Thông tin chung:
Công trình: Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout (Mill Network at Kinderdijk-Elshout)
Địa điểm: đô thị Alblasserdam và Nieuw-Lekkerland, tỉnh Zuid, Hà Lan (N51 52 57 E4 38 58)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích Di sản 322ha
Năm thực hiện:
Giá trị: Di sản thế giới (năm 1997; hạng mục i, ii, iv)
Hà Lan (Netherland) là một quốc gia chủ yếu nằm ở Tây Âu và một phần ở Caribe (châu Mỹ). Ở châu Âu, Hà Lan gồm 12 tỉnh, có biên giới với Đức ở phía đông, Bỉ ở phía nam, và Biển Bắc ở phía tây bắc; có đường biên giới hàng hải ở Biển Bắc với các quốc gia trên và Vương quốc Anh. Ở Caribe, nó bao gồm ba thành phố tự trị đặc biệt: các đảo Bonaire, Sint Eustatius và Saba.
Ngôn ngữ chính thức của đất nước là tiếng Hà Lan (Dutch language), với tiếng West Frisian là ngôn ngữ chính thức phụ ở tỉnh Friesland; tiếng Anh và tiếng Papiamentu là ngôn ngữ chính thức phụ ở Caribe Hà Lan.
Amsterdam là thủ đô và là thành phố lớn nhất Vương quốc Hà Lan.
Netherland có nghĩa đen là "vùng đất thấp" và địa hình bằng phẳng với chỉ khoảng 50% diện tích đất cao 1m trên mực nước biển và gần 17% nằm dưới mực nước biển.
Hà Lan có diện tích khoảng 41.865 km2, dân số khoảng 17,4 triệu người (năm 2020).
Dấu vết con người lâu đời nhất tìm thấy tại đây được cho là khoảng 25000 năm trước. Vùng đất này đã trải qua nhiều nền văn hóa. Đây là nơi, người ta cho rằng nhiều người chết trong cuộc đấu tranh chống lại nước hơn là trong cuộc đấu tranh chống lại loài người.
Vào năm 57 TCN – 53 TCN, một phần của Hà Lan bị Đế chế La Mã (Roman Empire, tồn tại năm 27TCN – năm 476) chinh phục. Sau khi Đế chế La Mã trong khu vực sụp đổ, tại miền nam Hà Lan hình thành Vương quốc Frankis (Kingdom of the Franks, tồn tại năm 481–843); tại miền bắc hình thành Vương quốc Frisian (Frisian Kingdom, tồn tại năm 600–734). Từ năm 600 đến khoảng năm 719, thường xảy ra tranh giành giữa người Frisia và người Frank. Vào đầu thế kỷ thứ 9, Vương quốc Frankis mở rộng tại miền tây và trung châu Âu và trở thành Đế chế Carolingian (Carolingian Empire, tồn tại năm 800–888).
Đế chế Carolingian mô phỏng theo Đế chế La Mã và kiểm soát phần lớn Tây Âu. Kể từ năm 843, Đế chế được chia thành ba phần - Đông , Trung và Tây Francia. Phần lớn đất nước Hà Lan ngày nay thuộc Vương quốc Trung Francia (Middle Francia, tồn tại năm 843–855). Vào năm 855, Vương quốc này bị chia cắt. Các vùng đất phía bắc của dãy Alps thuộc quyền cải quản của Vương triều Lotharingia, được phân thành Thượng và Hạ Lotharingia, trở thành một phần của Vương quốc East Francia (tồn tại năm 843- 962) vào năm 870 và nằm dưới sự kiểm soát của người Viking. Sau đó, Vương quốc East Francia tan rã và tại đây hình thành các quốc gia bán độc lập.
Dưới thời cai trị của Đế chế La Mã Thần thánh (Holy Roman Empire, tồn tại năm 800/962 –1806) và vua Tây Ban Nha (Habsburg Spain, tồn tại năm 1516–1700), các vùng đất của Hà Lan được hợp nhất thành 17 tỉnh, bao gồm cả Bỉ, Luxembourg và một số vùng đất liền kề thuộc Pháp và Đức ngày nay.
Các cuộc chiến tranh giành lãnh thổ và bành trướng tôn giáo làm cho vùng đất này luôn trong tình trạng bị chia cắt.
Năm 1581, Cộng hòa Hà Lan (Dutch Republic, tồn tại năm 1581–1795) được thành lập. Đây là nhà nước tiền thân của Hà Lan và nhà nước Hà Lan hoàn toàn độc lập đầu tiên.
Năm 1648, Cộng hòa Hà Lan độc lập được cộng nhận chính thức tại Hiệp ước (Peace of Münster) giữa Hà Lan và Đế chế Tây Ban Nha (Spanish Empire#Conflicts in northern Europe). Tiếp sau đó là sự hình thành Đế chế Hà Lan (Dutch Empire). Đế chế này đã phát triển, trở thành một trong những cường quốc kinh tế và đi biển lớn, cùng với Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp và Anh.
Khoa học, quân sự và nghệ thuật (đặc biệt là hội họa ) tại đây nằm trong số những lĩnh vực được hoan nghênh nhất trên thế giới. Đến năm 1650, người Hà Lan sở hữu 16.000 tàu buôn. Công ty Đông Ấn Hà Lan (Dutch East India Company) và Công ty Tây Ấn Hà Lan (Dutch West India Company) đã thành lập các thuộc địa và trạm buôn bán trên khắp thế giới.
Năm 1795, Cộng hoà Batavian (Batavian Republic, tồn tại năm 1795–1806) được thành lập, kế tục Cộng hòa Hà Lan.
Năm 1806, Vương quốc Hà Lan (Kingdom of Holland, tồn tại năm 1806–1810) được Hoàng đế Pháp Napoléon Bonaparte lập ra để kiểm soát Hà Lan tốt hơn.
Năm 1813, những người chiến thắng trong cuộc Chiến tranh Napoléon (kéo dài năm 1803–1815) đã lập Công quốc có chủ quyền của Hà Lan (Sovereign Principality of the United Netherlands, tồn tại năm 1813–1815).
Năm 1815, Vương quốc Hà Lan (United Kingdom of the Netherlands, tồn tại năm 1815–1839) được thiết lập.
Năm 1839, Bỉ ly khai khỏi Vương quốc Hà Lan và Luxembourg trở thành một quốc gia độc lập.
Năm 1954, Hiến chương cho Vương quốc Hà Lan (Charter for the Kingdom of the Netherlands) ra đời.
Cối xay gió (Windmill/ Molen) là một cấu trúc chuyển đổi năng lượng gió thành năng lượng quay bằng cách sử dụng cánh quạt, để bơm nước, nghiền ngũ cốc. Thuật ngữ này cũng được mở rộng, bao gồm cả Turbine gió (Wind turbine), chuyển đổi động năng của gió thành năng lượng điện và các dạng khác.
Cối xay gió đã được sử dụng trong suốt thời kỳ Trung cổ và đầu hiện đại, gồm các loại:
Cối xay gió nằm ngang (Panemone windmill) xuất hiện lần đầu tiên ở Ba Tư (Iran) vào thế kỷ thứ 9. Cấu trúc này gồm những cánh quạt bằng gỗ nhẹ thẳng đứng, gắn bằng các thành chống ngang vào một trục thẳng đứng ở giữa.
Cối xay gió đứng thẳng (Windmill) xuất hiện lần đầu tiên ở Tây Bắc Châu Âu vào thế kỷ thứ 12 và được coi là một biểu tượng của văn hóa Hà Lan. Ngày nay Hà Lan có khoảng 1.000 cối xay gió đứng thẳng.
Cối xay gió đứng thẳng có các loại:
Cối xay dạng trụ (Post mill): Loại cối xay gió sớm nhất ở châu Âu, gồm một trụ thẳng đứng lớn đỡ các cấu trúc chính của cối xay. Với cách này, cối xay có thể quay theo hướng gió. Các cối xay trụ đầu tiên có các trụ được chôn trong ụ đất, bên trên có một giá đỡ cánh quạt gió bằng gỗ. Cấu trúc này được bao quanh bởi một ngôi nhà tròn. Loại này phổ biến tại châu Âu cho đến thế kỷ 19. Tại Hà Lan, cối xay với trụ bên trong rỗng (Hollow-post mill), để đặt các thiết bị, được sử dụng rộng rãi cho tiêu thoát nước vùng đất bị ngập từ thế kỷ 14.
Cối xay dạng tháp (Tower mill): Phổ biến rộng rãi vào cuối thế kỷ 13. Thân tháp xây bằng gạch. Trên đó chỉ xoay phần đỉnh tháp (gắn với cánh quạt) thay vì phải xoay toàn bộ thân tháp như loại Cối xay dạng trụ. Qua đó cối xay có thể xây cao, cho phép cánh quạt dài hơn. Đỉnh tháp có thể xoay theo hướng gió bằng tời hoặc bánh răng gắn với thiết bị chuyển động bằng gió nhỏ.
Cối xay dạng tháp, song bao phủ bên ngoài bằng vật liệu nhẹ (Smock mill): Thân tháp và đỉnh tháp không xây bằng gạch mà được thay thế bằng khung gỗ (smock), bao phủ bên ngoài là ván gỗ, đá phiến, tấm kim loại…Tháp thường có mặt bằng hình bát giác. Cấu trúc này làm cối xay nhẹ hơn và có thể dựng lên trên nền đất không ổn định.
Cánh quạt hay cánh buồm (Windmill sail): Là bộ phận cơ bản nhất của một cối xay gió. Cánh quạt bao gồm một hệ khung, thường bằng gỗ, để trải vải buồm. Vào thế kỷ 18, người ta đã thiết kế những cánh buồm tự động điều chỉnh theo tốc độ gió. Phần lớn cối xay gió có 4 cánh quạt, có cối xay gió tới 5, 6, 8 cánh quạt.
Thiết bị (Mill machinery): Các bánh răng bên trong cối xay gió truyền năng lượng từ chuyển động quay của cánh quạt đến một thiết bị cơ khí. Trục quay hay trục gió của cánh quạt nằm ngang. Trục gió có thể được làm hoàn toàn bằng gỗ với đầu trục bằng gang (nơi gắn cánh quạt) hoặc hoàn toàn bằng gang. Bánh phanh được lắp vào trục gió giữa ổ trục trước và ổ trục sau.
Trong trạm xay lúa mì, bánh xe trục quay lớn, làm chuyển động một hoặc nhiều thiết bị xay xát ngũ cốc.
Trong trạm bơm nước, trạm cưa hay nghiền đá có các thiết bị chuyển động phù hợp.
Sơ đồ cối xay gió ngang dạng Panemone windmill
Sơ đồ cối xay gió đứng dạng Smock mill tại Kinderdijk – Elshout, tỉnh Zuid, Hà Lan
Kinderdijk là một ngôi làng Hà Lan, một phần của đô thị Molenlanden, thuộc tỉnh Zuid-Holland (thủ phủ là thành phố The Hague; thành phố lớn nhất là Rotterdam), thuộc vùng Alblasserwaard, nơi giao nhau của hai con sông Lek và Noord. Kinderdijk có diện tích khoảng 96ha, dân số khoảng 800 người (năm 2021).
Đây là khu vực có nguy cơ lũ lụt cao.
Hệ thống đê bao lấn biển được được xây dựng vào thế kỷ 13 và hoàn thành vào khoảng năm 1740 nhờ việc xây dựng nhiều cối xay gió hay trạm bơm chạy bằng sức gió.
Hệ thống trạm bơm nước bằng sức gió tại Kinderdijk-Elshout (Kinderdijk windmills) là một nhóm các công trình nằm trong một khung cảnh nhân tạo đặc biệt. Đây là một cuộc chiến kéo dài hàng thế kỷ của người Hà Lan nhằm rút cạn nước ngập trên các vùng đất lấn biển và bảo vệ chúng trước tình trạng ngập lụt tiếp theo, đảm bảo cho sự tồn tại của con người.
Việc xây dựng các công trình thủy lực để thoát nước cho đất nông nghiệp và định cư bắt đầu từ thời Trung cổ và tiếp tục không ngừng cho đến ngày nay.
Bản đồ Hà Lan và vị trí tỉnh Zuid Zuid-Holland
Tại Kinderdijk, nước tại vùng đất lấn biển được vận chuyển theo hai giai đoạn:
Đầu tiên, nước trong lưu vực có liên quan được chảy vào 2 hồ chứa chính: Hooge Boezem van de Overwaard, (tại phía đông Kinderdijk) và Hooge Boezem van de Nederwaard (tại phía tây nam Kinderdijk).
Tiếp đó, thông qua các cối xay gió hay trạm bơm, nước trong hồ chứa được nâng lên độ cao 1,4m để đổ vào kênh (Achterwaterschap, Niew Waterschap van Nederwaard), chảy ra cửa xả tại Elshout và đổ vào sông Lek, tại phía bắc lưu vực tiêu thoát nước.
Hệ thống liên quan đến công nghệ thủy lực này gồm: Vùng đất lấn biển, kênh tiêu thoát nước, đê kè, 19 cối xay gió thoát nước (drainage mills), 3 trạm bơm (pumping stations), 2 cống xả (discharge sluices) và 2 Nhà làm việc của Ban Quản lý nước (Water Board Assembly Houses).
19 cối xay gió thoát nước được bảo quản đẹp mắt, có thể chia thành 3 loại: 8 cối xay dạng trụ tròn (Round brick ground-sailers/ Post mill); 10 cối xay dạng bát giác phủ gỗ (octagonal Smock mills) và 1 cối xay gió dạng trụ rỗng (Hollow-post mill).
Việc lắp đặt cối xay gió tại khu vực Kinderdijk-Elshout thể hiện một cách đáng ngưỡng mộ sự đóng góp nổi bật của người dân Hà Lan đối với công nghệ tiêu thoát nước lấn biển.
Cảnh quan nổi bật tại khu vực Kinderdijk-Elshout là sự kết hợp giữa cấu trúc nằm ngang của các kênh đào, đê điều và cánh đồng, với điểm nhấn thẳng đứng theo nhịp điệu của hệ thống cối xay gió. Không có mạng lưới thoát nước kiểu này hoặc có tính cổ xưa tương đương ở bất kỳ nơi nào khác ở Hà Lan hoặc trên thế giới.
Phối cảnh một góc Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout, tỉnh Zuid-Holland, Hà Lan
Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout tại đô thị Alblasserdam và Nieuw-Lekkerland, tỉnh Zuid-Holland, Hà Lan đã được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1997) với tiêu chí:
Tiêu chí (i): Mạng lưới trạm bơm nước tại Kinderdijk-Elshout là một cảnh quan nhân tạo nổi bật, là minh chứng hùng hồn cho tài năng sáng tạo và kiên cường của con người trong gần một thiên niên kỷ trong việc thoát nước và bảo vệ một khu vực bằng sự phát triển và ứng dụng công nghệ thủy lực.
Tiêu chí (ii): Mạng lưới trạm bơm nước tại Kinderdijk-Elshout với các khu vực đất lấn biển lịch sử, các kênh thoát nước vùng cao và thấp, các cối xay gió và kênh dẫn nước, trạm bơm, cống xả và Nhà làm việc của Ban Quản lý nước là một ví dụ nổi bật về sự phát triển công nghệ tiêu thoát nước Hà Lan, đã được sao chép và áp dụng ở nhiều nơi trên thế giới.
Tiêu chí (iv): Mạng lưới Nhà máy tại Kinderdijk-Elshout là một hệ thống thủy lực cực kỳ khéo léo, vẫn còn hoạt động cho đến ngày nay và qua nhiều thời đại đã giúp có thể định cư và canh tác một diện tích đất bùn lầy rộng lớn. Đây là ví dụ duy nhất trong nước và quốc tế ở quy mô này, khiến nó trở thành một ví dụ độc đáo và nổi bật về một quần thể kiến trúc cũng như cảnh quan văn hóa tiêu biểu cho Hà Lan và minh họa một giai đoạn có ý nghĩa trong lịch sử nhân loại.
Sơ đồ phạm vi Di sản Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Sơ đồ vị trí các cối xay gió trong Khu vực Di sản Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout
Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout, gồm 19 trạm bơm vận chuyển nước ở phía dưới của Alblasserwaard vào hai hồ chứa: Hồ Hooge Boezem van de Overwaard (tại phía đông) và hồ Hooge Boezem van de Nederwaard (tại phía tây). Nước được thoát vào sông Lek bằng cửa xả khi mực nước sông thấp (ngày nay đã có các trạm bơm hiện đại).
Sơ đồ thể hiện quá trình phát triển của hệ thống trạm bơm nước Khu vực Di sản Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Hệ thống cối xay gió của Ban Quản lý nước Overwaard
Hệ thống cối xay gió (Windmill/ Molen) của Ban Quản lý nước (Waterschap, là cơ quan thuộc chính phủ, chịu trách nhiệm quản lý nước trong một lưu vực cụ thể) Overwaard, nằm dọc theo phía đông của bờ cao kênh chính, bơm nước từ kênh phụ đổ ra kênh chính. Hệ thống này bao gồm 8 trạm bơm, ký hiệu từ Molen nr.1- Molen nr.8, được xây dựng vào năm 1740, loại Grondzeiler.
Grondzeiler là loại trạm bơm với cánh quạt quay sát mặt đất (nguy hiểm cho người và động vật) gắn với hàng rào bảo vệ và tại nơi có ít cản trở gió như vùng đất lấn biển.
8 trạm bơm có hình bát giác, phần dưới bằng gạch, phần trên phủ gỗ (octagonal Smock mills). Những trạm bơm này có thể di chuyển nước lên độ cao 1,4m. Bên trong có thể có người ở.
8 trạm bơm gồm:
Overwaard Molen No.1: Cánh quạt dài 27,75m; Bánh guồng nâng nước bằng sắt đường kính 6,70m; Không có người ở.
Overwaard Molen No.2: Bị hỏa hoạn năm 1981 và được xây dựng lại vào năm 1983; Cánh quạt dài 29,56m, là một trong những trạm bơm có cánh quạt dài nhất trong các cối xay gió tại Hà Lan; Bánh guồng nâng nước đường kính 6,70m; Có người ở.
Overwaard Molen No.3: Cánh quạt dài 28,6m; Bánh guồng nâng nước đường kính 6,70m; Có người ở.
Overwaard Molen No.4: Cánh quạt dài 28,6 – 28,8m; Trạm bơm có hai bánh guồng nâng nước cho đến năm 1799, sau đó chỉ còn một bánh guồng đường kính 6,70m; Vào năm 2020, trạm bơm phục dựng lại cả 2 bánh guồng. Bên trong trạm bơm trở thành một bảo tàng; Không có người ở.
Overwaard Molen No.5: Cánh quạt dài 28,6m; Bánh guồng nâng nước đường kính 6,70m; Có người ở.
Overwaard Molen No.6: Cánh quạt dài 28,6m; Bánh guồng nâng nước đường kính 6,70m; Có người ở.
Overwaard Molen No.7: Cánh quạt dài 29m; Bánh guồng nâng nước đường kính 6,70m; Có người ở.
Overwaard Molen No.8: Cánh quạt dài 28,5m; Bánh guồng nâng nước đường kính 6,70m; Có người ở. Phần trên của tháp bát giác rộng hơn khoảng 0,3m so với các trạm bơm khác.
Trạm bơm Overwaard Molen No.1, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Overwaard Molen No.2, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Overwaard Molen No.3, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Overwaard Molen No.4, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Overwaard Molen No.5, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Overwaard Molen No.6, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Overwaard Molen No.7, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Overwaard Molen No.8, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Hệ thống cối xay gió hay trạm bơm nước của Ban Quản lý nước Nederwaard
Hệ thống cối xay gió (Windmill/ Molen) hay trạm bơm của Ban Quản lý nước Nederwaard nằm dọc theo phía tây của bờ kênh chính, bơm nước từ kênh phụ đổ ra kênh chính.
Hệ thống này bao gồm 8 trạm bơm, được xây dựng vào năm 1738, loại Grondzeiler (tương tự như trạm bơm tại Overwaard). Trạm bơm dạng tròn (Ronde molen) bằng gạch, gần như giống hệt nhau, chỉ khác nhau về chi tiết do các nhà thầu khác nhau đã xây dựng chúng.
Chiều dài cánh quạt thay đổi từ 27,5 đến 28m. Bánh guồng nâng nước được đặt ở dưới cùng của thân máy quay. Tương tự như trạm bơm tại Ban Quản lý nước Overwaard, trạm bơm tại đây có thể di chuyển nước lên độ cao 1,4m.
Bên trong một số cối cối xay gió có người thợ và gia đình sống.
8 trạm bơm gồm:
Heer watergraaf Stoop (Nederwaard Molen No.1): Cánh quạt dài 27,75m; Bánh guồng nâng nước bằng sắt đường kính 6,30m. Nhà máy bị lún từ năm 1870; Hiện tại vẫn sử dụng; Không có người ở.
Heer watergraaf Boon (Nederwaard Molen No.2): Năm xây dựng lại 1872; Guồng nâng nước đường kính 6,30m; Bên trong có một bảo tàng nhỏ.
Heer watergraaf Beelaerts (Nederwaard Molen No.3): Cánh quạt dài 28,05 – 28,15m; Guồng nâng nước đường kính 6,50m; Không có người ở.
Heer Jongenel (Nederwaard Molen No.4): Cánh quạt dài 27,66m – 27,90m; Guồng nâng nước đường kính 6,30m; Không có người ở. Thân của trạm bơm được tôn cao thêm 48cm vào năm 1871.
Heer Brooshooft (Nederwaard Molen No.5): Cánh quạt dài 27,70m; Guồng nâng nước đường kính 6,3m; Không có người ở. Trạm được trùng tu vào năm 2010 – 2011.
Heer Leeuwen (Nederwaard Molen No.6): Cánh quạt dài 28,0m; Guồng nâng nước đường kính 6,3m; Có người ở.
Heer Pijl (Nederwaard Molen No.7): Cánh quạt dài 27,50m; Guồng nâng nước đường kính 6,50m; Không có người ở. Năm 2006, trạm được trùng tu.
Heer De Focker (Nederwaard Molen No.8): Cánh quạt dài 27,30m; Guồng nâng nước đường kính 6,50m; Không có người ở. Năm 2008, trạm được trùng tu.
Trạm bơm Nederwaard Molen No.1, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Nederwaard Molen No.2, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Nederwaard Molen No.3, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Nederwaard Molen No.4, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Nederwaard Molen No.5, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Nederwaard Molen No.6, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Nederwaard Molen No.7, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Nederwaard Molen No.8, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Hệ thống cối xay gió khác
Ngoài 16 cối xay gió hay trạm bơm trên, còn có 3 trạm bơm khác:
Trạm bơm De Blokker: Nằm tại phía nam Khu vực Di sản, còn được gọi là 'Blokkerse Wip'. Đây là trạm bơm kiểu Wipmolen
(Waterwipmolen). Một loại bơm nước đánh dấu sự khởi đầu của vùng đất lấn biển tại Hà Lan.
Trạm bơm này có đặc điểm là toàn bộ phía trên trạm bơm gắn với cánh quạt có cấu tạo có thể xoay quanh một ống, được giữ ở vị trí thẳng đứng nhờ cấu trúc hình kim tự tháp của phần phía dưới. Phía sau tháp là một cầu thang và một cần điều khiển hướng quay của cánh quạt. Trung tâm trạm bơm là một trụ rỗng (Hollow-post mill). Bên trong là trục xoay, tiếp nhận chuyển động của cánh quạt, làm quay một bánh guồng nâng nước nằm bên ngoài trạm bơm.
Trạm bơm được xây dựng vào năm 1630, được tái thiết lại một phần vào năm 2001, sau một trận hỏa hoạn vào năm 1997.
Phần phía dưới trạm bơm xây bằng gạch. Phần trên bằng gỗ. Cánh quạt dài 26,9m. Guồng nâng nước bằng sắt có đường kính 5,7m. Bên trong tháp có người ở.
Trạm bơm De Blokker, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm De Hoge Molen hay Eerste Nieuw- Lekkerlandse: Nằm tại phía đông Khu vực Di sản, được xây dựng vào năm 1740.
Đây là trạm bơm kiểu Grondzeiler (với cánh quạt quay sát mặt đất). Bên dưới là bệ tháp bằng gạch; thân là một trụ hình bát giác phủ kín bằng ván gỗ (octagonal Smock mills). Đỉnh tháp là một khối gắn với cánh quạt có thể xoay theo hướng gió. Cánh quạt dài 28,0 – 28,2m.
Trạm bơm De Hoge Molen, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Trạm bơm Kleine of Lage Molen hay Tweede Nieuw- Lekkerlandse: Nằm tại phía đông Khu vực Di sản, được xây dựng vào năm 1761, thay thế một trạm bơm trước đó bị hư hại nặng nề do một cơn bảo.
Đây là trạm bơm kiểu Grondzeiler (với cánh quạt quay sát mặt đất). Bên dưới là bệ tháp bằng gạch; thân là một trụ hình bát giác phủ kín bằng ván gỗ (octagonal Smock mills). Đỉnh tháp là một khối gắn với cánh quạt có thể xoay theo hướng gió. Cánh quạt dài 27,45m.
Trạm bơm Kleine of Lage Molen, Kinderdijk – Elshout, Hà Lan
Hệ thống trạm bơm tăng cường khác
Để tăng cường công suất bơm, 2 trạm bơm hơi nước được thành lập vào năm 1868. Một trong số đó là trạm bơm Wisboom vẫn còn tồn tại, hiện đã được nâng cấp bằng các máy bơm điện.
Từ năm 1950 trở đi, ngoài trạm bơm Wisboom, tại Kinderdijk còn có trạm bơm điện JU Smitgemaal, xây dựng từ năm 1972 và trạm bơm De Overwaard, xây dựng từ năm 1995.
Di sản Hệ thống cối xay gió ở Kinderdijk – Elshout tại đô thị Alblasserdam và Nieuw-Lekkerland, tỉnh Zuid, Hà Lan là một ví dụ độc đáo và nổi bật về một quần thể kiến trúc cũng như cảnh quan văn hóa tiêu biểu của Hà Lan và minh họa một giai đoạn quan trọng trong lịch sử nhân loại.
Kinderdijk là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng ở Hà Lan.
Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn:
https://whc.unesco.org/en/list/818/
https://en.wikipedia.org/wiki/Netherlands
https://en.wikipedia.org/wiki/Windmill
https://en.wikipedia.org/wiki/Kinderdijk_windmills
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kinderdijk
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kinderdijkse_molens
https://fr.wikipedia.org/wiki/Kinderdijk
https://www.molendatabase.nl/molens/ten-bruggencate-nr-01513-bis
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Mỹ
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi
|