Thông tin chung:
Công trình: Biệt thự Tugendhat tại Brno (Tugendhat Villa in Brno)
Địa điểm: Vùng South Moravian, Czech (N49 12 25,86 E16 36 57,8)
Thiết kế kiến trúc: Ludwig Mies van der Rohe
Quy mô: Diện tích Di sản 0,73ha; diện tích vùng đệm 2.824,8999 ha
Năm thực hiện: 1929-1930
Giá trị: Di sản thế giới (2001; hạng mục ii, iv)

Czech là một quốc gia không giáp biển ở Trung Âu giáp với Áo, Đức, Ba Lan và Slovakia.
Czech có diện tích rộng 78.866 km2; dân số 10,69 triệu người (năm 2020); thủ đô là thành phố Praha.

Vào năm 1002, Công quốc Bohemia (Duchy of Bohemia/ Czech Duchy) một phần của Đế chế Moravia (Great Moravia, tồn tại năm 833 – c. 907) đã chính thức được công nhận như một quốc gia thành phần (Imperial
Estate) của Đế quốc La Mã thần thánh (Holy Roman Empire, tồn tại năm 800/962 –1806) và vào năm 1198 trở thành Vương quốc Bohemia (Kingdom of Bohemia, tồn tại 1198–1918).
Vào năm 1562, toàn bộ vùng đất của Vương quốc Bohemia bị tích hợp dần vào Đế chế Habsburg (Habsburg Monarchy, tồn tại năm 1282–1918).
Với sự tan rã của Đế quốc La Mã thần thánh (Holy Roman Empire) vào năm 1806, vùng đất của Vương quốc Bohemia trở thành một phần của Đế quốc Áo (Austrian Empire, tồn tại năm 1804–1867).
Sau sự sụp đổ của Đế chế Áo – Hung (Austria Hungary, tồn tại năm 1867–1918) trong Thế chiến thứ 1, Czech trở thành một phần của Tiệp Khắc. Năm 1993, Tiệp Khắc giải thể, phân thành hai quốc gia độc lập là Czech và Slovakia.

Kể từ năm 2000, Czech được chia thành 13 khu vực và thành phố thủ đô Praha.


Bản đồ Czech và vị trí thành phố Brno tại phía nam Czech

Villa Tugendhat là một tòa nhà biệt thự nằm trong khu phố Cerna Pole, thuộc thành phố Brno, vùng South Moravian, Czech (Séc). 

Công trình do Ludwig Mies van der Rohe (KTS. người Đức, năm 1866 -1969) thiết kế vào những năm 1929-1930 cho gia đình Tugendhat, chủ công nghiệp giàu có của Brno. 
Ludwig Mies van der Rohe là người đặt nền móng cho sự phát triển của trào lưu kiến trúc hiện đại thế kỷ 20 và được xem như cha đẻ của phong cách Kiến trúc tối thiểu (Minimalism). Ông không chỉ thiết kế tòa biệt thự mà còn cả đồ nội thất và khu vườn liền kề. Ngoài ra, Mies van der Rohe còn giám sát chặt chẽ việc thực hiện dự án để tòa nhà đạt được sự hoàn hảo.


KTS. Ludwig Mies van der Rohe

Công trình được thiết kế theo nguyên tắc tối thiểu hóa các chi tiết kiến trúc và nhấn mạnh vào tiện nghi chức năng, qua đó tạo ra một cách tiếp cận mang tính đột phá trong thiết kế kiến trúc thời bấy giờ.

Biệt thự có hình thức bên ngoài rất đơn giản, như một khối hộp bê tông và kính, được điểm xuyến bằng các khối vát từ hình dáng của các cầu thang bên ngoài. Bố cục bên trong công trình không còn kiểu đối xứng, mà rất đa dạng, phong phú phù hợp với chức năng sử dụng của ngôi nhà.
Trong ngôi nhà không có không gian trung tâm, trục trung tâm mà cả ngôi nhà là trung tâm (so với thiên nhiên lân cận xung quanh). 

Kết cấu xây dựng của công trình là hệ khung thép bọc inox, cho phép bố trí các vách ngăn linh hoạt bên trong nhà, để đạt được cảm giác về không gian rộng mở, tràn đầy ánh sáng, chứ không hướng tới cảm giác bề thế nhưng đóng kín bởi nhiều chi tiết trang trí và đồ đạc đắt tiền như của các biệt thự phổ biến đương thời.    

Ludwig Mies van der Rohe còn phối hợp với các nhà nội thất để thiết kế các vật dụng mang đậm chức năng sử dụng phù hợp với triết lý thiết kế của ngôi nhà.
2 loại ghế bành được thiết kế riêng cho ngôi nhà mang tên ghế bành Tugendhat và ghế bành Brno. Hai loại ghế này trở nên nổi tiếng và ngày nay vẫn còn ứng dụng.
Trong nội thất không có một bức tranh hoặc các vật dụng trang trí nào.
Sự phong phú bên trong các phòng đến từ các bức tường làm bằng đá có vân (mã não), ánh sáng và tầm nhìn rộng mở ra bên ngoài.  

Năm 1938, gia đình Tugendhat ra nước ngoài, công trình được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau.
Năm 1994 công trình trở thành bảo tàng dưới sự quản lý của thành phố Brno và được bảo tồn bởi Quỹ mang tên Tugendhat Villa.  

Biệt thự Tugendhat tại Brno là một trong những dự án nguyên bản nhất được hoàn thành bởi Mies van der Rohe.
Tại đây, ông đã thực hiện thiết kế theo đúng ý định do sự hợp tác lý tưởng của gia đình Tugendhat có văn hóa cao. Và không có công trình kiến ​​trúc tương tự do Mies van der Rohe thiết kế tại châu Âu được bảo tồn nguyên vẹn đến như vậy. 

Công trình Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 2001) với tiêu chí:

Tiêu chí (ii): Kiến trúc sư người Đức Mies van der Rohe đã ứng dụng các khái niệm mới của Trào lưu Hiện đại (Modern Movement) tại Biệt thự Tugendhat vào thiết kế các tòa nhà dân cư. 

Tiêu chí (iv): Kiến trúc đã được Trào lưu Hiện đại cách mạng hóa vào những năm 1920 và tác phẩm của Mies van der Rohe, tiêu biểu là Biệt thự Tugendhat, đóng một vai trò quan trọng trong việc phổ biến và chấp nhận Trào lưu này trên toàn thế giới.




Phạm vi Khu vực Di sản Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec

Biệt thự Tugendhat tại Brno là công trình tiên phong của kiến ​​trúc nhà ở hiện đại thế kỷ 20. 
Công trình thể hiện các khái niệm không gian và thẩm mỹ mới đã được phát triển trong nhà ở vào thời điểm này để đáp ứng các nhu cầu mới phát sinh từ lối sống hiện đại cũng như các cơ hội do sản xuất công nghiệp hiện đại mang lại. 
Biệt thự cũng phản ánh mong muốn của Mies van der Rohe là tạo ra một kiến ​​trúc tập trung vào những gì thiết yếu và hướng đến sự thể hiện thuần khiết nhất trong từng chi tiết cũng như tổng thể. 




Phối cảnh tổng thể Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec

Công trình Villa Tugendhat tại Brno cao 3 tầng, nằm trên một sườn núi, hướng mặt về phía tây nam.
Tầng 1 và tầng 2 có một phần nằm trong nền đất. Tầng hầm là nơi đặt các thiết bị cơ khí của ngôi nhà, hệ thống sưởi và điều hòa không khí trung tâm, cũng như thiết bị vận hành bằng điện các cửa sổ lớn. 
Tầng 1 có 3 mặt nhà là vách tường chắn đất, chỉ có một mặt được chiếu sáng, là nơi bố trí các phòng phụ của biệt thự. 3 phía của nhà có cầu thang ngoài trời lên các tầng trên.
Tầng 2 là nơi bố trí các không gian giao tiếp như phòng khách, chơi nhạc, phòng ăn và nhà bếp…
Tầng 3 bố trí sảnh vào chính từ đường của khu phố, phòng ngủ, phòng làm việc của cha mẹ, phòng ngủ và phòng chơi cho con. Khu vực ga ra ô tô và người phục vụ có lối vào riêng.


Sơ đồ mặt bằng, mặt cắt và mặt đứng công trình Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec


Cấu trúc hình khối của Villa Tugendhat tại Brno: Đơn giản, không đối xứng, không chi tiết trang trí


Mặt trước Villa Tugendhat tại Brno nhìn từ phía đường phố với lối vào chính


Phối cảnh Villa Tugendhat tại Brno nhìn từ phía sườn đồi

Nội thất của công trình được thiết kế tạo thành một không gian không có giới hạn xác định. Sự phân chia tinh tế các không gian thông qua việc sử dụng các tấm ốp, ví dụ như tại sảnh tiếp tân, góc âm nhạc và thư viện.
Khu vực phòng khách có cửa sổ lớn thông thẳng ra sân thượng, nơi có cầu thang rộng dẫn xuống sân vườn. 
Kết cấu chịu lực của nhà bằng các tấm bê tông cốt thép được đỡ bởi các dầm thép. Một số dầm thép được sơn bóng, sử dụng như chi tiết trang trí.  






Nội thất phòng khách tại tầng 2, Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec


Nội thất không gian thư viện, Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec


Nội thất không gian nghe nhạc, Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec


Nội thất phòng ngủ, Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec


Nội thất phòng vệ sinh, Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec

Công trình Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec là một ví dụ nổi bật của Phong cách Quốc tế trong Trào lưu kiến trúc hiện đại tại châu Âu vào thập niên 1920, thể hiện cụ thể qua việc ứng dụng các khái niệm về không gian và thẩm mỹ đáp ứng cho một thực tiễn mới, phù hợp với sản xuất công nghiệp và lối sống trong xã hội công nghiệp.
Villa Tugendhat tại Brno, South Moravian, Sec góp phần mở đầu cho một xu hướng mới trong thiết kế nhà ở, sau đó lan tỏa và được chấp nhận trên toàn thế giới. Công trình được coi là một trong những nguyên mẫu tiên phong của kiến trúc hiện đại châu Âu và đã trở thành biểu tượng của Chủ nghĩa hiện đại.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
http://whc.unesco.org/en/list/1052
https://en.wikipedia.org/wiki/Czech_Republic
https://en.wikipedia.org/wiki/Duchy_of_Bohemia
https://en.wikipedia.org/wiki/South_Moravian_Region
https://en.wikipedia.org/wiki/Villa_Tugendhat
http://www.e-architect.co.uk/brno/tugendhat-villa-brno
https://vi.wikipedia.org/wiki/Bi%E1%BB%87t_th%E1%BB%B1_Tugendhat

Xem video giới thiệu công trình tại đây

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương     

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết  về Di sản thế giới tại châu Mỹ         

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi