BMKTCN - ĐHXD - Quần thể di tích lịch sử Split với Cung điện Diocletian, Split

Hỏi:

Em cảm thấy vô hướng quá

Em chào thầy ạ, em là 1 sinh viên đang theo học tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội và cũng đang học trong lớp Kiến trúc Công nghiệp của thầy ạ. Em có 1 số vấn đề nội tâm rất mong muốn được thầy giúp đỡ và mách bảo ạ.
Vấn đề chính em đang gặp phải là em cảm thấy rất vô hướng như trong tiêu đề ạ. Em thấy bản thân mình không có tý năng lực nào để mai sau có thể hành nghề kiến trúc sư. Hiện tại em bị nản chí và cũng lo sợ nữa. Em vào trường cũng vì ước mơ có thể xây ngôi nhà do chính mình thiết kế và hành nghề. Nhưng em cảm thấy mình không đủ năng lực để có thể hành nghề, kiến thức trên trường là vô cùng lớn mà dù e đã học rồi nhưng lại bị quên lãng chỉ sau 1 học kỳ. Em cũng không giỏi vẽ và vẽ rất xấu nếu vẽ tay thì nhìn rất trẻ con và thiếu chuyên nghiệp, nhìn các bạn khác em cảm thấy rất tự ti, Em cũng không biết mình còn có thể đủ trình độ để đi thực tập không nữa. Chuyên môn của em em tự đánh giá là khá tệ, em rất suy sụp và cố gắng học những gì có thể mà chuyên ngành cần. Thầy có thể cho em xin ý kiến và liệu có giải pháp khắc phục không ạ, em rất sợ rằng nếu hành nghề thì bản thân không giỏi giang thì kinh tế làm ra sẽ bị thấp, không đủ sống. Vậy em phải làm sao ạ.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư.

Năng lực tự thân thời điểm này là kết quả của năng lực tự rèn luyện giai đoạn trước. Như em nêu trong thư, năng lực tự thân yếu, trước hết thể hiện:
i) Kiến thức chuyên môn còn nhiều khoảng trống và ngày càng rộng ra, do việc học không chăm chỉ;
ii) Trình bày bản vẽ kiến trúc xấu, do không cẩn thận khi thiết kế;
iii) Mất niềm tin vào chính mình, nản chí và dẫn đến lo sợ cho tương lai.
Phải thấy đó là điều không tốt đẹp do chính em gây ra, để có trách nhiệm mà sửa mình.
Được gia đình hỗ trợ, có sức khỏe và năng lực để học đến năm thứ 3, là may mắn lắm, khi so sánh với rất nhiều thanh niên người Việt khác.

Một số việc phải làm ngay:
i) Thay đổi ngay nhận thức cũ: Ta phải trở thành người tài với cả kỹ năng cứng và mềm phù hợp để cạnh tranh và hợp tác, không chỉ trong kiến trúc mà cả lĩnh vực liên quan khác mà xã hội đang cần và tạo ra giá trị gia tăng;
ii) Sử dụng thời gian hợp lý: Một ngày ngủ đủ 6- 7 tiếng để tái tạo sức lao động. Thời gian còn lại dành cho: Học ngoại ngữ và chuyển đổi số; Đi học đầy đủ và lắng nghe bài giảng; Đọc sách và tài liệu bổ sung kiến thức; Chủ động trao đổi chuyên môn với giảng viên và bạn bè;
iii) Chăm chỉ tự học tập: Lời chê ghê gớm nhất là Kẻ lười nhác. Từ Kẻ lười nhác đến Kẻ hèn hạ và vô dụng rất gần nhau. Không phải lúc nào cũng có người bên cạnh mà học hỏi, mà phải có kế hoạch tự học, từ trong sách vở đến mạng xã hội và thực tế;
iv) Mở ra với thế giới bên ngoài: Tìm người có đức, có tài mà chơi để học kiến thức và sự đồng thuận; Ra với môi trường tự nhiên mà hòa vào trong đó. Sẵn sàng trải nghiệm làm những điều tốt đẹp;
v) Còn 2 năm nữa mới ra trường. Phải học để tốt nghiệp đại học, điểm khởi đầu sự nghiệp của một người tri thức. Đây là thời gian đủ để em tìm lại sự cân bằng cảm xúc và tận tâm thay đổi chính mình.

Nếu có vấn đề gì về việc học tập có thể trao đổi với thày. Thày sẵn sàng đồng hành.

Ngày 4/11/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em kính chào thầy ạ.
Em đang đọc lần 2 quyển sách Nghĩ giàu làm giàu, xuất bản lần đầu năm 1937. Quyển sách được viết từ 90 năm trước nhưng nó vẫn đang phản ánh nhiều thực tế.
Em đã đọc được rằng "các cơ sở giáo dục cần có trách nhiệm hơn nữa trong việc định hướng nghề nghiệp cho sinh viên".
Em nghĩ đó là việc các thầy đang làm không ngừng.
Em viết mail này để cảm ơn công việc của thầy ạ.

Em cảm ơn thầy đã đọc ạ.
Sinh viên 60KD3

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Rất cám ơn về những dòng chia sẻ, động viên.
Định hướng nghề nghiệp cho sinh viên không chỉ liên quan đến việc đào tạo kỹ năng cứng mà còn phải là kỹ năng mềm, liên quan trước hết đến năng lực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.
Cuốn sách "Nghĩ giàu, làm giàu" chỉ là một trong những nội dung mà thế hệ trẻ quan tâm.
Điều lớn lao hơn là họ phải có năng lực tự thân và năng lực tự rèn luyện để hình thành sự nghiệp và trở thành người tốt cho gia đình, cộng đồng và xã hội, phù hợp với chuẩn mực chung của loài người trong thế kỷ 21.
Sinh viên là tương lai của thày.
Thày cùng các thày cô giáo khác đang nỗ lực hết sức để biến tương lai tốt đẹp đó thành hiện thực.
Thày đang viết một cuốn sách với tiêu đề: 'Nâng cao năng lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên (và cựu sinh viên) trong lĩnh vực xây dựng'. Dự kiến tháng 5/2023 xuất bản.
Chúc mọi điều tốt lành.
Ngày 8/3/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Thưa thầy, em xin gửi kết quả bigfive mới của bản thân, qua đây em cũng xin cảm ơn thầy vì thông qua bài khảo sát bigfive và những lời thầy nói, em đã cố gắng khắc phục những yếu điểm của bản thân và cũng như trau dồi thêm kiến thức để khai phá bản thân, và thực tế đã có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống và công việc của em, tuy vậy bản thân em cũng vẫn còn những thiếu sót, những điều em chưa thay đổi đc, em mong thầy thông cảm và trân thành cảm ơn thầy đã lắng nghe em.

Sinh viên Khóa 53KD, Khoa Kiến trúc Quy hoạch, ĐHXD Hà Nội

Trả lời:

Đã nhận được kết quả Big Five. Nên ghép thêm kết quả của những sinh viên khác, người khác để có thể so sánh và rút ra được nhận xét ta là ai và từ đó tự sửa mình.

Kết quả cho thấy: Tính cách (hay kỹ năng mềm) thuộc loại trung bình. Yếu về tính hướng ngoại.

Từng bước, từng bước mà cố gắng hơn.

Ngày 3/2/2023, thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi: Em gửi thầy kết quả Big Five ạ.

Trả lời: Thày đã nhận được kết quả đánh giá Big Five của em.

Sau một năm tự nhìn nhận mình là ai và đã có những thay đổi .

Tính cách Tận tâm và Hướng ngoại được cải thiện so với trước.

Tính cách Cân bằng cảm xúc vẫn yếu như cũ. Theo các nghiên cứu mà thày được biết, tính cách Cân bằng cảm xúc là cốt lõi. Mọi năng lực hoạt động chuyên môn, xã hội của một con người đều dựa vào đây mà ra cả.

Ta có mặt trên đời này đều có nguyên cớ tốt đẹp nào đó. Phải tự tin hơn nữa vào chính mình, trước hết là từ công việc chuyên môn, nay chính là đồ án tốt nghiệp.

Thày sẽ hỗ trợ chuyên môn để em có kết quả tốt nhất trong việc thực hiện học phần Đồ án tốt nghiệp.

Ngày 10/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: E chào thầy ạ! E là Thắng ,sinh vien nhận đồ án tốt nghiệp nhóm thầy, nhóm mình có nhóm zalo riêng hay thế nào để trao đổi về đồ án k ạ ? Em tìm sđt thầy để add Zalo nhưng không được ạ! Em cảm ơn thầy.
Trả lời: Trao đổi trực tiếp với thày qua mail.

Một số nội dung chính thực hiện trong 4 tuần đầu tiên: :

1) Đọc kỹ các yêu cầu về nội dung Học phần đồ án tốt nghiệp của Khoa và Bộ môn KTCN; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành ngay trong tuần thứ 1)

2) Báo cáo về tên đề tài tốt nghiệp, vị trí cụ thể khu đất dự kiến theo tỷ lệ 1/500 (hoàn thành trong tuần thứ 1)

3) Chuản bị các quy định, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan đến đề tài; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành trong tuần thứ 2)

4) Tìm 5 ví dụ trên thế giới về các công trình tương tự với loại hình dự kiến trong đề tài tốt nghiệp; nhận xét và đánh giá, kết luận rút ra để có thể ứng dụng cho đề tài (4 tuần phải hoàn thành);

5) Đọc lại các nguyên lý thiết kế kiến trúc đã được học (phải làm ngay và liên tục cho đến khi bảo vệ đề tài);

6) Nên tự đánh giá Ta là ai. Đánh giá theo phần mềm Big Five- tính cách sinh viên, để thày biết rõ hơn về sinh viên.

Phần mềm đánh giá: http://talaai.com.vn/ (talaai.com.vn)

Sau đó gửi ngay kết quả đánh giá tính cách cho thày, để có thể hỗ trợ.

Gặp nhau 2 tuần/lần. Mỗi lần gặp cần chuẩn bị sẵn câu hỏi để có thể trao đổi tối đa những vấn đề liên quan đến đề tài tốt nghiệp mà không tự trả lời được.

Địa điểm gặp: Chiều thứ tư hàng tuần, từ 16h - 17h30 tại Văn phòng Bộ môn KTCN.

Đồ án tốt nghiệp là một sự kiện quan trọng của đời người lao động trí óc.

Phải nỗ lực hết sức và dành tất cả thời gian, nguồn lực cho đồ án. Từ đây mới có kết quả tốt nhất, để trải nghiệm, hình thành năng lực cần thiết chuẩn bị cho việc ra trường và làm việc với vô số những người tài khác trong xã hội.

2/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: Em chào bộ môn ạ, em là Hoàng Đức Dương lớp 66XD8 msv-0013966 đang làm bài tiểu luận về công trình dân dụng ạ em thấy bộ môn có đăng bài về công trình galaxy soho ở Trung Quốc vậy em muốn xin bộ môn cho em bài đăng đó được không ạ, em xin cảm ơn bộ môn,em chào bộ môn ạ.

Trả lời: Trang WEB bmktcn.com được thành lập với mục tiêu chính là phục vụ sinh viên. Đương nhiên là em được đăng lại các bài viết trên trang WEB này.

Chủ biên: TS. Phạm ĐÌnh Tuyển

Hỏi:

Em gửi thày bài Trắc nghiệm tính cách – Big Five (talaai.com.vn)

Trả lời:

Thày đã nhận được biểu tượng Big Five của em. Đây là Big Five rất điển hình của sinh viên. Em còn là người mạnh về Hướng ngoại, một tính cách rất được coi trọng trong Thời đại liên kết và hội nhập.
Do còn trong giai đoạn là sinh viên gắn với Học hỏi, Học tập là chính và chưa có Học hành, nên tính cách Tận tâm của em còn thiếu mạnh mẽ so với tính cách khác.
Khi làm việc trong doanh nghiệp hay tổ chức nào đó, người sử dụng lao động đánh giá trước hết tính cách Tận tâm và là kỹ năng mềm cơ bản của mỗi nhân viên.
Không đợi đến lúc ra trường, ngay từ bây giờ em dành quan tâm hơn cho tính cách này. Nếu làm được như vậy, sẽ thuận lợi hơn khi thử việc và nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp.
Khi trắc nghiệm Big Five, Tận tâm cũng là tính cách nổi trội của thày. Trong công việc, thày luôn có thiện cảm với những người Tận tâm.
Chúc em sớm trở thành con người thật sự Tận tâm.

Ngày 24/4/2021, Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi:

Em thưa thầy, thầy có thể cho em hỏi làm sao mình có thể kết nối làm quen với những người giỏi hơn mình ạ, em cảm ơn thầy.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Đối với một đất nước: Hiền tài như nguyên khí quốc gia. Mạnh hay yếu từ đó mà ra cả.
Đối với một cá nhân: Suốt cả đời gắn với việc học: Học cái gì và học thày nào. Và sự học luôn đi cùng với sự sang trọng và thịnh vượng.
Những người giỏi hay người hiền tài có thể thức tỉnh cho ta học cái gì một cách hiệu quả và qua đó họ cũng trở thành thày của ta.
Người tài giỏi là người làm những việc mang lại giá trị gia tăng cao mà người thường không làm được. Người hiền tài là người mang tài của mình ra giúp xã hội.
Vị thế xã hội cấp độ nào thì có người tài, người hiền tài cấp độ đó, ví như người tài giỏi trong lớp, trong trường, trong ngành, trong vùng, trong quốc gia và thế giới.
Mỗi người thường tìm và chơi với người giỏi phù hợp với vị thế của họ. Khi tiến bộ, sang một vị thế mới cao hơn, lại tìm thày giỏi tương xứng ở vị thế đó mà học.
Khi đã tài giỏi trong một vị thế, chính ta lại trở thành người thày để dẫn dắt những người khác chưa có điều kiện giỏi bằng ta. Từ đây ta cũng có được phẩm cách của người chủ và người lãnh đạo.
Khi đã hiểu được sự cần thiết của việc tìm người giỏi hay người hiền tài để học và hành, thì tất yếu ta sẽ tự thay đổi để tìm được cách kết nối với họ.
Những hiền tài luôn mong muốn làm những điều tốt đẹp. Vậy hãy thể hiện cho họ thấy tính cách của ta cũng luôn mạnh mẽ hướng về điều đó.
Là sinh viên, trước hết hãy tìm thày hay người giỏi trong lớp, khoa, trường; trong gia đình và dòng họ để học.
Thày chúc em sớm thành công.

Ngày 19/4/2021. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em thưa thầy (cô). Trong quá trình làm đồ án thì trong lớp có nhóm không hoà đồng được và bạn trong nhóm xin sang nhóm khác. Vậy bạn đó đề xuất chuyển nhóm với thầy trong buổi thông tới luôn được không ạ? Em cảm ơn ạ!

Trả lời:

Bộ môn đã nhận được thư của em.
Học kỹ năng mềm phối hợp với các thành viên có liên quan trong hoạt động tư vấn là một trong những mục tiêu của việc Làm đồ án theo nhóm.
Ai cũng phải nỗ lực tự học điều này để đình hình được nhận thức: Sức mạnh và vị thế của một tổ chức chủ yếu được xây dựng trên nền tảng của việc "Cùng nghĩ,Cùng làm".Từ đó mới mong công việc đạt được hiệu quả cao nhất.
23/4/2019. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em chào thầy, các câu trả lời của thầy khiến em thấy rất hữu ích. Em muốn hỏi thầy khi thầy gặp những bế tắc hay thất bại trong cuộc sống thầy đã tự khắc phục như thế nào, có khi nào thầy cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình không. Hiện tại có những lúc em cảm thấy kém cỏi so với người khác, xin thầy cho em lời khuyên được không ạ?

Em cảm ơn thầy rất nhiều.
Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em
Chắc chắn trong cuộc đời không có ai chỉ toàn thành công cả.
Trong hoạt động chính trị, thất bại là gắn với tính mạng.
Trong hoạt động kinh tế, thất bại là gắn với thiệt hại về kinh tế và thời gian.
Trong hoạt động xã hội, thất bại là mất niềm tin và vị thế…

Trong thời đại hội nhập ngày nay, con người phải cạnh tranh với những đối thủ rất mạnh mà trong nhiều trường hợp ta còn chưa biết nhiều về họ; giống như đi thi Olimpic mà không biết sẽ phải thi môn gì; đến đó mới rõ.
Chính vì vậy, xã hội bây giờ cần những người: i) Tư tưởng tiến bộ; ii) Yêu tự do; iii) Hoạt động đa năng và biết liên kết với nhiều người để làm nhiều việc; trong đó đặc biệt với em là nhân tố thứ ba.

Nếu một người chỉ chăm chăm làm một việc; việc đó thất bại có nghĩa là mất tất cả.
Nếu một người làm ba việc; một việc thành công, hai việc thất bại, điều đó cũng chấp nhận được.
Nếu một người làm năm việc; ba việc thành công, hai việc thất bại, điều đó được coi như đã thành công.

Đã đi học được đến bậc đại học, chắc chắn em có cơ hội hơn rất nhiều người không có điều kiện đi học ngoài xã hội kia (thậm chí nhiều người còn khuyết tật).
Hãy học và rèn luyện trở thành người đa năng, nghĩa là tập làm nhiều việc một lúc (ưu tiên là việc theo chuyên môn giỏi nhất của mình, tiếp đến là việc mà xã hội đang cần và cuối cùng là việc mà mình yêu thích). Cũng chính từ đây em sẽ tìm được những mặt mạnh của mình.
Đối với những người tri thức, trong tâm thức của họ không có chỗ cho từ “bế tắc” và “mệt mỏi”, chỉ có từ “khó khăn” và “sáng tạo” để vượt qua mà thôi. (Tất nhiên, trong cuộc sống ai cũng phải chịu những nỗi đau buồn, ví như sự mất mát của người thân, bạn bè, đồng loại).
Một điều nữa em cũng cần biết: Sức mạnh để làm những điều khác biệt và sẽ thành công, không phải chỉ xuất phát từ bản thân em, từ thế giới thực tại này, mà còn được khởi nguồn từ sức mạnh tinh thần của tiền nhân, tổ tiên và dòng họ gia đình em. Vì vậy, phải tìm hiểu, học để phát huy cho được sức mạnh tinh thần này, thậm chí biến thành niềm tin cốt lõi của mình.

Chúc em trở thành con người đa năng và thành công.

Ngày 4/12/2018. Thày Phạm Đình Tuyển

Lịch sử Kiến trúc

Quần thể di tích lịch sử Split với Cung điện Diocletian, Split - Dalmatia, Croatia

04/03/2016

Thông tin chung:
Công trình: Quần thể di tích lịch sử Split với Cung điện Diocletian (Historical Complex of Split with the Palace of Diocletian)
Địa điểm: Split - Dalmatia, Croatia (N43 30 33,984 E16 26 35,988)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích khu vực Di sản 20,8 ha
Năm thực hiện: Thế kỷ thứ 3-4
Giá trị: Di sản thế giới (1979; hạng mục ii, iii, iv)

Croatia là một quốc gia nằm ở ngã tư của Trung và Đông Nam Âu trên biển Adriatic.
Croatia giáp với Sloveniavề phía tây bắc, Hungary ở phía đông bắc, Serbia ở phía đông, Bosnia và Herzegovina, Montenegro về phía đông nam; có chung biên giới trên biển với Ý.
Croatia có diện tích 56.594 km2 và dân số 4,06 triệu người (năm 2020). Thủ đô và thành phố lớn nhất là Zagreb.
Người Croatia đến khu vực này vào thế kỷ thứ 6 và tổ chức lãnh thổ thành công quốc (Duchy of Croatia) vào thế kỷ thứ 7.
Croatia lần đầu tiên được quốc tế công nhận là một quốc gia độc lập vào năm 879 dưới sự lãnh đạo của Công tước Branimir (trị vì năm 879- 892). Tomislav (trị vì năm 925 – 928) trở thành vị vua đầu tiên vào năm 925, nâng Croatia lên vị thế của một vương quốc (Kingdom of Croatia, tồn tại năm 925–1102).
Năm 1102, Croatia tham gia vào một liên minh với Hungary.
Năm 1527, do phải đối mặt với cuộc chinh phạt của Đế chế Ottoman (Ottoman Empire, tồn tại năm 1299–1922,
Vương quốc Croatia trở thành một phần của Đế chế Habsburg (Habsburg Monarchy gắn với Đế chế La Mã Thần thánh – Holy Roman Emperor). Quốc hội Croatia bầu hoàng đế Ferdinand I của Áo (hoàng đế La Mã Thần thánh – Holy Roman Emperor, trị vì năm 1556 – 1564) lên ngôi vua Croatia.
Năm 1918, nhà nước Slovenes, Croatia và Serbia tuyên bố độc lập từ Áo-Hungary và sáp nhập vào các Vương quốc Nam Tư.
Năm 1941, phần lớn lãnh thổ Croatia được hợp nhất thành một nhà nước, phụ thuộc vào chính quyền Đức Quốc xã. Sau Thế chiến thứ 2, Croatia nằm trong Liên bang Nam Tư.
Năm 1991, Croatia tuyên bố độc lập.
Ngày nay, Croatia chia thành 20 tỉnh và thủ đô Zagreb.

Bản đồ Croatia và vị trí của thành phố Split

Do thăng trầm của lịch sử cũng như vị trí là ngã tư của những ảnh hưởng từ văn hóa phương Tây và phương Đông, Croatia đại diện cho sự pha trộn của các lĩnh vực văn hóa khác nhau, trước hết từ các quốc gia chung biên giới với Croatia.
Tỉnh Split-Dalmatia nằm tại miền trung Croatia. Trung tâm là thành phố Split. Split-Dalmatia thuộc Dalmatia là một trong 4 vùng lịch sử của Croatia (cùng với Croatia , Slavonia và Istria). Đây là một vành đai hẹp tại bờ đông biển Adriatic. Tên Dalmatia xuất phát từ một bộ lạc Illyrian sinh sống tại phía tây Bán đảo Balkan trong thời cổ đại. Họ là một trong ba nhóm dân cư Ấn-Âu chính ở vùng Balkan trước năm 2000 trước Công nguyên, cùng với người Thracia và người Hy Lạp. Sau đó vùng đất này trở thành một phần của tỉnh Illyricum (27 TCN – 69/79 sau CN) của La Mã. Người Croatia đến khu vực này vào thế kỷ thứ 8.
Dalmatia là nơi sinh của Hoàng đế La Mã Diocletian (trị vì năm 284 – 305), người đã xây dựng Cung điện Diocletian ở trung tâm của khu vực bây giờ là Split và sống những năm cuối đời tại đây.

Cung điện Diocletian (Palace of Diocletian) nằm tại Split, trên một khu vực có nền dốc thoải hướng ra vịnh Aspalathos, được xây dựng như một sự kết hợp giữa nhà ở – ngôi nhà mùa hè (cung điện) của Hoàng đế và một doanh trại quân đội La Mã (pháo đài).
Cung điện có thành lũy bao quanh, mặt bằng hình chữ nhật với kích thước 215m x180m. Thành có 4 tháp lớn ở các góc và 4 tháp nhỏ trên các bức tường. Mỗi phía của thành có một cổng ra vào. Mặt bằng bên trong thành chia thành bốn phần bởi hai trục đường chính. Phần phía nam của cung điện là nơi ở của Hoàng đế, nơi diễn ra các nghi lễ tôn giáo và nơi làm việc của chính phủ. Phần phía bắc là nơi ở của quân đội bảo vệ, công chức, lưu trữ…
Cung điện được xây dựng bằng đá vôi trắng, gạch tại địa phương, cột đá granit nhập khẩu từ Ai Cập, đá cẩm thạch từ Thổ Nhĩ Kỳ. Nước cho cung điện đến từ các sông Jadro gần Salona. Dọc con đường từ Split đến Salona còn tồn tại di tích của các cầu máng dẫn nước, được phục hồi vào thế kỷ 19.

Hình ảnh Cung điện Diodetian xưa, Split, Croatia

Mặt bằng Cung điện Diodetian xưa, Split, Croatia

Mặt cắt ngang qua Cung điện Diodetian theo hướng Đông - Tây (giữa là Tiền sảnh hình tròn, bên phải ảnh là Nhà thờ St.Duje, bên trái ảnh là Đền thờ Jupiters)

Sau khi người La Mã từ bỏ vùng này, pháo đài trống rỗng trong nhiều thế kỷ. Vào thế kỷ thứ 7, cư dân gần đó chạy trốn tới cung điện có tường bao quanh trong một nỗ lực để thoát khỏi nạn ngoại xâm.
Kể từ đó, cung điện đã trở thành nơi ở và cửa hàng của cư dân, thậm chí trong cả tầng hầm của cung điện.
Toàn bộ tòa lâu đài xưa nay trở thành trung tâm của thành phố cổ Split với khoảng 3000 người sinh sống trong phạm vi cung điện cùng với các cửa hàng, quán cà phê và căn hộ nằm trong các tòa nhà cũ dọc theo các con phố nhỏ.
Phần lớn tòa nhà, đường xá trong cung điện xưa đã bị phá hủy, xâm lấn, hiện chỉ còn lại các tàn tích, song đây vẫn được coi là nơi kiến trúc La Mã được bảo tồn tốt nhất trên thế giới.

Quần thể di tích lịch sử Split với Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia được UNESCO tôn vinh là Di sản văn hóa (năm 1979).

Phạm vi khu vực Di sản Quần thể di tích lịch sử Split với Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Sơ đồ vị trí các hạng mục công trình tại thành phố Split, Croatia

Sơ đồ vị trí các tàn tích của các công trình chính trong Khu vực Di sản Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Thành lũy

Tường thành và tháp phòng thủ
Cung điện có tường thành bao quanh như một pháo đài với 16 tháp phòng thủ nhô ra tại các mặt thành. Tháp có mặt bằng hình vuông, chữ nhật hoặc bát giác. 4 tháp có mặt bằng hình vuông bố trí tại 4 góc lâu đài. 6 tháp có mặt bằng hình bát giác bố trí thành 2 cụm tháp hai bên của cổng thành tại mặt bắc, đông và tây. 6 tháp có mặt bằng hình chữ nhật bố trí tại 3 mặt tường thành tại phía bắc, đông và tây.

Cổng thành
Mỗi một mặt thành đều có một cổng dẫn đến một sân trong và mở đầu một trục đường chính trong cung điện. Cung điện có 4 cổng thành gồm:

Cổng Vàng (Golden Gate/ Porta Romae; trong hình vẽ ký hiệu 1) nằm tại phía bắc. Ban đầu đây là cổng chính của cung điện. Cổng này nằm trên con đường tới phía bắc, hướng tới tới Salona, thủ phủ thời bấy giờ của tỉnh Dalmatia thuộc La Mã và là nơi sinh của Hoàng đế La Mã Diocletian. Vào khoảng năm 1630, người ta đã cho xây dựng 11 tháp La Mã hình bát giác ở phía bắc và phía đông bức tường Cung điện Diocletian, trong số đó có 2 tháp hình bát giác có vai trò bảo vệ Cổng Vàng.

Di tích cổng phía bắc - Cổng Vàng, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Cổng Bạc (Siler Gate/ Porta Orientalis; trong hình vẽ ký hiệu 2) nằm tại phía đông của cung điện, là cổng phụ của Cung điện. Cổng gồm 2 phần, cổng ngoài và cổng trong phục vụ cho mục đích phòng thủ, trang trí ít công phu hơn so với Cổng vàng. Hiện tại, cổng vẫn lưu giữ được các hốc với một số các tác phẩm điêu khắc.
Giống như Cổng Vàng, Cổng Bạc nằm giữa 2 tòa tháp hình bát giác.

Di tích cổng phía đông cung điện - Cổng Bạc, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Cổng Sắt (Iron Gate/Porta Ferrea, trong hình vẽ ký hiệu 3) nằm tại phía tây và là lối vào chính của cung điện. Ban đầu đây là một cổng dành cho mục đích quân sự. Đây là cổng duy nhất sử dụng liên tục cho đến ngày nay. Cổng được tạo thành từ hai phần, cổng bên ngoài và cổng bên trong như một hệ thống phòng thủ, hai bên có 2 tòa tháp bát giác.
Vào thế kỷ thứ 6, phía trên cổng, một nhà thờ nhỏ dành riêng cho Thánh Theodore đã được xây dựng. Cạnh cổng có một tháp đồng hồ của thành phố với 24 chữ số (thay vì 12 chữ số thông thường).

Di tích cổng phía tây - Cổng Sắt, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Cổng Đồng (Bronze Gate/Porta Meridionalis, trong hình vẽ ký hiệu 4) nằm tại phía nam. Trước kia, cổng này nhô ra phía biển, gắn với bến thuyền. Hoàng đế vào Cung điện bằng thuyền, qua các phòng ở tầng hầm. Ngày nay, đây là lối váo chính đến Nhà thờ. Kiểu dáng của cổng hoàn toàn khác với ba cổng khác của Cung điện với kích thước nhỏ hơn và không có trang trí và không có tháp bát giác hỗ trợ hai bên cổng.

Di tích cổng phía nam - Cổng Đồng, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Cung điện Diocletian

Cung điện Diocletian (Palace of Diocletian) Công có mặt bằng gần như hình vuông, mặt bắc dài 174,74m; mặt nam dài 181,65m, khoảng cách giữa hai mặt bắc và nam là 214,97m, bao quanh bởi các bức tường thành và tháp phòng thủ. Hai trục giao thông nối 4 cổng chia Cung điện thành 4 ô riêng biệt. Song với bố cục các tòa nhà bên trong, mặt bằng Cung điện chia thành hai phần: Phần phía nam và Phần phía bắc. So với Phần phía bắc, Phần phía nam có nhiều công trình kiến trúc sang trọng hơn, gồm các tòa nhà công cộng, hành chính, tôn giáo, cũng như các căn hộ của Hoàng đế.
Cung điện hiện còn tồn tại nhiều di tích với nhiều phong cách kiến trúc khác nhau theo từng thời kỳ, trong đó, nổi bật nhất là các công trình:

Tàn tích các tuyến đường
Nối 4 cổng của Cung điện là 2 con đường chính giới hạn bởi các hàng cột, chia cung điện thành 4 phần.
Hiện tại chỉ còn lại ngã tư giao của hai con đường (Crossroad of the main streets, hình vẽ ký hiệu 5); vết tích một số đoạn đường chạy dọc (Remains of the main longitudinal street; hình vẽ ký hiệu 6), đường chạy ngang (Remains of the main transversal street; hình vẽ ký hiệu 7), đường tại phía đông gắn với một cổng vòm (Arches at the eastern street, hình vẽ ký hiệu 8) và đoạn đường tại phía nam tạo thành quảng trường mang tên Peristil (hình vẽ ký hiệu 12).

Tàn tích của các hàng cột dọc theo trục đường chính bên trong Cung điện Diocletian (đoạn còn sót lại phía trước Nhầ thờ St. Duje, cạnh đó là tượng Nhân sư)

Các tuyến đường chính xưa nay chỉ còn lại các ngõ phố với các nhà dân hai bên, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Nhà thờ St. Duje
Nhà thờ St. Duje (Cathedral of St. Domnius; hình vẽ ký hiệu 13) nằm cạnh ngã tư của hai trục đường chính nối 4 cổng thành, tại góc phía đông nam Cung điện.
Nhà thờ được xây dựng vào thời Trung cổ, có mặt bằng bên ngoài là bát giác với 24 cột bao xung quanh.
Mặt bằng bên trong hình tròn với bốn hình bán nguyệt và bốn hốc hình chữ nhật. Ở giữa từng là nơi đặt quan tài của Hoàng đế Diocletian (Diocletians Mausoleum). Phía trên các hốc tường là 8 cột theo phong cách Corinthian bằng granite đỏ đỡ mái vòm. Phía dưới nhà thờ là một tầng hầm được hình thành từ các vòm đá.
Trong nhà thờ có nhiều trang trí mặt nạ, đầu người…và có bức chân dung miêu tả Hoàng đế Diocletian và Hoàng hậu Prisca. Xưa kia, nhà thờ St. Duje là trung tâm của cung điện, nơi tụ họp các công dân La Mã. Hàng cột bao quanh nhà, không gian mở xung quanh công trình được sử dụng cho một số sự kiện lớn trong cung điện. Trong nhà thờ, các bục giảng, bàn thờ và các tranh thờ được bổ sung vào những năm sau này, từ thế kỷ 13- 18. Vào đầu thế kỷ 20, một tháp chuông (cao khoảng 57m) được xây dựng.
Hiện công trình trở thành Bảo tàng Quốc gia - Split Croatia Museums. Đây cũng là nơi du khách có thể ngắm nhìn toàn bộ khung cảnh của thành phố. Ngày nay công trình vẫn là một không gian đặc biệt với âm thanh tuyệt vời cho việc tổ chức các sự kiện văn hóa.

Phối cảnh Nhà thờ St. Duje với tháp chuông, trong tổng thế Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Mặt bằng và mặt cắt Nhà thờ St. Duje, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Mặt đứng Nhà thờ St. Duje (khi chưa xây dựng tháp chuông), Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Sơ đồ Nhà thờ St. Duje, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Bên ngoài Nhà thờ St. Duje với hàng cột trang trí bao quanh, phía sau là tháp chuông, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Tàn tích cột đỡ mái xung quanh Nhà thờ St. Duje, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Nội thất bên trong Nhà thờ St. Duje, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Đền thờ Jupiter
Đền thờ Jupiter (Jupiters Temple, hình vẽ ký hiệu 14) nằm đối diện với Nhà thờ St. Duje, tại phía tây nam Cung điện. Công trình có mặt bằng hình chữ nhật, nằm trên một bệ cao với một mái hiên 6 cột tại phía trước và có một tầng hầm. Công trình được thiết kế theo phong cách Phục hưng. Vào thời Trung cổ (Middle Ages, kéo dài từ thế kỷ 5- 15), đền còn là nơi để rửa tội (baptistery).
Phía trước Đền thờ Jupiter có một bức tượng Nhân sư không đầu. Đây là một trong ba tượng Nhân sư trong Khu vực Di sản. Một tượng nằm trên hàng cột dọc theo trục đường chính của Cung điện; Một tượng nằm trong Nhà thờ St. Duje.

Sơ đồ mặt cắt ngang Đền thờ Jupiter, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Lối vào Đền thờ Jupiter với tượng Nhân sư không đầu nằm phía trước, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Bên trong Đền thờ Jupiter, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Tiền sảnh vào Khu căn hộ hoàng gia
Tiền sảnh tại lối vào Khu căn hộ hoàng gia tại Cung điện Diocletians (Vestibul the entrance hall of the Diocletians residence, hình vẽ ký hiệu 19). Công trình được xây dựng vào đầu thế kỷ thứ 4, như một phần ban đầu của cung điện cổ, để tiếp đón đại sứ.
Tiền sảnh có mặt bằng hình chữ nhật bên ngoài, bên trong hình tròn với mái vòm cao 17m, đường kính 12m. Mái vòm hiện không còn. Lối vào có kích thước 2,56m x 3,96 m với vô số trang trí phù điêu. Tại đây, 4 hốc hình bán nguyệt chứa đầy bức tượng của các vị thần đã bị phá bỏ.
Phía bắc của Tiền sảnh là Quảng trường Peristil.
Phía nam của Tiền sảnh là Sảnh trung tâm (Central hall, substructure, hình vẽ ký hiệu 20). Sảnh này nối thông với Cổng phía nam – Cổng Đồng (Bronze Gate) của Cung điện.

Phía trước Tiền sảnh với mái vòm tròn là Quảng trường Peristil, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Phối cảnh tổng thể tòa Tiền sảnh với mái vòm tròn, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Mặt bằng tòa Tiền sảnh Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Mặt cắt dọc theo trục nam - bắc (bên phải ảnh là Quảng trường Peristil) tòa Tiền sảnh Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Bên trong Tiền sảnh với mái vòm tròn, Cung điện Diocletian, tại Split - Dalmatia, Croatia

Nơi ở của hoàng đế
Nơi ở hay căn hộ của hoàng đế (Emperor's apartment) gồm 2 khu: khu vực phía tây nam Cung điện (Area at the western part of the Emperor's residence, hình vẽ ký hiệu 22); khu vực phía đông nam Cung điện (Area at the eastern part of the Emperor's residence, hình vẽ ký hiệu 23). Nơi ở của hoàng đế tạo thành một khối dọc theo toàn bộ mặt tiền phía nam, giáp bờ biển. Căn hộ cao 2 tầng, hiện chỉ còn tàn tích.

Bản vẽ tái thiết mặt tiền giáp biển căn hộ của hoàng đế, Cung điện Diocletian, năm 1912

Tàn tích của các tòa nhà khác
Cũng như đường xá, phần lớn tòa nhà trong Cung điện đã bị phá hủy, xâm lấn, hiện chỉ còn lại tàn tích:
- Các tòa nhà lớn tại phía đông bắc Cung điện (Remains of the big north – east building, hình vẽ ký hiệu 9) và tại phía tây bắc Cung điện (Remains of the big north – west building, hình vẽ ký hiệu 10);
- Dãy nhà kho (Warehouse, hình vẽ ký hiệu 11) tại phía tây bắc Cung điện, sát với tường thành;
- Ngôi đền nhỏ hình tròn (Small round temples, hình vẽ ký hiệu 15) tại phía tây nam Cung điện.
- Nhà tắm (Remains of the bath – house, hình vẽ ký hiệu 17) tại phía tây nam Cung điện, phía bắc Nơi ở của hoàng đế;
- Tòa nhà với bức tranh khảm (Remains of the building with theo preserved mosaic, hình vẽ ký hiệu 18) nằm phía đông nam Cung điện, cạnh Nhà thờ St. Duje;
- Hàng hiên dọc theo tường thành phía nam Cung điện (Passage by the forepart, hình vẽ ký hiệu 21);

Cửa hàng nằm xen kẽ với các tàn tích Cung điện Diocletian

Tầng hầm của Cung điện Diocletian
Tầng hầm của Cung điện Diocletian (Cellars of Diocletian's Palace), đôi khi còn được gọi là “Hội trường tầng hầm”, nằm tại cuối phía nam Cung điện.
Lối ra vào tầng hầm nằm dọc theo trục đường hướng bắc – nam của Cung điện và từ Cổng đồng (Bronze Gate).
Mái của tầng hầm hình vòm. Các bức tường ngăn chia tầng hầm là móng của các công trình xây dựng bên trên.
Chức năng của tầng hầm, ngoài phần bệ cho phần xây nổi bên trên, còn là khu vực lưu trữ thực phẩm, rượu cho Cung điện.
Diện tích mặt bằng tầng hầm chiếm đến 1/8 diện tích của Cung điện, là bản sao của mặt bằng các tầng bên trên.
Bên trong tầng hầm còn lưu giữ một mạng lưới giếng nước sinh hoạt.
Hiện tại, một phần tầng hầm được khôi phục.

Tầng hầm bên trong Cung điện Diocletian trở thành chợ, tại Split - Dalmatia, Croatia

Bên ngoài Cung điện Diocletian còn có một số di tích khác, tập trung chủ yếu tại phía bắc.

Di sản Cung điện Diocletian là công trình lịch sử quan trọng nhất tại trung tâm thành phố Split, Croatia một trong những quần thể kiến trúc và văn hóa nổi tiếng nhất và đầy đủ nhất về một cung điện La Mã, là một trong những công trình kiến trúc và văn hóa nổi tiếng nhất và không thể thiếu trên bờ biển Adriatic; giữ một vị trí nổi bật trong di sản Địa Trung Hải, châu Âu và thế giới.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
http://whc.unesco.org/en/list/97
https://en.wikipedia.org/wiki/Croatia
https://en.wikipedia.org/wiki/Illyria
https://en.wikipedia.org/wiki/Diocletian
https://en.wikipedia.org/wiki/Split-Dalmatia_County
https://en.wikipedia.org/wiki/Diocletian's_Palace
https://en.wikipedia.org/wiki/Golden_Gate_(Diocletian%27s_Palace)
https://en.wikipedia.org/wiki/Silver_Gate_(Diocletian%27s_Palace)
https://en.wikipedia.org/wiki/Iron_Gate_(Diocletian%27s_Palace)
https://en.wikipedia.org/wiki/Bronze_Gate_(Diocletian%27s_Palace)
https://en.wikipedia.org/wiki/Vestibule_(Split)
https://en.wikipedia.org/wiki/St_Martin%27s_Church_(Split)
https://en.wikipedia.org/wiki/Temple_of_Jupiter,_Split
https://en.wikipedia.org/wiki/Cellars_of_Diocletian%27s_Palace
http://www.romeacrosseurope.com/?p=2479
http://www.visitsplit.com/en/448/diocletian-palace

Xem video giới thiệu công trình tại đây

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Mỹ

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi

Cập nhật ( 01/11/2020 )

Tin mới đưa:

Tin đã đưa:

Tất cả các tin »