, ví dụ như: Place d' Armes; Governors' Park; Plains of Abraham…
Công viên Armes, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Công viên Governors, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Công viên Abraham, khu vực UpperTown, thành phố cổ Quebec, Canada
Khu vực Lower Town
Khu vực Lower Town (Basse Ville) nằm bên dưới gò núi Cap Diamant.
Năm 1608, Samuel de Champlain đã xây dựng quảng trường Hoàng gia (Place Royale), là trung tâm của khu vực. Vào thời gian người Anh chiếm đóng khu vực, LowerTown là nơi cư trú của các thương gia Pháp, Anh và nghệ nhân. Trong khu vực có các công trình nổi tiếng: - Nhà thờ Notre-Dame-des-Victoires (Church of Notre-Dame-des-Victoires): là một nhà thờ Công giáo La Mã nhỏ, được xây dựng vào năm 1678 - 1723. Nhà thờ bị chiến tranh phá hủy vào năm 1759, được trung tu lại vào năm 1816; - Nhà hát Petit Champlain (Théâtre Petit Champlain): được xây dựng vào giữa thế kỷ 17; - Bảo tàng Văn minh (Musée de la Civilisation): mới xây dựng, hoàn thành vào năm 1988; - Bảo tàng Québec (Musée Naval de Québec)...
Quảng trường Hoàng gia, khu vực Lower Town, thành phố cổ Quebec, Canada
Nhà thờ Notre-Dame-des-Victoires, khu vực Lower Town, thành phố cổ Quebec, Canada
Nhà hát Petit Champlain, khu vực Lower Town, thành phố cổ Quebec, Canada
Bảo tàng Văn minh, khu vực Lower Town, thành phố cổ Quebec, Canada
Bảo tàng Québec, khu vực Lower Town, thành phố cổ Quebec, Canada
Di sản Trung tâm lịch sử của thành phố cổ Quebec ngày nay trở thành một trong những địa điểm hấp dẫn hàng đầu tại tiểu bang Quebec và Canada. Đặng Tú,Bộ môn KTCN, ĐHXD Nguồn: http://whc.unesco.org/en/list/300 https://en.wikipedia.org/wiki/Canada https://en.wikipedia.org/wiki/Quebec_City https://en.wikipedia.org/wiki/New_France https://en.wikipedia.org/wiki/Citadelle_of_Quebec https://en.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau_Frontenac https://fr.wikipedia.org/wiki/Monast%C3%A8re_des_Ursulines_de_Qu%C3%A9bec https://en.wikipedia.org/wiki/Cathedral-Basilica_of_Notre-Dame_de_Qu%C3%A9bec https://en.wikipedia.org/wiki/H%C3%B4tel-Dieu_de_Qu%C3%A9bec https://en.wikipedia.org/wiki/Mus%C3%A9e_de_la_civilisation
“ Bất kỳ người lãnh đạo nào, nếu không học tập nổi những việc thiết thực, những người thiết thực và những bộ phận thiết thực của cấp dưới, để rút kinh nghiệm, thì nhất định không biết chỉ đạo chung cho tất cả các bộ phận.”