BMKTCN - ĐHXD - Khu phố cổ của thành phố Marrakesh, Morocco

Hỏi:

Em cảm thấy vô hướng quá

Em chào thầy ạ, em là 1 sinh viên đang theo học tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội và cũng đang học trong lớp Kiến trúc Công nghiệp của thầy ạ. Em có 1 số vấn đề nội tâm rất mong muốn được thầy giúp đỡ và mách bảo ạ.
Vấn đề chính em đang gặp phải là em cảm thấy rất vô hướng như trong tiêu đề ạ. Em thấy bản thân mình không có tý năng lực nào để mai sau có thể hành nghề kiến trúc sư. Hiện tại em bị nản chí và cũng lo sợ nữa. Em vào trường cũng vì ước mơ có thể xây ngôi nhà do chính mình thiết kế và hành nghề. Nhưng em cảm thấy mình không đủ năng lực để có thể hành nghề, kiến thức trên trường là vô cùng lớn mà dù e đã học rồi nhưng lại bị quên lãng chỉ sau 1 học kỳ. Em cũng không giỏi vẽ và vẽ rất xấu nếu vẽ tay thì nhìn rất trẻ con và thiếu chuyên nghiệp, nhìn các bạn khác em cảm thấy rất tự ti, Em cũng không biết mình còn có thể đủ trình độ để đi thực tập không nữa. Chuyên môn của em em tự đánh giá là khá tệ, em rất suy sụp và cố gắng học những gì có thể mà chuyên ngành cần. Thầy có thể cho em xin ý kiến và liệu có giải pháp khắc phục không ạ, em rất sợ rằng nếu hành nghề thì bản thân không giỏi giang thì kinh tế làm ra sẽ bị thấp, không đủ sống. Vậy em phải làm sao ạ.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư.

Năng lực tự thân thời điểm này là kết quả của năng lực tự rèn luyện giai đoạn trước. Như em nêu trong thư, năng lực tự thân yếu, trước hết thể hiện:
i) Kiến thức chuyên môn còn nhiều khoảng trống và ngày càng rộng ra, do việc học không chăm chỉ;
ii) Trình bày bản vẽ kiến trúc xấu, do không cẩn thận khi thiết kế;
iii) Mất niềm tin vào chính mình, nản chí và dẫn đến lo sợ cho tương lai.
Phải thấy đó là điều không tốt đẹp do chính em gây ra, để có trách nhiệm mà sửa mình.
Được gia đình hỗ trợ, có sức khỏe và năng lực để học đến năm thứ 3, là may mắn lắm, khi so sánh với rất nhiều thanh niên người Việt khác.

Một số việc phải làm ngay:
i) Thay đổi ngay nhận thức cũ: Ta phải trở thành người tài với cả kỹ năng cứng và mềm phù hợp để cạnh tranh và hợp tác, không chỉ trong kiến trúc mà cả lĩnh vực liên quan khác mà xã hội đang cần và tạo ra giá trị gia tăng;
ii) Sử dụng thời gian hợp lý: Một ngày ngủ đủ 6- 7 tiếng để tái tạo sức lao động. Thời gian còn lại dành cho: Học ngoại ngữ và chuyển đổi số; Đi học đầy đủ và lắng nghe bài giảng; Đọc sách và tài liệu bổ sung kiến thức; Chủ động trao đổi chuyên môn với giảng viên và bạn bè;
iii) Chăm chỉ tự học tập: Lời chê ghê gớm nhất là Kẻ lười nhác. Từ Kẻ lười nhác đến Kẻ hèn hạ và vô dụng rất gần nhau. Không phải lúc nào cũng có người bên cạnh mà học hỏi, mà phải có kế hoạch tự học, từ trong sách vở đến mạng xã hội và thực tế;
iv) Mở ra với thế giới bên ngoài: Tìm người có đức, có tài mà chơi để học kiến thức và sự đồng thuận; Ra với môi trường tự nhiên mà hòa vào trong đó. Sẵn sàng trải nghiệm làm những điều tốt đẹp;
v) Còn 2 năm nữa mới ra trường. Phải học để tốt nghiệp đại học, điểm khởi đầu sự nghiệp của một người tri thức. Đây là thời gian đủ để em tìm lại sự cân bằng cảm xúc và tận tâm thay đổi chính mình.

Nếu có vấn đề gì về việc học tập có thể trao đổi với thày. Thày sẵn sàng đồng hành.

Ngày 4/11/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em kính chào thầy ạ.
Em đang đọc lần 2 quyển sách Nghĩ giàu làm giàu, xuất bản lần đầu năm 1937. Quyển sách được viết từ 90 năm trước nhưng nó vẫn đang phản ánh nhiều thực tế.
Em đã đọc được rằng "các cơ sở giáo dục cần có trách nhiệm hơn nữa trong việc định hướng nghề nghiệp cho sinh viên".
Em nghĩ đó là việc các thầy đang làm không ngừng.
Em viết mail này để cảm ơn công việc của thầy ạ.

Em cảm ơn thầy đã đọc ạ.
Sinh viên 60KD3

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Rất cám ơn về những dòng chia sẻ, động viên.
Định hướng nghề nghiệp cho sinh viên không chỉ liên quan đến việc đào tạo kỹ năng cứng mà còn phải là kỹ năng mềm, liên quan trước hết đến năng lực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.
Cuốn sách "Nghĩ giàu, làm giàu" chỉ là một trong những nội dung mà thế hệ trẻ quan tâm.
Điều lớn lao hơn là họ phải có năng lực tự thân và năng lực tự rèn luyện để hình thành sự nghiệp và trở thành người tốt cho gia đình, cộng đồng và xã hội, phù hợp với chuẩn mực chung của loài người trong thế kỷ 21.
Sinh viên là tương lai của thày.
Thày cùng các thày cô giáo khác đang nỗ lực hết sức để biến tương lai tốt đẹp đó thành hiện thực.
Thày đang viết một cuốn sách với tiêu đề: 'Nâng cao năng lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên (và cựu sinh viên) trong lĩnh vực xây dựng'. Dự kiến tháng 5/2023 xuất bản.
Chúc mọi điều tốt lành.
Ngày 8/3/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Thưa thầy, em xin gửi kết quả bigfive mới của bản thân, qua đây em cũng xin cảm ơn thầy vì thông qua bài khảo sát bigfive và những lời thầy nói, em đã cố gắng khắc phục những yếu điểm của bản thân và cũng như trau dồi thêm kiến thức để khai phá bản thân, và thực tế đã có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống và công việc của em, tuy vậy bản thân em cũng vẫn còn những thiếu sót, những điều em chưa thay đổi đc, em mong thầy thông cảm và trân thành cảm ơn thầy đã lắng nghe em.

Sinh viên Khóa 53KD, Khoa Kiến trúc Quy hoạch, ĐHXD Hà Nội

Trả lời:

Đã nhận được kết quả Big Five. Nên ghép thêm kết quả của những sinh viên khác, người khác để có thể so sánh và rút ra được nhận xét ta là ai và từ đó tự sửa mình.

Kết quả cho thấy: Tính cách (hay kỹ năng mềm) thuộc loại trung bình. Yếu về tính hướng ngoại.

Từng bước, từng bước mà cố gắng hơn.

Ngày 3/2/2023, thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi: Em gửi thầy kết quả Big Five ạ.

Trả lời: Thày đã nhận được kết quả đánh giá Big Five của em.

Sau một năm tự nhìn nhận mình là ai và đã có những thay đổi .

Tính cách Tận tâm và Hướng ngoại được cải thiện so với trước.

Tính cách Cân bằng cảm xúc vẫn yếu như cũ. Theo các nghiên cứu mà thày được biết, tính cách Cân bằng cảm xúc là cốt lõi. Mọi năng lực hoạt động chuyên môn, xã hội của một con người đều dựa vào đây mà ra cả.

Ta có mặt trên đời này đều có nguyên cớ tốt đẹp nào đó. Phải tự tin hơn nữa vào chính mình, trước hết là từ công việc chuyên môn, nay chính là đồ án tốt nghiệp.

Thày sẽ hỗ trợ chuyên môn để em có kết quả tốt nhất trong việc thực hiện học phần Đồ án tốt nghiệp.

Ngày 10/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: E chào thầy ạ! E là Thắng ,sinh vien nhận đồ án tốt nghiệp nhóm thầy, nhóm mình có nhóm zalo riêng hay thế nào để trao đổi về đồ án k ạ ? Em tìm sđt thầy để add Zalo nhưng không được ạ! Em cảm ơn thầy.
Trả lời: Trao đổi trực tiếp với thày qua mail.

Một số nội dung chính thực hiện trong 4 tuần đầu tiên: :

1) Đọc kỹ các yêu cầu về nội dung Học phần đồ án tốt nghiệp của Khoa và Bộ môn KTCN; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành ngay trong tuần thứ 1)

2) Báo cáo về tên đề tài tốt nghiệp, vị trí cụ thể khu đất dự kiến theo tỷ lệ 1/500 (hoàn thành trong tuần thứ 1)

3) Chuản bị các quy định, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan đến đề tài; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành trong tuần thứ 2)

4) Tìm 5 ví dụ trên thế giới về các công trình tương tự với loại hình dự kiến trong đề tài tốt nghiệp; nhận xét và đánh giá, kết luận rút ra để có thể ứng dụng cho đề tài (4 tuần phải hoàn thành);

5) Đọc lại các nguyên lý thiết kế kiến trúc đã được học (phải làm ngay và liên tục cho đến khi bảo vệ đề tài);

6) Nên tự đánh giá Ta là ai. Đánh giá theo phần mềm Big Five- tính cách sinh viên, để thày biết rõ hơn về sinh viên.

Phần mềm đánh giá: http://talaai.com.vn/ (talaai.com.vn)

Sau đó gửi ngay kết quả đánh giá tính cách cho thày, để có thể hỗ trợ.

Gặp nhau 2 tuần/lần. Mỗi lần gặp cần chuẩn bị sẵn câu hỏi để có thể trao đổi tối đa những vấn đề liên quan đến đề tài tốt nghiệp mà không tự trả lời được.

Địa điểm gặp: Chiều thứ tư hàng tuần, từ 16h - 17h30 tại Văn phòng Bộ môn KTCN.

Đồ án tốt nghiệp là một sự kiện quan trọng của đời người lao động trí óc.

Phải nỗ lực hết sức và dành tất cả thời gian, nguồn lực cho đồ án. Từ đây mới có kết quả tốt nhất, để trải nghiệm, hình thành năng lực cần thiết chuẩn bị cho việc ra trường và làm việc với vô số những người tài khác trong xã hội.

2/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: Em chào bộ môn ạ, em là Hoàng Đức Dương lớp 66XD8 msv-0013966 đang làm bài tiểu luận về công trình dân dụng ạ em thấy bộ môn có đăng bài về công trình galaxy soho ở Trung Quốc vậy em muốn xin bộ môn cho em bài đăng đó được không ạ, em xin cảm ơn bộ môn,em chào bộ môn ạ.

Trả lời: Trang WEB bmktcn.com được thành lập với mục tiêu chính là phục vụ sinh viên. Đương nhiên là em được đăng lại các bài viết trên trang WEB này.

Chủ biên: TS. Phạm ĐÌnh Tuyển

Hỏi:

Em gửi thày bài Trắc nghiệm tính cách – Big Five (talaai.com.vn)

Trả lời:

Thày đã nhận được biểu tượng Big Five của em. Đây là Big Five rất điển hình của sinh viên. Em còn là người mạnh về Hướng ngoại, một tính cách rất được coi trọng trong Thời đại liên kết và hội nhập.
Do còn trong giai đoạn là sinh viên gắn với Học hỏi, Học tập là chính và chưa có Học hành, nên tính cách Tận tâm của em còn thiếu mạnh mẽ so với tính cách khác.
Khi làm việc trong doanh nghiệp hay tổ chức nào đó, người sử dụng lao động đánh giá trước hết tính cách Tận tâm và là kỹ năng mềm cơ bản của mỗi nhân viên.
Không đợi đến lúc ra trường, ngay từ bây giờ em dành quan tâm hơn cho tính cách này. Nếu làm được như vậy, sẽ thuận lợi hơn khi thử việc và nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp.
Khi trắc nghiệm Big Five, Tận tâm cũng là tính cách nổi trội của thày. Trong công việc, thày luôn có thiện cảm với những người Tận tâm.
Chúc em sớm trở thành con người thật sự Tận tâm.

Ngày 24/4/2021, Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi:

Em thưa thầy, thầy có thể cho em hỏi làm sao mình có thể kết nối làm quen với những người giỏi hơn mình ạ, em cảm ơn thầy.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Đối với một đất nước: Hiền tài như nguyên khí quốc gia. Mạnh hay yếu từ đó mà ra cả.
Đối với một cá nhân: Suốt cả đời gắn với việc học: Học cái gì và học thày nào. Và sự học luôn đi cùng với sự sang trọng và thịnh vượng.
Những người giỏi hay người hiền tài có thể thức tỉnh cho ta học cái gì một cách hiệu quả và qua đó họ cũng trở thành thày của ta.
Người tài giỏi là người làm những việc mang lại giá trị gia tăng cao mà người thường không làm được. Người hiền tài là người mang tài của mình ra giúp xã hội.
Vị thế xã hội cấp độ nào thì có người tài, người hiền tài cấp độ đó, ví như người tài giỏi trong lớp, trong trường, trong ngành, trong vùng, trong quốc gia và thế giới.
Mỗi người thường tìm và chơi với người giỏi phù hợp với vị thế của họ. Khi tiến bộ, sang một vị thế mới cao hơn, lại tìm thày giỏi tương xứng ở vị thế đó mà học.
Khi đã tài giỏi trong một vị thế, chính ta lại trở thành người thày để dẫn dắt những người khác chưa có điều kiện giỏi bằng ta. Từ đây ta cũng có được phẩm cách của người chủ và người lãnh đạo.
Khi đã hiểu được sự cần thiết của việc tìm người giỏi hay người hiền tài để học và hành, thì tất yếu ta sẽ tự thay đổi để tìm được cách kết nối với họ.
Những hiền tài luôn mong muốn làm những điều tốt đẹp. Vậy hãy thể hiện cho họ thấy tính cách của ta cũng luôn mạnh mẽ hướng về điều đó.
Là sinh viên, trước hết hãy tìm thày hay người giỏi trong lớp, khoa, trường; trong gia đình và dòng họ để học.
Thày chúc em sớm thành công.

Ngày 19/4/2021. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em thưa thầy (cô). Trong quá trình làm đồ án thì trong lớp có nhóm không hoà đồng được và bạn trong nhóm xin sang nhóm khác. Vậy bạn đó đề xuất chuyển nhóm với thầy trong buổi thông tới luôn được không ạ? Em cảm ơn ạ!

Trả lời:

Bộ môn đã nhận được thư của em.
Học kỹ năng mềm phối hợp với các thành viên có liên quan trong hoạt động tư vấn là một trong những mục tiêu của việc Làm đồ án theo nhóm.
Ai cũng phải nỗ lực tự học điều này để đình hình được nhận thức: Sức mạnh và vị thế của một tổ chức chủ yếu được xây dựng trên nền tảng của việc "Cùng nghĩ,Cùng làm".Từ đó mới mong công việc đạt được hiệu quả cao nhất.
23/4/2019. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em chào thầy, các câu trả lời của thầy khiến em thấy rất hữu ích. Em muốn hỏi thầy khi thầy gặp những bế tắc hay thất bại trong cuộc sống thầy đã tự khắc phục như thế nào, có khi nào thầy cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình không. Hiện tại có những lúc em cảm thấy kém cỏi so với người khác, xin thầy cho em lời khuyên được không ạ?

Em cảm ơn thầy rất nhiều.
Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em
Chắc chắn trong cuộc đời không có ai chỉ toàn thành công cả.
Trong hoạt động chính trị, thất bại là gắn với tính mạng.
Trong hoạt động kinh tế, thất bại là gắn với thiệt hại về kinh tế và thời gian.
Trong hoạt động xã hội, thất bại là mất niềm tin và vị thế…

Trong thời đại hội nhập ngày nay, con người phải cạnh tranh với những đối thủ rất mạnh mà trong nhiều trường hợp ta còn chưa biết nhiều về họ; giống như đi thi Olimpic mà không biết sẽ phải thi môn gì; đến đó mới rõ.
Chính vì vậy, xã hội bây giờ cần những người: i) Tư tưởng tiến bộ; ii) Yêu tự do; iii) Hoạt động đa năng và biết liên kết với nhiều người để làm nhiều việc; trong đó đặc biệt với em là nhân tố thứ ba.

Nếu một người chỉ chăm chăm làm một việc; việc đó thất bại có nghĩa là mất tất cả.
Nếu một người làm ba việc; một việc thành công, hai việc thất bại, điều đó cũng chấp nhận được.
Nếu một người làm năm việc; ba việc thành công, hai việc thất bại, điều đó được coi như đã thành công.

Đã đi học được đến bậc đại học, chắc chắn em có cơ hội hơn rất nhiều người không có điều kiện đi học ngoài xã hội kia (thậm chí nhiều người còn khuyết tật).
Hãy học và rèn luyện trở thành người đa năng, nghĩa là tập làm nhiều việc một lúc (ưu tiên là việc theo chuyên môn giỏi nhất của mình, tiếp đến là việc mà xã hội đang cần và cuối cùng là việc mà mình yêu thích). Cũng chính từ đây em sẽ tìm được những mặt mạnh của mình.
Đối với những người tri thức, trong tâm thức của họ không có chỗ cho từ “bế tắc” và “mệt mỏi”, chỉ có từ “khó khăn” và “sáng tạo” để vượt qua mà thôi. (Tất nhiên, trong cuộc sống ai cũng phải chịu những nỗi đau buồn, ví như sự mất mát của người thân, bạn bè, đồng loại).
Một điều nữa em cũng cần biết: Sức mạnh để làm những điều khác biệt và sẽ thành công, không phải chỉ xuất phát từ bản thân em, từ thế giới thực tại này, mà còn được khởi nguồn từ sức mạnh tinh thần của tiền nhân, tổ tiên và dòng họ gia đình em. Vì vậy, phải tìm hiểu, học để phát huy cho được sức mạnh tinh thần này, thậm chí biến thành niềm tin cốt lõi của mình.

Chúc em trở thành con người đa năng và thành công.

Ngày 4/12/2018. Thày Phạm Đình Tuyển

Lịch sử Kiến trúc

Khu phố cổ của thành phố Marrakesh, Morocco

15/06/2018

Thông tin chung:
Công trình: Khu phố cổ của thành phố Marrakesh (Medina of Marrakesh)
Địa điểm: Marrakesh, Morocco; N31 37 53.004 W7 59 12.012
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích khu vực Di sản 1107 ha
Năm hình thành: 1070–1072
Giá trị: Di sản thế giới (1985; hạng mục i, ii, iv, v )

Morocco là một quốc gia nằm tại vùng Maghreb, phía Bắc châu Phi (bao gồm các quốc gia Algeria, Libya, Mauritania, Morocco và Tunisia). Đây là một trong cái nôi của người bản xứ Berber.
Về mặt địa lý, Morocco được đặc trưng bởi một khu vực miền núi gồ ghề, những vùng sa mạc lớn và bờ biển dài dọc theo Đại Tây Dương và Biển Địa Trung Hải.
Morocco có diện tích 446.550 km2, dân số khoảng 35,7 triệu người (năm 2017); thủ đô là Rabat.
Triều đại khởi đầu tại Morocco là Idrisid I, xuất hiện vào năm 788 (triều đại của vua Idris ibn Abdillah, trị vì từ năm 788 – 791, được coi là người sáng lập Morocco. Ông là cháu trai của nhà tiên tri Hồi giáo vĩ đại Muhammad). Các triều đại tiếp sau đã duy trì được độc lập, đạt đến đỉnh cao dưới triều đại Almoravid (giai đoạn năm 1040–1147) và triều đại Almohad (giai đoạn năm 1121–1269), cai trị trong khu vực gồm một phần bán đảo Iberia, châu Âu và vùng Tây Bắc Châu Phi.
Các triều đại Marinid (giai đoạn 1244–1465) và Saadi (giai đoạn 1509–1659) tiếp tục duy trì được nền độc lập, chống lại sự xâm lược từ bên ngoài. Trong giai đoạn này Morocco là quốc gia duy nhất ở Bắc Phi đã tránh được sự chiếm đóng của Đế quốc Ottoman (Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ).
Triều đại cầm quyền Morocco hiện nay bắt nguồn từ triều đại Alaouite, cai trị từ năm 1631.
Năm 1912, Morocco bị phân chia thành thuộc địa của Pháp và Tây Ban Nha, giành lại được độc lập vào năm 1956.
Tôn giáo chủ yếu của Morocco là Hồi giáo, ngôn ngữ chính là tiếng Ả Rập và Berber.
Ngày nay Morocco được chia thành 12 vùng, gồm 62 tỉnh.

Bản đồ Morocco và vị trí thành phố Marrakesh

Marrakesh là một trong những thành phố lớn của Morocco, là thủ phủ của vùng Marrakech-Safi, nằm tại phía Bắc chân núi Atlas phủ tuyết, cách 327km về phía Tây Nam thủ đô Rabat.
Thành phố được vua Almoravid thành lập vào năm 1070–1072, trở thành thủ đô của các vương triều Morocco cho đến năm 1269. Những năm sau đó, thủ đô vương quốc Morocco là thành phố Medina of Fez.
Thành phố có nhiều tòa nhà xây dựng bằng đá sa thạch đỏ nên còn có biệt danh là “Thành phố Đỏ “ hoặc “Thành phố Ochre" (thành phố có màu vàng nhạt đến màu đỏ).
Với 130.000 ha cây xanh và hơn 180.000 cây cọ (Palmeraie) Marrakesh là một ốc đảo của nhiều loại thực vật phong phú. Đây cũng là nơi có nhiều loại cây ăn quả, trong đó có nhiều loại thực vật bản địa.
Thành phố Marrakesh là một trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa trong một thời gian dài, có một ảnh hưởng to lớn trong thế giới Hồi giáo tại khu vực từ vùng Maghreb Bắc Phi (Maroc, Algérie, Tunisia và Libya) đến vùng đất Andalusia (miền Nam Tây Ban Nha, phía Nam bán đảo Iberia, châu Âu).
Tại đây có nhiều công trình kiến trúc ấn tượng, ví dụ như: Nhà thờ Hồi giáo Koutoubiya với ngọn tháp cao 77m; Thành Kasbah với cổng hoành tráng và vườn; Cung điện Bandiâ, Ben Youssef Madrasa; Lăng mộ Saadian; Dinh thự và Quảng trường Jamaâ El Fna…
Các công trình được xây dựng từ bên ngoài đến nội thất gắn liền với sự phát triển của các ngành nghề thủ công nổi bật thời bấy giờ, như sản xuất thạch cao, vôi, chạm trổ gỗ, sản xuất đồ sắt trang trí…

Sơ đồ khu vực phổ cố Marrakesh

Khu phố cổ của thành phố Marrakesh, tại Morocco được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1985) với các tiêu chí:

Tiêu chí (i): Marrakesh chứa một số di sản ấn tượng về kiến trúc và nghệ thuật (thành lũy và cổng hoành tráng, nhà thờ Hồi giáo Koutoubia, lăng mộ Saâdians, tàn tích của Cung điện Badiâ, Cung điện Bahia, Vườn Menara với hồ nước và công trình Pavilion), một trong số công trình trong đó được công nhận về giá trị phổ quát nổi bật, là tuyệt tác về tài năng sáng tạo của con người.

Tiêu chí (ii): Thành phố Marrakesh, là thủ đô của vương triều Almoravid và Almohad, đã có vai trò quan trọng trong phát triển đô thị thời Trung Cổ. Thành phố Medina of Fez (cũng là Di sản thế giới, năm 1981), thủ đô của vương triều tiếp theo - vương triều Merinid, cũng được hình thành theo mô hình đô thị Marrakesh.

Tiêu chí (iv): Cái tên Marrakesh có nghĩa là "Vùng đất của Thiên Chúa". Vào đầu thế kỷ 20, Morocco còn được gọi là "Vương quốc Marrakesh". Đây còn là một minh họa hoàn chỉnh về một quần thể kiến trúc cảnh quan, thành phố thủ đô Hồi giáo chính tại Tây Địa Trung Hải.

Tiêu chí (v): 700 ha của khu vực trung tâm Thánh địa Hồi giáo Marrakesh là ví dụ tiêu biểu về sự định cư của con người trong một đô thị lịch sử sống động với những con đường, nhà cửa, chợ, khách sạn, các hoạt động thủ công và giao dịch truyền thống. Đây là khu phố cổ rộng lớn và hiện trở nên dễ bị tổn thương do những thay đổi bắt nguồn về nhân khẩu học.

Sơ đồ phạm vi ranh giới Di sản Thánh địa Hồi giáo Marrakesh

Sơ đồ vị trí một số hạng mục công trình chính trong khu vực Di sản Thánh địa Hồi giáo Marrakesh

Di sản Khu phố cổ của thành phố Marrakesh bao gồm hai khu vực:
- Médina et le jardin d'Agdal (N31 37 53,00 W7 59 12,00) diện tích 1.018 ha;
- Jardin de la Menara (N31 36 50,00 W8 1 20,00) diện tích 89ha

Khu vực Médina et le jardin d'Agdal
Khu vực Médina et le jardin d'Agdal được bao quanh bởi các bức tường thành, chạy dài theo hướng Bắc – Nam. Phần phía Bắc là khu phố cổ (Medina), phần phía Nam là khu vườn bách thảo (Agdal Gardens).

Nhà thờ Hồi giáo Koutoubia
Nhà thờ Hồi giáo Koutoubia (Koutoubia Mosque) là nhà thờ Hồi giáo lớn nhất tại Marrakesh, Morocco, nằm tại Tây Nam của khu phố cổ Marrakesh.
Nhà thờ có nhiều tên gọi khác như Kutubiya, Kutubiyyin. Do công trình hướng ra đường phố, nơi có các cửa hàng sách, nên còn có tên gọi là “Nhà thờ Hồi giáo của những người bán sách” (Booksellers' Mosque).
Công trình được hoàn thành dưới thời vua Abu Yusuf al-Mansur (trị vì năm 1184 – 1199, vị vua thứ 3 của triều đại Almohad) và tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện cho đến cuối thế kỷ 12.
Công trình trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều nhà thờ khác tại khu vực và quốc gia xung quanh.
Nhà thờ nằm trong một quảng trường lớn với những khu vườn, có mặt bằng chiều rộng 80m tại phía Đông và 60m tại phía Tây.
Mặt bằng công trình gồm 17 gian nhà theo hướng Đông – Tây. Tháp cầu nguyện nằm tại phía Đông Bắc.
Công trình có một sân trong rộng 45m, bằng chiều rộng của 9 gian trung tâm. Giữa sân là một đài phun nước.
Đại sảnh cầu nguyện là một không gian với hơn 100 cột vòm đỡ mái hình móng ngựa.
Công trình được xây dựng bằng gạch và đá sa thạch. Kết cấu gạch sử dụng cho xây dựng cột, mái vòm, các bức tường cầu nguyện (Qibla) và góc cầu nguyện (Mihrab). Đá sa thạch sử dụng cho các bức tường bên ngoài tại hướng Nam, Đông và Tây. Bức tường phía Bắc là bức tường của pháo đài cổ Almoravid.
Các bề mặt của Nhà thờ được tổ chức sinh động mặc dù các chi tiết kiến trúc đơn giản. Tất các cửa sổ đều có mái vòm hình móng ngựa, nhiều tầng bậc đặt trong một hình chữ nhật. Các chi tiết kiến trúc dạng kim cương được bố cục tại phần trên của vòm cửa. Các dải men sứ màu ngọc lam trang trí trên tường với các bức trang trí bằng thư pháp (Kufic Script).
Nội thất của công trình có một bục giảng đạo (Minbar) được chạm khắc bằng gỗ đàn hương và gỗ mun với khảm ngà và bạc. Bục giảng tại nhà thờ được đánh giá là một trong những sáng tạo vượt trội của nghệ thuật Hồi giáo.
Tháp giáo đường (Minaret) được xây dựng bằng đá sa thạch, cao 77m. Tháp có mặt bằng hình vuông, mỗi chiều 12,8m. Trên đỉnh của tháp là một tháp phụ và một mái vòm với 4 quả cầu.

Sơ đồ mặt bằng Nhà thờ Hồi giáo Koutoubia

Nhà thờ Hồi giáo Koutoubia với tháp cầu nguyện

Các cổng vòm trang trí của Nhà thờ Hồi giáo Koutoubia

Nội thất Nhà thờ Hồi giáo Koutoubia

Bục giảng đạo tại Nhà thờ Hồi giáo Koutoubia

Nhà thờ Hồi giáo Kasbah Mosque
Nhà thờ Hồi giáo Kasbah (Kasbah Mosque), còn được gọi là nhà thờ Hồi giáo Mansouria (Mansouria Mosque) hoặc nhà thờ Hồi giáo Moulay al-Yazid (Mosque of Moulay al-Yazid), nằm tại phía Nam của khu phố cổ Marrakesh. Công trình được xây dựng vào năm 1185 – 1190 bởi vua Abu Yusuf al-Mansur (trị vì trong giai đoạn từ năm 1184 đến 1199, vị vua thứ 3 của triều đại Almohad. Cùng với nhà thờ Hồi giáo Koutoubia, đây là những nhà thờ Hồi giáo quan trọng nhất ở Marrakesh.
Vào cuối thế kỷ 16, nhà thờ Hồi giáo bị tàn phá nặng nề bởi một vụ nổ lớn tại một cửa hàng thuốc súng gần đó. Công trình được vua Abdallah al-Ghalib (cai trị 1557-1574) phục hồi. Tiếp đó, vua Muhammad Ibn Abd Allah (cai trị 1757-1790) đã tiến hành cải tạo lại công trình, song vẫn bảo tồn hình thức ban đầu của nhà thờ.
Tháp cầu nguyện (Minaret) của nhà thờ giống như tháp cầu nguyện của nhà thờ Hồi giáo Koutoubia và các nhà thờ khác.
Theo chiều cao, tháp chia thành hai phần, phần dưới có mặt bằng hình vuông mỗi cạnh rộng 8,8m, phần tháp trên có mặt bằng hình vuông mỗi cạnh rộng 4m. Trên đỉnh tháp là 3 quả cầu bằng đồng.
Trang trí trên 4 mặt tháp của nhà thờ Hồi giáo Kasbah với gạch gốm màu xanh lá cây, trắng kết hợp với các chữ Ả Rập…đã trở thành hình mẫu cho tháp của các nhà thờ Hồi giáo xây dựng tiếp theo tại khu vực Maghreb và Andalusia.
Mặt bằng công trình có dạng gần vuông, bố cục bao quanh 1 sân trung tâm lớn và 4 sân nhỏ phụ trợ.
Sân chính có 2 đài phun nước; 2 sân nhỏ gắn với phòng cầu nguyện, mỗi sân có một đài phun nước, phục vụ cho nghi lễ tẩy rửa trước khi cầu nguyện.
Các phòng cầu nguyện chính của nhà thờ là không gian lớn với các hàng cột.
Trang trí nội thất bên trong của nhà thờ tương đối đơn giản với các mẫu trang trí lặp lại. Các cấu trúc vòm đỡ mái được trang trí bởi các chạm khắc.
Khu vực có nhiều trang trí nội thất nhất là khu vực xung quanh không gian cầu nguyện (mihrab – một hốc tường), là các trang trí bằng vữa, đá cẩm thạch và gỗ tại bục giảng. Các hốc tường cầu nguyện được xây dựng hướng về thánh địa Mecc, Saudi Arabia.
Kề liền khu vực là cung điện Bandia, nghĩa địa hoàng gia, các bức tường và cổng thành cổ.

Nhà thờ Hồi giáo Kasbah

Trang trí tháp cầu nguyện Nhà thờ Hồi giáo Kasbah

Nhà thờ Hồi giáo Ben Youssef
Nhà thờ Hồi giáo Ben Youssef (Ben Youssef Mosque) được cho là một trong những nhà thờ Hồi giao lâu đời và quan trọng nhất tại Marrakesh, nằm tại trung tâm của khu phố cổ Marrakesh.
Công trình được xây dựng vào năm 1070 bởi vua Yusuf ibn Tashfin (trị vì trong giai đoạn năm 1061–1106), vương triều Almoravid. Công trình là một trong những tòa nhà đầu tiên của thành phố. Khi triều đại Almohad đánh bại triều đại Almoravid và chiếm thành phố Marrakesh vào năm 1147, nhà thờ đã bị phá hủy, và được dựng lại với tên gọi cũ và vị trí cũ.
Nhà thờ Hồi giáo Ben Youssef đã được tân trang lại vào khoảng năm 1563. Công trình rơi vào quên lãng trong thế kỷ 17, 18, và được xây dựng lại hầu như mới vào đầu thế kỷ 19.
Nhà thờ được phân biệt bởi mái nhà lợp ngói màu xanh lá cây.

Sơ đồ mặt bằng và mặt cắt Nhà thờ Hồi giáo Ben Youssef

Phối cảnh Nhà thờ Hồi giáo Ben Youssef

Cung điện Bahia
Cung điện Bahia (Bahia Palace; Bahia có nghĩa là chói sáng theo tiếng Ả Rập) nằm tại phía Đông Nam của khu phố cổ Marrakesh, được xây dựng vào năm 1866 – 1867 bởi Si Moussa, một người trong Hoàng tộc, với dự định là cung điện lớn nhất tại vương quốc Morocco thời bấy giờ. Công trình được cho là sự tích hợp của phong cách kiến trúc Hồi giáo và Morocco.
Công trình là một trong những di tích lịch sử được bảo tồn tốt nhất trong khu vực Di sản và là địa điểm thu hút khách thăm quan nhiều nhất tại Morocco.
Cung điện có quy mô hơn 150 phòng, nằm trong một khu vườn rộng 8000m2, gồm 4 tổ hợp chính:
- Tổ hợp công trình gắn với một vườn nội thất quy mô nhỏ (small riad /petit riad);
- Tổ hợp công trình gắn với một vườn nội thất quy mô lớn (large riad / grand riad);
- Tổ hợp công trình gắn với một sân trong nhỏ (small courtyard);
- Tổ hợp công trình gắn với một sân trong lớn (large courtyard or main courtyard). Đây là một trong những sân trong lớn nhất của một cung điện với diện tích 1500m2.

Sơ đồ mặt bằng Cung điện Bahia

Phối cảnh sân trong lớn của Cung điện

Phối cảnh sân trong nhỏ của Cung điện

Phối cảnh sân vườn nội thất nhỏ của của Cung điện

Nội thất Cung điện Bahia

Trang trí cột - vòm bên trong Cung điện Bahia

Tàn tích Cung điện Badia
Cung điện Badia (Badia Palace) nằm tại phía Nam của khu phố cổ Marrakesh (Tây Nam của Cung điện Bahia) được xây dựng dưới triều vua Ahmad al-Mansur (trị vì vào năm 1578–1603).
của triều đại Saadian. Công trình xây dựng mất 15 năm, được hoàn thành vào năm 1539 như một sản phẩm lộng lẫy của nghề thủ công rất phát triển thời bấy giờ.
Công trình được hình thành từ vật liệu đắt tiền như vàng, đá quý (mã não); các hàng cột được làm bằng đá cẩm thạch nhập từ Ý. Tòa nhà được cho là có tới 360 phòng với một sân trong (135m x 110m), một hồ bơi trung tâm (90m x20m) và một số phòng sử dụng làm nơi nghỉ ngơi trong mùa hè.
Không gian lớn nhất trong cung điện là Koubba el Khamsiniya với 50 cột. Bắt đầu triều đại Alaouite (cai trị từ năm 1631) cung điện bị lãng quên. Công trình còn bị tháo dỡ để lấy vật liệu, đồ trang trí phục vụ cho việc xây dựng các công trình tại Meknes, thủ đô mới của triều đại vua Moulay Ismaïl (trị vì trong giai đoạn 1672-1727).
Ngày nay, cung điện Badia chỉ còn lại các tàn tích.

Sơ đồ mặt bằng Cung điện Badia

Tàn tích Cung điện Badia

Quảng trường Jamaâ El Fna
Quảng trường Jemaa el-Fna (Jamaa el Fna Square) nằm tại phía Nam trung tâm của khu phố cổ Marrakesh, được hình thành vào năm 1070-1072, bị chiến tranh tàn phá vào năm 1147, sau được cải tạo lại cùng với các công trình xung quanh quảng trường như nhà thờ Hồi giáo, cung điện, bệnh viện, sân diễu hành và khu vườn với các đường phố chật hẹp dẫn vào các ngõ hẻm của khu phố cổ.
Quảng trường Jemaa el-Fnaa luôn là một trong những quảng trường đông đúc, sôi động nhất ở châu Phi. Đây là một trung tâm buôn bán, du lịch; nơi lưu giữ truyền thống phong phú về ẩm thực và văn hóa phi vật thể. Tại đây diễn ra các hoạt động văn hóa truyền thống như người kể chuyện, nhạc sĩ, nghệ sỹ múa, ảo thuật, bán thuốc rong đường phố…

Quảng trường Jemaa el-Fna

Tường thành và cổng
Tường thành và cổng (City walls and gates) trải dài 19km xung quanh khu phố cổ, được xây dựng trong thế kỷ 12. Các bức tường được làm bằng đất sét màu đỏ cam, tạo cho thành phố có biệt danh là “thành phố đỏ”.
Bức tường thành cao tới 5,8m, có đến 20 cửa ra vào và 200 tháp canh dọc theo tường thành.
Một trong những cổng thành nổi tiếng là cổng Bab Agnaou, nằm tại phía Tây Nam của khu phố cổ Marrakesh, lối vào Hoàng cung (Palais Royal – Dar el Makhzen). Cổng được xây dựng vào thế kỷ 12, trong triều đại Almohad. Bề mặt vòm cổng hình móng ngựa được trang trí hoa văn. Kề liền đó là cổng Bab er Robb, lối vào thành phố.

Tường thành và cổng Bab er Robb

Cổng Bab er Robb với các trang trí bên trên vòm cổng

Lăng mộ Saâdians
Khu vực Lăng mộ Saadian (Saadian Tombs) nằm tại phía Nam nhà thờ Hồi giáo Al Mansour (Al Mansour Mosque hay Kasbah Mosque) và phía Tây Hoàng cung.
Các ngôi mộ được phát hiện vào năm 1917, ngay nay trở thành một địa điểm thu hút du khách bởi vẻ đẹp trang trí của các ngôi mộ.
Khu vực Lăng mộ Saadian là nơi chôn cất của 60 thành viên hoàng tộc triều đại Saadi. Trong số đó có ngôi mộ của Ahmad al-Mansur, vị vua thứ 6 của triều đại Saadi, cai trị từ năm 1578 – 1603) và gia đình ông.
Lăng mộ gồm 3 phòng, trong đó có căn phòng với 12 cột. Tại đây đặt mộ vua Ahmad al-Mansur. Trang trí trong mộ bằng gỗ và vữa, kết hợp với đá cẩm thạch Carrara của Ý.
Bên ngoài Khu vực lăng mộ là một khu vườn với các ngôi mộ của công chức và binh lính.

Bên trong lăng mộ Ahmad al-Mansur

Vườn bách thảo Agdal
Vườn bách thảo Agdal (Agdal Gardens) nằm tại phía Nam của Khu vực Médina et le jardin d'Agdal, có diện tích khoảng 400 ha. Tên của vườn bách thảo có nghĩa là “đồng cỏ có tường bao quanh”.
Vườn bách thảo được chia thành các ô vườn trồng cam, chanh, mơ, vả, lựu…
Vườn được hình thành vào thế kỷ 12 bởi vua Abd al-Mu'min (trị vì năm 1147–1163; vị vua đầu tiên của triều đại Almohad). Vườn được cải tạo lại và mở rộng vào thế kỷ 19 với các bức tường bao quanh bằng đất.
Khu vườn được tưới bằng hệ thống hồ và mương, một phần chạy ngầm, dẫn nước từ dãy núi High Atlas tại phía Đông Nam. Giữa khu vườn có công trình Dar el Beida Palace, 2 hồ nước lớn.

Vườn bách thảo Agdal được bao quanh bởi các bức tường

Vườn bách thảo Agdal

Khu vực Jardin de la Menara
Khu vực Jardin de la Menara hay Khu vườn Menara (Menara Gardens) nằm tách biệt tại phía Tây khu phố cổ Marrakech, được thành lập vào những năm 1130, bởi vị vua Abd al-Mu'min (trị vì trong giai đoạn năm 1147–1163) của triều đại Hồi giáo Almohad (Almohad Caliphate).
Trong khu vườn có một tòa nhà (Pavilion) được xây dựng dưới triều đại Saadi (giai đoạn 1509–1659) và được cải tạo lại vào năm 1869.
Trung tâm của khu vườn là một hồ nhân tạo. Nước trong hồ nhân tạo được tưới cho khu vườn xung quanh nhờ một hệ thống kênh ngầm (qanat). Hồ trong vườn được cấp nước nhờ một hệ thống kênh dẫn nước từ các ngọn núi nằm cách Marrakech khoảng 30 km.
Các tòa nhà và hồ nhân tạo được bao quanh bởi vườn cây ăn quả và lùm cây ô liu.

Khu vườn Menara

Tòa nhà nghỉ trong Khu vườn Menara

Di sản Khu phố cổ của cố đô Marrakesh, Morocco hiện vẫn sở hữu tất cả các thành phần ban đầu từ cấu trúc đô thị bên trong với các di tích vẫn còn nguyên vẹn, đến các yếu tố văn hóa lẫn thiên nhiên, minh họa cho giá trí phổ quát nổi bật toàn cầu.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
https://whc.unesco.org/en/list/331
https://en.wikipedia.org/wiki/Morocco
https://en.wikipedia.org/wiki/Marrakesh
https://en.wikipedia.org/wiki/Landmarks_of_Marrakesh
https://en.wikipedia.org/wiki/Koutoubia_Mosque
https://en.wikipedia.org/wiki/Kasbah_Mosque_(Marrakech)
https://en.wikipedia.org/wiki/Ben_Youssef_Mosque
https://en.wikipedia.org/wiki/Bahia_Palace
https://en.wikipedia.org/wiki/El_Badi_Palace
https://en.wikipedia.org/wiki/Jemaa_el-Fnaa
https://en.wikipedia.org/wiki/Palmeraie_(Marrakesh)
https://en.wikipedia.org/wiki/Saadian_Tombs
https://en.wikipedia.org/wiki/Menara_gardens
https://en.wikipedia.org/wiki/Bab_Agnaou
https://en.wikipedia.org/wiki/Agdal_Gardens