|
|
|
|
Thông tin định kỳ
|
|
|
Lịch sử Kiến trúc
Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại Nesvizh, Belarus |
16/01/2016 |
Thông tin chung:
Công trình: Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại Nesvizh (Architectural, Residential and Cultural Complex of the Radziwill Family at Nesvizh)
Địa điểm: Quận Nesvizh, tỉnh Minsk, Belarus (N53 13 22.008 E26 41 29.004)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Quần thể rộng khoảng 100ha
Năm hình thành: 1582
Giá trị: Di sản thế giới (2005; hạng mục ii, iv, vi)
Belarus là một quốc gia không giáp biển, có diện tích 207595km2, dân số khoảng 9,4 triệu người (năm 2020).
Belarus giáp với Nga về phía đông bắc, Ukraine về phía nam, Ba Lan về phía tây, và Litva và Latviavề phía tây bắc. Thủ đô và thành phố đông dân nhất là Minsk. Ngôn ngữ chính thức là tiếng Belarus và tiếng Nga.
Khu vực ngày nay là Belarus đã có người định cư vào thế kỷ thứ 3.
Vào thế kỷ thứ 5, khu vực này thuộc bộ tộc Slav.
Vào thế kỷ thứ 9, lãnh thổ Belarus hiện đại trở thành một phần của Kievan Rus, một quốc gia Đông Slav rộng lớn do triều đại Rurikid (Rurik Dynasty) cai trị. Nhiều thị trấn của Kievan Rus bị san phẳng do các cuộc xâm lược của người Mông Cổ vào thế kỷ 13. Nhưng các vùng đất thuộc Belarus hiện đại đã tránh được gánh nặng của cuộc xâm lược và cuối cùng gia nhập Đại công quốc Litva (Grand Duchy of Lithuania, tồn tại năm 1236–1795). Việc sáp nhập vào Đại công quốc Litva dẫn đến sự thống nhất về kinh tế, chính trị và văn hóa của các vùng đất Belarus.
Vào năm 1385, Vương quốc Ba Lan và Đại Công quốc Litva tham gia vào một Liên minh mang tên Krewo (Union of Krewo, tồn tại 1385–1569). Vào năm 1569, Liên minh Krewo chuyển đổi thành Liên minh Lublin (Union of Lublin). Liên minh này có quy mô diện tích hơn 1.000.000 km2 và dân số lớn hàng đầu châu Âu vào thế kỷ 16 và 17. Sự hợp nhất giữa Ba Lan và Litva kết thúc vào năm 1795 với sự phân chia Ba Lan bởi Đế quốc Nga, Phổ và Áo. Các vùng lãnh thổ Belarus được Đế quốc Nga mua lại dưới thời trị vì của Catherine II (Catherine the Great, năm 1729- 1796), trở thành một tỉnh Belarus (Belarusian Governorate) của Đế quốc Nga vào năm 1796 và giữ như vậy đến khi Đế quốc Đức xâm chiếm trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Dưới thời cai trị của Đế quốc Nga, nền văn hóa quốc gia Belarus dần bị Nga hóa; tiếng Belarus bị cấm trong các trường học cho đến năm 1905.
Trong quá trình đàm phán Hiệp ước Brest-Litovsk (Treaty of Brest-Litovsk) vào năm 1918, Belarus lần đầu tiên tuyên bố độc lập. Nhưng ngay sau chiến tranh Ba Lan - Liên Xô (Polish–Soviet War, 1919-1921), lãnh thổ Belarus lại bị chia cắt bởi Ba Lan và Nga Xô viết.
Sự chiếm đóng của Đức trong năm 1941-1944 và chiến tranh ở Mặt trận phía Đông của Chiến tranh thế giới thứ hai đã tàn phá Belarus. Quốc gia này mất khoảng 25% dân số. Đến tận năm 1971, dân số Belarus mới được phục hồi.
Belarus tuyên bố độc lập vào năm 1991 sau khi Liên bang Xô viết tuyên bố giải thể.
Belarus ngày nay được chia thành sáu tỉnh, được đặt tên theo thành phố thủ phủ của tỉnh.
Bản đồ Belarus, vị trí quận Nesvizh, phía nam tỉnh Minsk
Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại thành phố Nesvizh, thủ phủ của quận Nesvizh, thuộc tỉnh Minsk, Belarus. Quần thể rộng khoảng 100 ha gồm: Lâu đài Nesvizh, Nhà thờ Corpus Christi tại Nesvizh và Công viên Nesvizh.
Lâu đài Nesvizh thuộc sở hữu của gia tộc Radziwill từ năm 1533. Vì Radziwill là một trong những gia tộc quan trọng và giàu có bậc nhất của Đại công quốc Litva, nên Văn khố của Litva được rời về lâu đài năm 1551. Vào nửa thế kỷ 17, dòng họ quý tộc này thậm chí có quân đội riêng đến 6 ngàn người.
Gia tộc Radziwill đã sống tại đây từ thế kỷ 16 đến năm 1939. Đây cũng là nơi sinh ra một số nhân vật quan trọng trong lịch sử và văn hóa châu Âu.
Năm 1582, gia tộc này bắt đầu xây dựng trên một cấu trúc thành lũy có sẵn từ thời Trung cổ, một tòa lâu đài mới cao 3 tầng, mang phong cách kiến trúc Phục Hưng – Barocque.
Năm 1706, trong cuộc Đại chiến phương Bắc (Great Northern War, giữa nước Nga Sa Hoàng và Đế quốc Thụy Điển (Swedish Empire), người Thụy Điển đã cướp phá lâu đài và phá hủy các công sự xung quanh lâu đài.
Vài thập kỷ sau đó công trình được cải tạo và mở rộng.
Năm 1772, lâu đài bị người Nga chiếm, gia tộc Radziwill bị trục xuất. Văn khố của Litva được chuyển đến Sankt-Peterburg, Nga. Phần lớn các công trình nghệ thuật bị cướp và phân chia cho các nhà quý tộc Nga. Cung điện dần bị hư hỏng.
Vào năm 1881 - 1886, sau khi lấy lại lâu đài, gia tộc Radziwill đã phục hồi, cải tạo nội thất và xây dựng thêm một công viên cảnh quan xung quanh lâu đài. Đây là một trong những công viên loại lớn tại châu Âu thời bấy giờ. Năm 1939, lâu đài lại bị người Nga chiếm, được sử dụng thành viện điều dưỡng.
Nhà thờ Corpus Christi (Corpus Christi Church) tại Nesvizh nằm tại phía tây tại Khu vực Di sản, kết nối với Lâu đài Nesvizh bằng một con đập qua một con mương, được xây dựng từ năm 1587 đến 1593.
Đây là một nhà thờ của Giáo hội Dòng Tên (Society of Jesus; Các tu sĩ Dòng Tên thường làm việc trong lĩnh vực giáo dục, nghiên cứu, theo đuổi mục tiêu văn hóa và thúc đẩy đối thoại đoàn kết). Đây là một trong những nhà thờ Baroque lâu đời nhất bên ngoài Italia, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến kiến trúc sau này của Ba Lan, Belarus và Lithuania.
Nhà thờ Corpus Christi với mái vòm bên trên là đại diện cho một giai đoạn quan trọng trong sự phát triển trường phái kiến trúc Trung Âu thế kỷ 16 và 17.
Công viên Nesvizh được hình thành vào cuối thế kỷ 19, sau khi gia tộc Radziwill lấy lại được Lâu đài Nesvizh từ người Nga. Các mảnh vườn xung quanh lâu đài được quy hoạch lại thành một công viên với hệ thống vườn theo chuyên đề và mặt nước hồ, mương nhân tạo nối với kênh đào của sông Usha. Công viên và các tòa nhà trong quần thể tạo thành một cảnh quan đẹp như tranh vẽ. Năm 1939, khi lâu đài lại bị người Nga chiếm, công viên bị bỏ hoang.
Sau khi Belarus tuyên bố độc lập, vào năm 1994, Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill được coi là khu bảo tồn văn hóa và lịch sử quốc gia Belarus.
Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill có một ảnh hưởng to lớn đến khoa học, nghệ thuật, thủ công và kiến trúc tại Trung và Đông Âu và trở thành một trong những nguyên mẫu quan trọng ở khu vực này.
Ngoài ra, Quần thể còn thể hiện rõ nỗ lực của gia tộc Radziwill trong việc phát triển khoa học và văn hóa của quốc gia Belarus. Gia tộc Radziwill đã xây dựng và lưu giữ quần thể tòa nhà và cảnh quan liên quan từ năm 1583 đến năm 1939. Qua nhiều thế kỷ, gia tộc Radziwill đã hỗ trợ các hoạt động trong nhiều lĩnh vực khoa học và văn hóa, đồng thời thu hút các nhân vật văn hóa quan trọng, kiến trúc sư, nghệ sĩ và thợ thủ công đến thị trấn nhỏ Nesvizh. Sự tương tác của các nhân tài này đã góp phần lan truyền những sáng tạo kiến trúc mới nhất từ Nam và Tây Âu và trở thành đầu tàu trong việc tổng hợp và truyền tải những xu hướng này sang Trung và Đông Âu. Một trường phái kiến trúc mới đã xuất hiện tại đây bắt nguồn từ các nghệ sĩ đến từ Belarus, Ba Lan, Ý và Đức.
Lâu đài Nesvizh, Belarus và cảnh quan xung quanh đẹp như tranh vẽ
Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại Nesvizh, Belarus được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 2005) với tiêu chí:
Tiêu chí (ii): Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại Nesvizh là cái nôi cho sự ra đời của các khái niệm mới dựa trên sự tích hợp của truyền thống phương Tây, dẫn đến việc thành lập một trường phái kiến trúc mới ở Trung Âu.
Tiêu chí (iv): Khu phức hợp Radziwill là một ví dụ nổi bật về sự phát triển của kiểu xây dựng mới, trong lịch sử kiến trúc Trung Âu tại thế kỷ 16 và 17. Đặc biệt với kiểu mái vòm của Nhà thờ Corpus Christi.
Tiêu chí (vi): Khu phức hợp Radziwill đặc biệt quan trọng vì liên quan đến việc làm rõ những ảnh hưởng từ Nam và Tây Âu cũng như việc truyền tải ý tưởng ở Trung và Đông Âu.
Di sản Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại Nesvizh bao gồm một tòa lâu đài, nhà thờ và công viên bao quanh.
Sơ đồ phạm vi Di sản Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại Nesvizh, Belarus
Lâu đài Nesvizh
Năm 1582, Hoàng tử Mikołaj Krzysztof Radziwill (1549 – 1616, một nhà quý tộc Ba Lan – Litva), Thống chế của Litva, đã cho xây dựng Lâu đài Nesvizh (Nesvizh Castle). Lâu đài được xây dựng trên tàn tích của một lâu đài thời Trung cổ.
Việc xây dựng được hoàn thành vào năm 1604 và tiếp tục được bổ sung thêm vào nửa thế kỷ sau đó.
Các tòa nhà của lâu đài được bao quanh bởi hệ thống công sự thế kỷ 16, gồm 4 pháo đài, 4 bức tường thành và hào nước tạo thành một mặt bằng hình chữ nhật.
Về mặt bằng, lâu đài giống như một tòa thành theo kểu Vauban sau này (kiểu tòa thành mang tên kỹ sư người Pháp Vauban - 1633-1707) với chu vi tường ngoài như hình ngôi sao, phía ngoài tường thành là hào nước.
Công trình có hai lối vào: Từ phía đông và từ phía tây qua cầu.
Lâu đài nhỏ gọn, có 10 tòa nhà kết nối với nhau, tạo thành tổng thể, bao gồm cung điện, phòng trưng bày, nơi ở, kho lưu trữ gia đình và kho vũ khí, tạo thành một quần thể kiến trúc thống nhất bố trí xung quanh một sân trong có 6 mặt.
Những năm sau này, gia tộc Radziwill đã mời một số kiến trúc sư người Đức và Ý đến cải tạo và mở rộng đáng kể lâu đài. Mặt tiền màu vàng của lâu đài được trang trí lại bằng vữa theo phong cách Baroque. Các cổng lâu đài từ thế kỷ 16 cũng được tái thiết, và tháp cổng hai tầng được trang trí một vòm bằng sắt.
Phối cảnh tổng thể Lâu đài Nesvizh - tòa thành giống kiểu Vauban với hào nước bao quanh
Hào nước bao quanh tường thành bằng đất đắp tại Lâu đài Nesvizh, Belarus
Cổng phía đông của Lâu đài Nesvizh, Belarus
Cổng phía tây Lâu đài Nesvizh, Belarus; Lối vào qua cầu
Một đoàn tường thành phía trên bao quanh Lâu đài Nesvizh, Belarus với các tháp canh tại góc thành
Công trình bên trong Lâu đài Nesvizh, Belarus bố cục bao quanh sân trong và có phong cách kiến trúc Barocque
Một số hình ảnh nội thất các phòng chính trong Lâu đài Nesvizh, Belarus
Nhà thờ Corpus Christi tại Nesvizh
Nhà thờ Corpus Christi (Corpus Christi Church) tại Nesvizh nằm tại phía tây tại Khu vực Di sản, kết nối với Lâu đài Nesvizh bằng một con đập qua một con mương.
Nhà thờ Giáo hội Dòng Tên này được thiết kế bởi Gian Maria Bernardoni (kiến trúc sư người Ý, tu sĩ Dòng Tên, 1541 - 1605), xây dựng từ năm 1587 đến 1593.
Đây là một trong những nhà thờ lớn dạng 3 nhịp (basilica) đầu tiên trên thế giới có vòm với mặt ngoài kiểu Barocque, đồng thời cũng là tác phẩm kiến trúc Barocque đầu tiên ở Đông Âu.
Nội thất của công trình được trang hoàng công phu với một số bức bích họa và trang trí bàn thờ theo phong cách Barocque.
Ngoài những đài hoa lộng lẫy tinh xảo, nội thất của nhà thờ nổi bật với bàn thờ Holy Cross, được thực hiện bởi các nhà điêu khắc Venice vào năm 1583 và một số bức bích họa Baroque có từ những năm 1760.
Nhà thờ Corpus Christi lưu giữ mộ của 72 thành viên trong gia tộc Radziwill, mỗi người được chôn trong một quan tài đơn giản làm bằng gỗ bạch dương và được đánh dấu bằng quốc huy.
Mặt bên Nhà thờ Corpus Christi tại Nesvizh, Belarus
Mặt trước Nhà thờ Corpus Christi tại Nesvizh, Belarus
Nội thất Nhà thờ Corpus Christi tại Nesvizh, Belarus
Hình ảnh trang trí bề mặt tường, trần trong mái vòm Nhà thờ Corpus Christi tại Nesvizh, Belarus
Công viên Nesvizh
Công viên Nesvizh (Nesvizh Park) tại Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill bao gồm diện tích hồ nước, mương và vườn cây.
Ban đầu công viên chỉ là một khu vườn nhỏ nằm gần Lâu đài.
Công viên Nesvizh bắt đầu được hình thành với quy mô lớn vào những năm 1870.
Gia tộc Radziwill đã mời Daniel Betkher, một người Ba Lan làm vườn chuyên nghiệp đến chăm sóc vườn.
Ngày nay, Công viên có 5 vườn chuyên đề với tổng diện tích 66ha: Castle Park, Old Park, Japanese Park, English Park, Marysin Park. Trong các vườn có rất nhiều tác phẩm điêu khắc, tạo thành đặc trưng riêng của Công viên.
Một góc Công viên Nesvizh, Belarus
Tượng trang trí trong Công viên Nesvizh, Belarus
Di sản Quần thể kiến trúc, nhà ở và văn hóa của gia tộc Radziwill tại Nesvizh, Belarus được cho là cái nôi hình thành một kiểu kiến trúc mới ở Trung Âu. Các tòa nhà trong lâu đài trở thành nguyên mẫu quan trọng đánh dấu sự phát triển của kiến trúc Trung Âu trong thế kỷ 16 và 17 dựa trên nguyên tắc bố cục hình học và hình dáng kết cấu vòm. Di sản còn có vai trò đặc biệt trong việc kết nối văn hóa miền Nam và Tây Âu với miền Trung và Đông Âu.
Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
http://whc.unesco.org/en/list/1196
https://en.wikipedia.org/wiki/Belarus
https://en.wikipedia.org/wiki/Nyasvizh
https://en.wikipedia.org/wiki/Nesvizh_Castle
https://en.wikipedia.org/wiki/Corpus_Christi_Church,_Nesvizh
https://niasvizh.by/en/history/parki/
Xem video giới thiệu công trình tại đây
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Mỹ
Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi
|
Cập nhật ( 26/10/2020 )
|
Tin mới đưa:- Cột Chúa Ba Ngôi ở Olomouc, Czech
- Thung lũng Loire giữa Sully-sur-Loire và Chalonnes, Pháp
- Quần thể Tu viện Ferapontov, Vologda, Nga
- Nhà thờ St James ở Šibenik, Croatia
- Mỏ đá lửa Thời kỳ Đồ đá mới ở Spiennes, Mons, Bỉ
- Lăng mộ Hoàng gia của triều đại nhà Minh và nhà Thanh, Trung Quốc
- Hang động Long Môn, Lạc Dương, Hà Nam, Trung Quốc
- Vương cung thánh đường San Francesco và địa điểm khác của Dòng Phanxicô tại Assisi, Ý
- Công trình Villa Adriana, Tivoli, Rome, Ý
- Địa điểm khảo cổ Mycenae và Tiryns tại Argolis, Hy Lạp
- Di tích Thời kỳ Đồ đá mới ở Orkney, Scotland, Vương quốc Anh
- Vùng đất lấn biển Beemster, tỉnh Noord-Holland, Hà Lan
- Trạm bơm hơi nước D.F. Woudagemaal, Lemmer, Hà Lan
- Khu Khảo cổ Nghệ thuật đá thời Tiền sử ở Thung lũng Côa (Bồ Đào Nha) và Siega Verde (Tây Ban Nha)
- Nhà hát Catalana và Bệnh viện Sant Pau, Barcelona, Tây Ban Nha
Tin đã đưa:- Nhà thờ, Tu viện Tomar, Bồ Đào Nha
- Biệt thự Tugendhat, Brno, Czech – KTS. Ludwig Mies van der Rohe
- Mỏ muối Salins-les-Bains và Xưởng muối Hoàng gia Arc-et-Senans, Pháp
- Khu mỏ than chính tại Wallonia, Bỉ
- Khu phức hợp Nhà - Xưởng - Bảo tàng Plantin- Moretus, Antwerp, Bỉ
- Gò mộ, Bia đá và Nhà thờ Jelling, Vejle, Đan Mạch
- Cung điện và Công viên Fontainebleau, Seine-et-Marne, Pháp
- Nhà thờ Đức Bà Chartres, Eure-et-Loir, Pháp
- Nhà máy Van Nelle, Rotterdam, Hà Lan - KTS. Leendert van der Vlugt
- Biệt thự Rietveld Schröder, Utrecht, Hà Lan - KTS. Gerrit Rietveld
- Nhà thờ Hòa Bình ở Jawor và Swidnica, Lower Silesia, Ba Lan
- Khu vực bến cảng Bryggen, Bergen, Nauy
- Lâu đài và Công viên Schönbrunn, Viên, Áo
- Di sản Weimar cổ điển, Thuringen, Đức
- Các công trình của trường Bauhaus tại Weimar, Dessau và Bernau, Đức
|