BMKTCN - ĐHXD - Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia Merv, Turkmenistan

Hỏi:

Em cảm thấy vô hướng quá

Em chào thầy ạ, em là 1 sinh viên đang theo học tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội và cũng đang học trong lớp Kiến trúc Công nghiệp của thầy ạ. Em có 1 số vấn đề nội tâm rất mong muốn được thầy giúp đỡ và mách bảo ạ.
Vấn đề chính em đang gặp phải là em cảm thấy rất vô hướng như trong tiêu đề ạ. Em thấy bản thân mình không có tý năng lực nào để mai sau có thể hành nghề kiến trúc sư. Hiện tại em bị nản chí và cũng lo sợ nữa. Em vào trường cũng vì ước mơ có thể xây ngôi nhà do chính mình thiết kế và hành nghề. Nhưng em cảm thấy mình không đủ năng lực để có thể hành nghề, kiến thức trên trường là vô cùng lớn mà dù e đã học rồi nhưng lại bị quên lãng chỉ sau 1 học kỳ. Em cũng không giỏi vẽ và vẽ rất xấu nếu vẽ tay thì nhìn rất trẻ con và thiếu chuyên nghiệp, nhìn các bạn khác em cảm thấy rất tự ti, Em cũng không biết mình còn có thể đủ trình độ để đi thực tập không nữa. Chuyên môn của em em tự đánh giá là khá tệ, em rất suy sụp và cố gắng học những gì có thể mà chuyên ngành cần. Thầy có thể cho em xin ý kiến và liệu có giải pháp khắc phục không ạ, em rất sợ rằng nếu hành nghề thì bản thân không giỏi giang thì kinh tế làm ra sẽ bị thấp, không đủ sống. Vậy em phải làm sao ạ.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư.

Năng lực tự thân thời điểm này là kết quả của năng lực tự rèn luyện giai đoạn trước. Như em nêu trong thư, năng lực tự thân yếu, trước hết thể hiện:
i) Kiến thức chuyên môn còn nhiều khoảng trống và ngày càng rộng ra, do việc học không chăm chỉ;
ii) Trình bày bản vẽ kiến trúc xấu, do không cẩn thận khi thiết kế;
iii) Mất niềm tin vào chính mình, nản chí và dẫn đến lo sợ cho tương lai.
Phải thấy đó là điều không tốt đẹp do chính em gây ra, để có trách nhiệm mà sửa mình.
Được gia đình hỗ trợ, có sức khỏe và năng lực để học đến năm thứ 3, là may mắn lắm, khi so sánh với rất nhiều thanh niên người Việt khác.

Một số việc phải làm ngay:
i) Thay đổi ngay nhận thức cũ: Ta phải trở thành người tài với cả kỹ năng cứng và mềm phù hợp để cạnh tranh và hợp tác, không chỉ trong kiến trúc mà cả lĩnh vực liên quan khác mà xã hội đang cần và tạo ra giá trị gia tăng;
ii) Sử dụng thời gian hợp lý: Một ngày ngủ đủ 6- 7 tiếng để tái tạo sức lao động. Thời gian còn lại dành cho: Học ngoại ngữ và chuyển đổi số; Đi học đầy đủ và lắng nghe bài giảng; Đọc sách và tài liệu bổ sung kiến thức; Chủ động trao đổi chuyên môn với giảng viên và bạn bè;
iii) Chăm chỉ tự học tập: Lời chê ghê gớm nhất là Kẻ lười nhác. Từ Kẻ lười nhác đến Kẻ hèn hạ và vô dụng rất gần nhau. Không phải lúc nào cũng có người bên cạnh mà học hỏi, mà phải có kế hoạch tự học, từ trong sách vở đến mạng xã hội và thực tế;
iv) Mở ra với thế giới bên ngoài: Tìm người có đức, có tài mà chơi để học kiến thức và sự đồng thuận; Ra với môi trường tự nhiên mà hòa vào trong đó. Sẵn sàng trải nghiệm làm những điều tốt đẹp;
v) Còn 2 năm nữa mới ra trường. Phải học để tốt nghiệp đại học, điểm khởi đầu sự nghiệp của một người tri thức. Đây là thời gian đủ để em tìm lại sự cân bằng cảm xúc và tận tâm thay đổi chính mình.

Nếu có vấn đề gì về việc học tập có thể trao đổi với thày. Thày sẵn sàng đồng hành.

Ngày 4/11/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em kính chào thầy ạ.
Em đang đọc lần 2 quyển sách Nghĩ giàu làm giàu, xuất bản lần đầu năm 1937. Quyển sách được viết từ 90 năm trước nhưng nó vẫn đang phản ánh nhiều thực tế.
Em đã đọc được rằng "các cơ sở giáo dục cần có trách nhiệm hơn nữa trong việc định hướng nghề nghiệp cho sinh viên".
Em nghĩ đó là việc các thầy đang làm không ngừng.
Em viết mail này để cảm ơn công việc của thầy ạ.

Em cảm ơn thầy đã đọc ạ.
Sinh viên 60KD3

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Rất cám ơn về những dòng chia sẻ, động viên.
Định hướng nghề nghiệp cho sinh viên không chỉ liên quan đến việc đào tạo kỹ năng cứng mà còn phải là kỹ năng mềm, liên quan trước hết đến năng lực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.
Cuốn sách "Nghĩ giàu, làm giàu" chỉ là một trong những nội dung mà thế hệ trẻ quan tâm.
Điều lớn lao hơn là họ phải có năng lực tự thân và năng lực tự rèn luyện để hình thành sự nghiệp và trở thành người tốt cho gia đình, cộng đồng và xã hội, phù hợp với chuẩn mực chung của loài người trong thế kỷ 21.
Sinh viên là tương lai của thày.
Thày cùng các thày cô giáo khác đang nỗ lực hết sức để biến tương lai tốt đẹp đó thành hiện thực.
Thày đang viết một cuốn sách với tiêu đề: 'Nâng cao năng lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên (và cựu sinh viên) trong lĩnh vực xây dựng'. Dự kiến tháng 5/2023 xuất bản.
Chúc mọi điều tốt lành.
Ngày 8/3/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Thưa thầy, em xin gửi kết quả bigfive mới của bản thân, qua đây em cũng xin cảm ơn thầy vì thông qua bài khảo sát bigfive và những lời thầy nói, em đã cố gắng khắc phục những yếu điểm của bản thân và cũng như trau dồi thêm kiến thức để khai phá bản thân, và thực tế đã có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống và công việc của em, tuy vậy bản thân em cũng vẫn còn những thiếu sót, những điều em chưa thay đổi đc, em mong thầy thông cảm và trân thành cảm ơn thầy đã lắng nghe em.

Sinh viên Khóa 53KD, Khoa Kiến trúc Quy hoạch, ĐHXD Hà Nội

Trả lời:

Đã nhận được kết quả Big Five. Nên ghép thêm kết quả của những sinh viên khác, người khác để có thể so sánh và rút ra được nhận xét ta là ai và từ đó tự sửa mình.

Kết quả cho thấy: Tính cách (hay kỹ năng mềm) thuộc loại trung bình. Yếu về tính hướng ngoại.

Từng bước, từng bước mà cố gắng hơn.

Ngày 3/2/2023, thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi: Em gửi thầy kết quả Big Five ạ.

Trả lời: Thày đã nhận được kết quả đánh giá Big Five của em.

Sau một năm tự nhìn nhận mình là ai và đã có những thay đổi .

Tính cách Tận tâm và Hướng ngoại được cải thiện so với trước.

Tính cách Cân bằng cảm xúc vẫn yếu như cũ. Theo các nghiên cứu mà thày được biết, tính cách Cân bằng cảm xúc là cốt lõi. Mọi năng lực hoạt động chuyên môn, xã hội của một con người đều dựa vào đây mà ra cả.

Ta có mặt trên đời này đều có nguyên cớ tốt đẹp nào đó. Phải tự tin hơn nữa vào chính mình, trước hết là từ công việc chuyên môn, nay chính là đồ án tốt nghiệp.

Thày sẽ hỗ trợ chuyên môn để em có kết quả tốt nhất trong việc thực hiện học phần Đồ án tốt nghiệp.

Ngày 10/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: E chào thầy ạ! E là Thắng ,sinh vien nhận đồ án tốt nghiệp nhóm thầy, nhóm mình có nhóm zalo riêng hay thế nào để trao đổi về đồ án k ạ ? Em tìm sđt thầy để add Zalo nhưng không được ạ! Em cảm ơn thầy.
Trả lời: Trao đổi trực tiếp với thày qua mail.

Một số nội dung chính thực hiện trong 4 tuần đầu tiên: :

1) Đọc kỹ các yêu cầu về nội dung Học phần đồ án tốt nghiệp của Khoa và Bộ môn KTCN; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành ngay trong tuần thứ 1)

2) Báo cáo về tên đề tài tốt nghiệp, vị trí cụ thể khu đất dự kiến theo tỷ lệ 1/500 (hoàn thành trong tuần thứ 1)

3) Chuản bị các quy định, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan đến đề tài; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành trong tuần thứ 2)

4) Tìm 5 ví dụ trên thế giới về các công trình tương tự với loại hình dự kiến trong đề tài tốt nghiệp; nhận xét và đánh giá, kết luận rút ra để có thể ứng dụng cho đề tài (4 tuần phải hoàn thành);

5) Đọc lại các nguyên lý thiết kế kiến trúc đã được học (phải làm ngay và liên tục cho đến khi bảo vệ đề tài);

6) Nên tự đánh giá Ta là ai. Đánh giá theo phần mềm Big Five- tính cách sinh viên, để thày biết rõ hơn về sinh viên.

Phần mềm đánh giá: http://talaai.com.vn/ (talaai.com.vn)

Sau đó gửi ngay kết quả đánh giá tính cách cho thày, để có thể hỗ trợ.

Gặp nhau 2 tuần/lần. Mỗi lần gặp cần chuẩn bị sẵn câu hỏi để có thể trao đổi tối đa những vấn đề liên quan đến đề tài tốt nghiệp mà không tự trả lời được.

Địa điểm gặp: Chiều thứ tư hàng tuần, từ 16h - 17h30 tại Văn phòng Bộ môn KTCN.

Đồ án tốt nghiệp là một sự kiện quan trọng của đời người lao động trí óc.

Phải nỗ lực hết sức và dành tất cả thời gian, nguồn lực cho đồ án. Từ đây mới có kết quả tốt nhất, để trải nghiệm, hình thành năng lực cần thiết chuẩn bị cho việc ra trường và làm việc với vô số những người tài khác trong xã hội.

2/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: Em chào bộ môn ạ, em là Hoàng Đức Dương lớp 66XD8 msv-0013966 đang làm bài tiểu luận về công trình dân dụng ạ em thấy bộ môn có đăng bài về công trình galaxy soho ở Trung Quốc vậy em muốn xin bộ môn cho em bài đăng đó được không ạ, em xin cảm ơn bộ môn,em chào bộ môn ạ.

Trả lời: Trang WEB bmktcn.com được thành lập với mục tiêu chính là phục vụ sinh viên. Đương nhiên là em được đăng lại các bài viết trên trang WEB này.

Chủ biên: TS. Phạm ĐÌnh Tuyển

Hỏi:

Em gửi thày bài Trắc nghiệm tính cách – Big Five (talaai.com.vn)

Trả lời:

Thày đã nhận được biểu tượng Big Five của em. Đây là Big Five rất điển hình của sinh viên. Em còn là người mạnh về Hướng ngoại, một tính cách rất được coi trọng trong Thời đại liên kết và hội nhập.
Do còn trong giai đoạn là sinh viên gắn với Học hỏi, Học tập là chính và chưa có Học hành, nên tính cách Tận tâm của em còn thiếu mạnh mẽ so với tính cách khác.
Khi làm việc trong doanh nghiệp hay tổ chức nào đó, người sử dụng lao động đánh giá trước hết tính cách Tận tâm và là kỹ năng mềm cơ bản của mỗi nhân viên.
Không đợi đến lúc ra trường, ngay từ bây giờ em dành quan tâm hơn cho tính cách này. Nếu làm được như vậy, sẽ thuận lợi hơn khi thử việc và nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp.
Khi trắc nghiệm Big Five, Tận tâm cũng là tính cách nổi trội của thày. Trong công việc, thày luôn có thiện cảm với những người Tận tâm.
Chúc em sớm trở thành con người thật sự Tận tâm.

Ngày 24/4/2021, Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi:

Em thưa thầy, thầy có thể cho em hỏi làm sao mình có thể kết nối làm quen với những người giỏi hơn mình ạ, em cảm ơn thầy.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Đối với một đất nước: Hiền tài như nguyên khí quốc gia. Mạnh hay yếu từ đó mà ra cả.
Đối với một cá nhân: Suốt cả đời gắn với việc học: Học cái gì và học thày nào. Và sự học luôn đi cùng với sự sang trọng và thịnh vượng.
Những người giỏi hay người hiền tài có thể thức tỉnh cho ta học cái gì một cách hiệu quả và qua đó họ cũng trở thành thày của ta.
Người tài giỏi là người làm những việc mang lại giá trị gia tăng cao mà người thường không làm được. Người hiền tài là người mang tài của mình ra giúp xã hội.
Vị thế xã hội cấp độ nào thì có người tài, người hiền tài cấp độ đó, ví như người tài giỏi trong lớp, trong trường, trong ngành, trong vùng, trong quốc gia và thế giới.
Mỗi người thường tìm và chơi với người giỏi phù hợp với vị thế của họ. Khi tiến bộ, sang một vị thế mới cao hơn, lại tìm thày giỏi tương xứng ở vị thế đó mà học.
Khi đã tài giỏi trong một vị thế, chính ta lại trở thành người thày để dẫn dắt những người khác chưa có điều kiện giỏi bằng ta. Từ đây ta cũng có được phẩm cách của người chủ và người lãnh đạo.
Khi đã hiểu được sự cần thiết của việc tìm người giỏi hay người hiền tài để học và hành, thì tất yếu ta sẽ tự thay đổi để tìm được cách kết nối với họ.
Những hiền tài luôn mong muốn làm những điều tốt đẹp. Vậy hãy thể hiện cho họ thấy tính cách của ta cũng luôn mạnh mẽ hướng về điều đó.
Là sinh viên, trước hết hãy tìm thày hay người giỏi trong lớp, khoa, trường; trong gia đình và dòng họ để học.
Thày chúc em sớm thành công.

Ngày 19/4/2021. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em thưa thầy (cô). Trong quá trình làm đồ án thì trong lớp có nhóm không hoà đồng được và bạn trong nhóm xin sang nhóm khác. Vậy bạn đó đề xuất chuyển nhóm với thầy trong buổi thông tới luôn được không ạ? Em cảm ơn ạ!

Trả lời:

Bộ môn đã nhận được thư của em.
Học kỹ năng mềm phối hợp với các thành viên có liên quan trong hoạt động tư vấn là một trong những mục tiêu của việc Làm đồ án theo nhóm.
Ai cũng phải nỗ lực tự học điều này để đình hình được nhận thức: Sức mạnh và vị thế của một tổ chức chủ yếu được xây dựng trên nền tảng của việc "Cùng nghĩ,Cùng làm".Từ đó mới mong công việc đạt được hiệu quả cao nhất.
23/4/2019. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em chào thầy, các câu trả lời của thầy khiến em thấy rất hữu ích. Em muốn hỏi thầy khi thầy gặp những bế tắc hay thất bại trong cuộc sống thầy đã tự khắc phục như thế nào, có khi nào thầy cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình không. Hiện tại có những lúc em cảm thấy kém cỏi so với người khác, xin thầy cho em lời khuyên được không ạ?

Em cảm ơn thầy rất nhiều.
Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em
Chắc chắn trong cuộc đời không có ai chỉ toàn thành công cả.
Trong hoạt động chính trị, thất bại là gắn với tính mạng.
Trong hoạt động kinh tế, thất bại là gắn với thiệt hại về kinh tế và thời gian.
Trong hoạt động xã hội, thất bại là mất niềm tin và vị thế…

Trong thời đại hội nhập ngày nay, con người phải cạnh tranh với những đối thủ rất mạnh mà trong nhiều trường hợp ta còn chưa biết nhiều về họ; giống như đi thi Olimpic mà không biết sẽ phải thi môn gì; đến đó mới rõ.
Chính vì vậy, xã hội bây giờ cần những người: i) Tư tưởng tiến bộ; ii) Yêu tự do; iii) Hoạt động đa năng và biết liên kết với nhiều người để làm nhiều việc; trong đó đặc biệt với em là nhân tố thứ ba.

Nếu một người chỉ chăm chăm làm một việc; việc đó thất bại có nghĩa là mất tất cả.
Nếu một người làm ba việc; một việc thành công, hai việc thất bại, điều đó cũng chấp nhận được.
Nếu một người làm năm việc; ba việc thành công, hai việc thất bại, điều đó được coi như đã thành công.

Đã đi học được đến bậc đại học, chắc chắn em có cơ hội hơn rất nhiều người không có điều kiện đi học ngoài xã hội kia (thậm chí nhiều người còn khuyết tật).
Hãy học và rèn luyện trở thành người đa năng, nghĩa là tập làm nhiều việc một lúc (ưu tiên là việc theo chuyên môn giỏi nhất của mình, tiếp đến là việc mà xã hội đang cần và cuối cùng là việc mà mình yêu thích). Cũng chính từ đây em sẽ tìm được những mặt mạnh của mình.
Đối với những người tri thức, trong tâm thức của họ không có chỗ cho từ “bế tắc” và “mệt mỏi”, chỉ có từ “khó khăn” và “sáng tạo” để vượt qua mà thôi. (Tất nhiên, trong cuộc sống ai cũng phải chịu những nỗi đau buồn, ví như sự mất mát của người thân, bạn bè, đồng loại).
Một điều nữa em cũng cần biết: Sức mạnh để làm những điều khác biệt và sẽ thành công, không phải chỉ xuất phát từ bản thân em, từ thế giới thực tại này, mà còn được khởi nguồn từ sức mạnh tinh thần của tiền nhân, tổ tiên và dòng họ gia đình em. Vì vậy, phải tìm hiểu, học để phát huy cho được sức mạnh tinh thần này, thậm chí biến thành niềm tin cốt lõi của mình.

Chúc em trở thành con người đa năng và thành công.

Ngày 4/12/2018. Thày Phạm Đình Tuyển

Lịch sử Kiến trúc

Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia Merv, Turkmenistan

10/02/2017

Thông tin chung:
Công trình: Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia đô thị cổ Merv (State Historical and Cultural Park “Ancient Merv”)
Địa điểm: Tỉnh Mary, Turkmenistan (N37 42 2.988 E62 10 39)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Khu vực Di sản có diện tích 353,24ha; Vùng đệm 883,3ha
Năm hoàn thành:
Giá trị: Di sản thế giới (1999; hạng mục ii, iii)

Turkmenistan là một quốc gia tại Trung Á, giáp với Afghanistan về phía Đông Nam, Iran về phía Tây Nam, Uzbekistan về phía Đông Bắc, Kazakhstan về phía Tây Bắc, và biển Caspi về phía Tây.
Turkmenistan có diện tích 488.100 km², dân số khoảng 6 triệu người (2020), 93,7% dân số là tín đồ Hồi giáo.
Ashgabat là thủ đô và thành phố lớn nhất của đất nước.
Turkmenistan ngày nay được chia thành năm tỉnh và thành phố thủ đô.

Turkmenistan đã ở ngã tư của các nền văn minh trong nhiều thế kỷ.
Vào thời Trung cổ, đô thị Merv (Turkmenistan) là một trong những thành phố lớn của thế giới Hồi giáo và là điểm dừng chân quan trọng trên Con đường tơ lụa (Silk Road; Con đường tơ lụa chủ yếu đề cập đến các tuyến đường bộ nối liền Đông Á và Đông Nam Á với Nam Á, Ba Tư, Bán đảo Ả Rập, Đông Phi và Nam Âu. Đây là mạng lưới các tuyến đường thương mại kết nối Đông và Tây và là trung tâm của sự tương tác kinh tế, văn hóa, chính trị và tôn giáo giữa các khu vực này từ thế kỷ 2 TCN đến thế kỷ thứ 18).
Năm 1881, Turkmenistan bị sát nhập vào đế quốc Nga (Russian Empire, tồn tại 1721–1917).
Năm 1925, Turkmenistan trở thành một quốc gia thuộc Liên bang Xô Viết.
Ngày 27/10/1991, Turkmenistan tuyên bố độc lập.

Merv (Mary, Meru và Margiana) là một thành phố trên một ốc đảo thuộc sa mạc Karakum, nằm bên bờ sông Murghab. Hiện là thành phố thủ phủ của tỉnh Mary, Turkmenistan.
Năm 312 trước Công nguyên, Merv (Antiochia Margiana) là thủ phủ của tỉnh Margiana, một phần của Vương quốc Seleukos (312 TCN–63 TCN).
Năm 165 TCN đến 224 sau Công nguyên, Merv là trung tâm đô thị thuộc Đế quốc Parthia (Đế quốc Ba Tư Arsaces).
Năm 224 – 651 sau Công nguyên, Merv thuộc quyền cai trị của quốc gia Sassanid (Đế quốc Tân Ba Tư). Do sông Murghab dịch chuyển lùi lại phía Tây, một thành phố mới Gäwürgala được xây dựng bên cạnh. Trong thành phố mới này đã xuất hiện các công trình Phật giáo, Thiên chúa giáo, giáo phái Zoroastrian và các đền thờ khác. Merv trở thành trung tâm quan trọng của Phật giáo và Kitô giáo. Năm 651, Merv là thủ phủ của Khorasana, bang Umayyad.
Năm 748, Merv trở thành trung tâm mới của Quốc gia Hồi giáo Abbasid Caliphate. Thành phố đã đạt tới đỉnh cao trong thời đại văn hóa Hồi giáo và trở thành thủ đô của triều đại Caliphate Ả Rập (một thể chế Hồi giáo được lãnh đạo bởi một lãnh tụ tôn giáo tối cao, được cho là người kế tục nhà tiên tri Muhammad).
Thế kỷ thứ 9, người Ba Tư chiếm quyền cai quản của Merv. Tại đây có đến hơn 10 thư viện lớn. Thành phố vẫn còn là trung tâm lớn của Kito giáo và Hồi giáo.
Năm 1037, Thổ Nhĩ Kỳ (Seljuks) chiếm thành phố. Merv trở thành thủ đô Đế chế Seljuk (Seljuk Empire) giai đoạn 1118 – 1153. Đến giữa thế kỷ 12 - đầu thế kỷ 13, Merv là một trong những thành phố lớn nhất trên thế giới, có số dân khoảng 200.000 người. Đến giữa thế kỷ thứ 13, dân số đạt đến 500.000 người.
Vào năm 1211, thành phố bị người Mông Cổ hủy diệt, chỉ còn vài trăm người sống sót. Đây được coi là một trong những sự kiện bi thảm nhất trong lịch sử của nhân loại.
Giữa thế kỷ 13 – 1505, Merv là một phần của đế chế Timur (triều đại Ba Tư hóa theo Hồi giáo Sunni, gồm toàn bộ Iran).
Năm 1505 – 1789, Merv là thành phố nhỏ thuộc phạm vi địa phương, được điều hành bởi người Uzbekistan, sau đó là người Ba Tư và cuối cùng thuộc Tiểu vương quốc Bukhara (Uzbekistan). Trong những năm này, hệ thống thủy lợi gồm các kênh rạch phức tạp nối với sông Murghab bị phá hủy. Dân cư dời đi đến các khu vực khác của Bukhara. Những người ở lại đã gìn giữ bản sắc Ba Tư cho đến tận ngày nay.
Từ cuối thế kỷ 19 đến nay, đô thị cổ Merv luôn được thăm dò khảo cổ học và khám phá.

Sơ đồ vị trí của Merv tại Turkmenistan

Đô thị cổ Merv là một hệ thống các địa điểm được xây dựng vào những thời điểm khác nhau theo quá trình thay đổi của lòng sông Murghab, dịch chuyển dần từ Đông sang Tây. Các khu vực phát triển mới không xây dựng chồng lên các khu vực cũ, qua đó phần lớn giữ lại được các cấu trúc xây dựng ban đầu.
Đô thị cổ Merv được đánh giá là một trong những địa điểm lâu đời nhất và bảo quản hoàn hảo nhất những thành phố ốc đảo dọc theo con đường tơ lụa ở Trung Á. Đô thị cổ Merv còn có vai trò hỗ trợ hàng loạt các trung tâm đô thị lân cận khác kể từ thiên niên kỷ thứ 3 TCN.

Đô thị cổ Merv ngày nay trở thành Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia, là một công viên khảo cổ học lớn, trong đó bao gồm các phần còn lại của trung tâm thời đại Đồ đồng (2500-1200 trước Công nguyên) như Kelleli, Adji Kui, Taip, Gonur và Togoluk; trung tâm của thời đại Đồ sắt (1200-300 TCN) như Yaz / Göbekli Depes và Takhirbaj Depe; trung tâm đô thị lịch sử và thành phố thời hậu Trung cổ (1300-1500) như Abdullah Khan Kala.
Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia còn là nơi bảo quản, lưu giữ các tàn tích của đô thị cổ được hình thành từ thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên. Đây là các đô thị đóng vai trò quan trọng trong lịch sử phương Đông, kết nối với cảnh quan đa dạng và đặc biệt của các nền văn hóa đã tồn tại trong các ốc đảo theo một thời gian phát triển liên tục, nổi bật là: Ba Tư (Achaemenid Empire); Phật giáo (Buddhism); Ả Rập (Arabic); Seljuk (Seljuk Empire); Mông Cổ (Mongols in Merv), Turkmen (gốc Thổ Nhĩ Kỳ - Turkmen people of Turkmenistan)…

Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia đô thị cổ Merv, Turkmenistan được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1999) với tiêu chí:

Tiêu chí (ii): Các thành phố cổ tại ốc đảo Merv thể hiện sự giao lưu quan trọng giữa các nền văn hóa của Trung Á và Iran trong 4 thiên niên kỷ. Trong giai đoạn là thủ đô của đế chế Seljuk, các thành phố tại đây đã có ảnh hưởng đặc biệt về kiến trúc, nghệ thuật trang trí, khoa học và văn hóa.

Tiêu chí (iii): Chuỗi các thành phố cổ tại ốc đảo Merv với thành lũy, công trình kiến trúc là một minh chứng đặc biệt về một nền văn minh của Trung Á qua nhiều thiên niên kỷ.

Bảng thống kê các địa điểm tại Di sản Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia đô thị cổ Merv, Mary, Turkmenistan:

Mã hiệu	Tên và địa điểm	Tọa độ
886-001	Trung tâm lịch sử ốc đảo Merv, Erk Kala, Gyaur và Sultan Kala (Historic urban centre of the Merv oasis, Erk and Gyaur Kala and Sultan Kala)
886-002	Abdullah Khan Kala	N37 40 3.00 E62 10 39.00
886-003	Yaz and Gobekli Tepes	N37 45 5,00 E61 59 53,00
886-004	Takhirbaj Tepe	N38 3 58,00 E62 5,00
886-005	Kelleli; Adji Kui; Taip	N38 15 0,00 E61 44 8,00
886-006	Gonur Tepe	N38 12 58,00 E62 2 12,00
886-007	Togoluk	N38 7 15,00 E62 0 0,00
886-008	Timurid iwans or Askhab
886-009	Yusuf Hamdani
886-010	Greater and Lesser Kiz Kala
886-011	the Koshk-i Murat
886-012	Porsoy koshk
886-013	Koshk Imaret near Abdullah Khan Kala
886-014	dings near Bairam Ali Electricity Station
886-015	1st of three Icehouses
886-016	2nd of three Icehouses
886-017	3rd of three Icehouses
886-018	mosque and minaret at Uly Kishman
886-019	minaret at Garry Kishman
886-020	Mosque/Mausoleum of Talkhattan Baba	N37 36 4,00 E62 13 2,00
886-021	Mausolea of Imam Bakr and Shafi	N37 31 20,00 E62 13 20,00
886-022	Mausoleum of Huday Nazar; the Mausolea of Gok Gumbaz
886-023	Mausoleum of Imam Qasim
886-024	Garam koshk	N37 43 0,00 E62 9 0,00
886-025	Besh Agyz koshk	N37 55 19,00 E62 4 53,00
886-026	Thulli koshk	N37 55 9.00 E62 18 21.00
886-027	Greater and Lesser Nagym Kalas	N37 52 16,00 E62 11 42,00
886-028	Kelte Minara koshk	N37 33 37,00 E62 8 49,00
886-029	Ovliali koshk	N37 30 0,00 E62 4 0,00
886-030	Yaki Pir koshk	N37 53 13.00 E62 13 7.00
886-031	Durnali koshk	N37 53 1,00 E62 6 51,00
886-032	Kurtly ‘caravanserai’	N37 52 39,00 E62 17 29,00
886-033	Bairam Ali Ding	N37 45 20,00 E62 7 60,00

Di sản Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia đô thị cổ Merv, Turkmenistan bao gồm 33 địa điểm, trong đó nổi bật là khu vực trung tâm với 4 thị trấn cổ có tường bao quanh là Erk Kala; Gyaur Kala, Sultan Kala và Abdunllah Khan Kala.

Sơ đồ 4 thị trấn cổ tại Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Thị trấn cổ Erk Kala
Thị trấn có diện tích khoảng (20ha), là một khu đô thị lâu đời nhất trong khu vực, xây dựng vào thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên, trong giai đoạn thuộc văn hóa Ba Tư (Achaemenid Empire).
Erk Kala có quy mô nhỏ nhất trong 4 thị trấn cổ, là một dạng pháo đài cấu trúc mặt bằng hình tròn, có thành lũy (Citadel) bao quanh. Hiện chỉ còn sót lại một đoạn bức tường dài cao 25-29m và tàn tích các công trình bên trong.

Tàn tích các đoạn tường thành tại thị trấn Erk Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Tàn tích một cong trình trong thị trấn - pháo đài Erk Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Thị trấn cổ Gyaur Kala
Thị trấn cổ Gyaur Gala (Gäwürgala) nằm tại phía Nam của thị trấn Erk Kala (bao trùm 3 mặt của pháo đài), được xây dựng vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, có mặt bằng gần vuông với những bức tường dài khoảng 2 km.
Bên trong thị trấn chỉ còn sót lại một số tàn tích:
- Các bức tường thành (GyaurKala Walls): được làm bằng gạch vữa bùn. Tại đây còn khai quật được các tòa nhà lò nung gốm, sắt, thép, đồng, đồ gốm và rất nhiều tiền xu.
- Tháp Phật giáo (Buddhist Stupa & Monastic Complex): hiện chỉ còn tàn tích nền đất. Tại đây trong đợt khảo cổ đã tìm thấy các bình trang trí (hiện được trưng bày tại Bảo tàng quốc gia tại Ashgabat (National Museum in Ashgabat) và một cái đầu tượng Phật bằng đất sét, là một phần của một bức tượng khổng lồ cao hơn 3m. Phía Nam của tháp là tàn tích của một tu viện Phật giáo.
- Nhà thờ Hồi giáo Beni Makhan (Friday Mosque): hiện chỉ còn tàn tích và bể chứa nước bên trong sâu 8m và đường kính 8m...

Tàn tích các đoạn thành lũy bao quanh thị trấn Gyaur Gala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Vết tích một đoạn thành bao quanh thị trấn Gyaur Gala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Vết tích một đoạn thành bao quanh thị trấn Gyaur Gala - Kết quả từ quét scan 3D

Phế tích nền móng của một tháp Phật giáo tại thị trấn Gyaur Gala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Phế tích nhà thờ Hồi giáo Beni Makhan với tàn tích bể chứa nước, thị trấn Gyaur Gala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Thị trấn cổ Sultan Kala
Thị trấn cổ Sultan Kala nằm tại tại phía Tây của thị trấn Gyaur Gala, được xây dựng vào thế kỷ thứ 8 sau Công nguyên.
Sultan Kala có quy mô lớn nhất trong 4 thị trấn cổ. Vào thế kỷ 11, thị trấn đã có tường thành và hào lũy bao quanh với diện tích lên đến 400ha. Phần Đông Bắc của thị trấn là nơi xây dựng cung điện của quốc vương, các tòa nhà chính quyền và doanh trại quân đội.
Tàn tích các công trình nổi bật gồm:

Lăng Sultan Sanjar
Lăng Sultan Sanjar (Sultan Sanjar Mausoleum) là một phần của một phức hợp tôn giáo lớn.
Lăng là một kiến trúc bằng gạch có vẻ đẹp thanh lịch, với những bức bích họa, là một trong những thành tựu kiến trúc nổi bật nhất của thời kỳ Merv là thủ đô của đế chế Seljuk (1118-1153).
Lăng có mặt bằng hình vuông mỗi cạnh rộng 27m, cao 36m; có hai lối vào. Mái có một vòm trung tâm được hỗ trợ bằng hệ thống 8 sườn tường và mái (chia theo hình bát giác). Mái bên ngoài phủ gốm màu men xanh ngọc. Lăng được coi là hình thức mở đàu cho các nhà thờ Hồi giáo phức tạp hơn được xây dựng sau này.

Sơ đồ mặt cắt và mặt bằng Lăng Sultan Sanjar, thị trấn Sultan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Phối cảnh lăng Sultan Sanjar, thị trấn Sultan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Nội thất lăng Sultan Sanjar, thị trấn Sultan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Quần thể Timurid Iwans
Quần thể Timurid Iwans nằm tại phía Nam của thị trấn Sultan Kala.
Quần thể bao gồm một nhà thờ Hồi giáo, tháp và mộ của Yusuf Hamadani (một học giả nổi tiếng vào thế kỷ 12, 1062- 1141), một trường học, phòng cầu nguyện và nhà nghỉ cho khách hành hương.
Công trình trong quần thể được khắc họa bởi các cổng mái vòm – Iwans. Đây là đơn vị cơ bản trong kiến trúc Hồi giáo, vào thời đại Đế quốc Timurid (1370-1507). Kiến trúc Timurid là đỉnh cao của nghệ thuật Hồi giáo ở Trung Á, thể hiện tại các trang trí gạch màu xanh phức tạp và mô hình hình học trang trí mặt tiền nhà.

Phối cảnh một góc Quần thể Timurid Iwans, thị trấn Sultan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Quần thể lăng mộ Askhab
Quần thể lăng mộ Askhab (Mausolea of two Askhab) nằm tại phía Nam của thị trấn Sultan Kala, đánh dấu bởi hai lăng mộ của Al Hakim Ibn Amr Al Jafari và Buraidah Ibn Al Huseib Al Islami. Hai lăng mộ có mái vòm thấp.
Phía sau mỗi lăng là một mái vòm lớn được trang trí dạng hình học đẹp mắt bằng gạch màu xanh và lam ngọc.
Ở phía trước của quần thể Askhab là một bể nước hiện vẫn còn sử dụng.

Quần thể lăng mộ Askhab, thị trấn Sultan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Dinh thự lớn
Dinh thự lớn (Great Kyz Kala) cao hai tầng, có các bức tường sóng bao quanh, tạo thành một hình ảnh độc đáo và nổi bật. Đây là nhà ở của tầng lớp thượng lưu Merv.
Tổ hợp công trình nằm trong khu đất kích thước 45m x 38m. Các bức tường uốn lượn hình sóng nằm tại phía Đông và Nam của tòa nhà có vai trò bảo vệ chống lại các cơn gió thịnh hành và có vai trò như một hình thức trang trí.

Tàn tích công trình Dinh thự lớn, thị trấn Sultan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Dinh thự nhỏ
Dinh thự nhỏ (Little Kyz Kala): nằm kề liền phía Nam di tích Dinh thự lớn (Great Kyz Kala), có hình dáng tương tự như Dinh thự lớn, song có thể sử dụng làm nơi lưu trữ. Tổ hợp công trình nằm trong khu đất hình vuông có cạnh dài 20m.

Tàn tích công trình Dinh thự nhỏ, thị trấn Sultan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Thị trấn cổ Abdullah Khan Kala
Thị trấn nằm tại phía Nam của khu vực Di sản, được xây dựng vào thế kỷ 15 sau Công nguyên, cách 5km về phía Nam của thị trấn Sultan Kala.
Thị trấn được bao quanh bởi các bức tường thành và các hào nước gắn với hệ thống thủy lợi, có diện tích khoảng 46ha. Thị trấn bao gồm hai phần:
- Phần chính Abdullah Khan Kala có mặt bằng hình vuông được xây dựng vào năm 1500- 1598;
- Phần mở rộng có mặt bằng hình chữ nhật được gọi là Bairam Ali Khan Kala, nằm kề liền tại phía Tây phần thành chính, được xây dựng vào thế kỷ 18.
Cả hai phần của thị trấn được sử dụng cho đến đầu thế kỷ 19, sau đó bị phá hủy, hiện chỉ còn lại tàn tích của một số đoạn tường thành và hào nước.

Tàn tích các bức tường thành với hào nước xung quanh thị trấn Abdullah Khan Kala, đô thị cổ Merv, Turkmenistan

Công viên lịch sử và văn hóa quốc gia đô thị cổ Merv, Turkmenistan là một ốc đảo với 4000 năm lịch sử, một công viên khảo cổ học lớn, nơi lưu giữ các tàn tích đô thị cổ quan trọng hàng đầu trong lịch sử phương Đông.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
http://whc.unesco.org/en/list/886
https://en.wikipedia.org/wiki/Turkmenistan
https://en.wikipedia.org/wiki/Merv
http://www.ayan-travel.com/mary
http://www.wondermondo.com/Countries/As/Turkmenistan/Mary/Merv.htm
http://www.ayan-travel.com/mary
http://www.traveladventures.org/continents/asia/merv10.html
http://www.dagtravel.net/en/sightseeing-list/mary/merv/

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Mỹ

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi

Cập nhật ( 20/07/2020 )

Tin mới đưa:

Tin đã đưa:

Tất cả các tin »