Thông tin chung:
Công trình: Tu viện Poblet (Poblet Monastery)
Địa điểm: Tỉnh Tarragona, cộng đồng tự trị Catalonia, Tây Ban Nha (N41 22 50.988 E1 4 57)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích Di sản 18 ha; Diện tích vùng đệm 162,5ha
Năm hình thành:
Giá trị: Di sản thế giới (năm 1991, hạng mục i, iv) 

Tây Ban Nha (Spain) là một quốc gia ở Tây Nam Châu Âu với một số vùng lãnh thổ tại eo biển Gibraltar và Đại Tây Dương. 
Lãnh thổ lục địa Châu Âu của Tây Ban Nha nằm trên Bán đảo Iberia (Iberian Peninsula, góc tây nam châu Âu, gồm Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Andorra, một phần nhỏ của Pháp và Gibraltar, lãnh thổ hải ngoại của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland).  
Tây Ban Nha cũng bao gồm hai quần đảo: Quần đảo Canary ngoài khơi Bắc Phi và Quần đảo Balearic ở Địa Trung Hải. Các vùng đất châu Phi gồm Ceuta, Melilla và Peñón de Vélez de latylesra khiến Tây Ban Nha trở thành quốc gia châu Âu duy nhất có biên giới thực với một quốc gia châu Phi (Maroc).
Một số hòn đảo nhỏ ở Biển Alboran cũng là một phần của lãnh thổ Tây Ban Nha. 
Đất liền của Tây Ban Nha giáp với phía nam và đông biển Địa Trung Hải; về phía bắc và đông bắc giáp Pháp, Andorra và Vịnh Biscay; về phía tây và tây bắc lần lượt là Bồ Đào Nha và Đại Tây Dương.
Tây Ban Nha có diện tích 505.990 km2; dân số 47,43 triệu người (năm 2020); Thủ đô và thành phố lớn nhất là Madrid.  

Con người hiện đại đầu tiên đến Bán đảo Iberia vào khoảng 35.000 năm trước. 
Các nền văn hóa Iberia cùng với các nền văn hóa Phoenicia, Hy Lạp (Ancient Greece), Celts và Carthage (Carthaginian Iberia) cổ đại đã phát triển trên bán đảo cho đến khi nằm dưới sự cai trị của La Mã vào khoảng năm 200 trước Công nguyên (TCN).  
Vào cuối thời kỳ Đế chế Tây La Mã (Western Roman Empire, tồn tại năm 395–476/480), người Germanic và các bộ tộc liên minh đã di cư từ Trung Âu đến xâm chiếm Bán đảo Iberia và thiết lập các vương quốc tương đối độc lập ở phía tây của bán đảo. Một trong số họ là người Visigoth, đã hợp nhất tất cả các lãnh thổ độc lập còn lại trên bán đảo, bao gồm cả tỉnh Byzantine của Spania vào Vương quốc Visigothic (Visigothic Kingdom, tồn tại năm 418 – 721).
Vào đầu thế kỷ 8, Vương quốc Visigothic đã bị chinh phục bởi Vương quốc Hồi giáo Umayyad (Umayyad Caliphate, tồn tại năm 661–750, thủ đô là Damascus, Syria, Tây Á ngày nay).
Một số vùng đất Cơ đốc giáo ở phía bắc Bán đảo Iberia nằm ngoài sự cai trị của người Hồi giáo, cùng với sự xuất hiện của Đế chế Carolingian (Carolingian Empire, tồn tại năm 800–888) đã dẫn đến sự hình thành các tiểu vương quốc Cơ đốc giáo như León, Castile, Aragon, Navarre và Bồ Đào Nha. 

Hơn bảy thế kỷ, sự mở rộng về phía nam Bán đảo Iberia của các vương quốc này lên đến đỉnh điểm với việc Cơ đốc giáo xóa bỏ chính thể Hồi giáo cuối cùng, Vương quốc Granada (Emirate of Granada, tồn tại năm 1230–1492) vào năm 1492, cùng năm Christopher Columbus (nhà thám hiểm người Ý, 1451- 1506) đến Tân Thế giới.  
Quá trình tập hợp chính trị giữa các tiểu vương quốc Cơ đốc giáo cũng diễn ra ngày sau đó. Vào cuối thế kỷ 15, chứng kiến ​​sự hợp nhất giữa các tiểu vương quốc Castile và Aragon thành Vương quốc Công giáo Tây Ban Nha (Catholic Monarchs of Spain). Sự thống nhất với tiểu vương quốc Navarre diễn ra vào năm 1512.
Đế chế Tây Ban Nha (Spanish Empire/ Chế độ quân chủ Thiên chúa giáo Tây Ban Nha, tồn tại năm 1492–1976) đã liên minh với Vương quốc Bồ Đào Nha (Kingdom of Portugal, tồn tại năm 1139–1910) để thành lập Vương triều Hapsburg (Habsburg Spain, tồn tại năm 1516–1700).
Các nhà cai trị Habsburg đã đạt đến đỉnh cao về ảnh hưởng và quyền lực: Kiểm soát lãnh thổ bao gồm Châu Mỹ, Đông Ấn; các nước Spanish Netherlands, Bỉ, Luxembourg và một phần lãnh thổ hiện thuộc Ý, Pháp và Đức ở Châu Âu; Vương quốc Bồ Đào Nha (từ năm 1580 - 1640) và nhiều vùng lãnh thổ nhỏ khác như Ceuta và Oran ở Bắc Phi. 
Giai đoạn lịch sử Tây Ban Nha này còn được gọi là " Thời đại khám phá " (Age of Discovery).  

Vào đầu thời kỳ hiện đại, Tây Ban Nha là một trong những đế chế lớn nhất trong lịch sử, cũng như là một trong những đế chế toàn cầu đầu tiên; tạo ra một di sản văn hóa và ngôn ngữ lớn với hơn 570 triệu người Hispanophones), khiến tiếng Tây Ban Nha trở thành ngôn ngữ (tiếng mẹ đẻ), được nói nhiều thứ hai trên thế giới sau tiếng Quan Thoại Trung Quốc (Mandarin Chinese).
Tây Ban Nha là nơi có số lượng Di sản Thế giới được UNESCO công nhận lớn thứ ba thế giới. Tính đến tháng 7 năm 2019, Tây Ban Nha có tổng số 48 địa điểm được ghi trong danh sách, chỉ đứng sau Trung Quốc (55) và Ý (55). 
Ngày nay, Tây Ban Nha được chia thành 17 cộng đồng tự trị và 2 thành phố tự trị. Các cộng đồng tự trị (vùng, bang) được chia thành 50 tỉnh (khu vực). 

Bản đồ Tây Ban Nha và vị trí tỉnh Tarragona 

Tu viện Poblet (Poblet Abbey), hay còn gọi là Tu viện Hoàng gia Santa Maria de Poblet (Royal Abbey of Santa Maria de Poblet/ Reial Monestir de Santa Maria de Poblet) nằm dưới chân dãy núi Prades (Prades Mountains) tại thị trấn Poblet và Vimbodi của quận Conca de Barberà thuộc tỉnh Tarragona (Province of Tarragona), phía nam của Khu tự trị Catalonia (Autonomous Community of Catalonia), phía đông bắc của bán đảo Iberia, Tây Ban Nha. 

Tu viện Poblet là một trong những tu viện dòng Cistercian (Order of Xitô, là một dòng tu Công giáo, thành lập năm 1098) lớn nhất và hoàn thiện nhất trên thế giới.
Tu viện được thành lập bởi các tu sĩ dòng Cistercian đến từ Pháp vào năm 1151, được xây dựng vào thế kỷ 12 đến thế kỷ 15. Một trong những kiến trúc sư chính là Arnau Bargués (người Tây Ban Nha, ngày mất 1413). 

Tu viện Poblet là tu viện đầu tiên trong số ba tu viện dòng Cistercian (Xitô), được gọi là tam giác Cistercian, ở vùng Catalonia vào thế kỷ 12. Hai tu viện kia là Tu viện Vallbona de les Monges (Vallbona Abbey, tại thành phố Vallbona de les Monges, Catalonia) và Tu viện Santes Creus (Monastery of Santa Maria de Santes Creus, tại thành phố Aiguamúrcia, Catalonia). 
Tu viện Poblet là một trong hai Tu viện hoàng gia (Royal Abbey) của vương quốc Cơ đốc giáo Aragon, kể từ triều vua James I (trị vì năm 1213- 1276), cùng với Tu viện Hoàng gia San Juan de la Peña (Royal Monastery of San Juan de la Peña, tại thị trấn Santa Cruz de la Serós, Huesca, Tây Ban Nha). 

Vương quốc Aragon (Crown of Aragon/ Corona de Aragón, tồn tại năm 1162 – 1716) là một chế độ quân chủ bắt nguồn từ liên minh của Tiểu vương quốc Aragon và Thị quốc Barcelona (County of Barcelona). Ở đỉnh cao quyền lực vào thế kỷ 14 và 15, Vương quốc Aragon là một đế chế hàng hải (Thalassocracy) kiểm soát phần lớn miền đông Tây Ban Nha ngày nay, một phần của miền nam nước Pháp ngày nay và Địa Trung Hải, bao gồm quần đảo Balearic, Sicily, Corsica, Sardinia, Malta, Nam Ý (từ năm 1442) và một phần của Hy Lạp (cho đến năm 1388). 

Tu viện là nơi chôn cất các vị vua của Vương quốc Aragon, được coi là đền thờ Hoàng gia. Một số ngôi mộ quan trọng nhất của hoàng gia có những bức tượng đặt trên mộ. Dưới chân lăng mộ vua có tượng sư tử, còn lăng mộ hoàng hậu có tượng con chó. 
Trong suốt thế kỷ 13, Tu viện được tiếp tục mở rộng theo phong cách La Mã ban đầu.
Thế kỷ 14 là thời kỳ huy hoàng nhất của Tu viện. Đây là nơi sinh sống của hơn 300 tu sĩ với diện tích lên đến 1,2 ha và nhiều trang trại xung quanh. Một số công trình được cải tạo theo phong cách Gothic và xây dựng thêm các hạng mục công trình mới.
Tu viện bị hư hại trong Chiến tranh Carlist lần thứ nhất (First Carlist War, nội chiến Tây Ban Nha, diễn ra năm 1833- 1840) và bị đóng cửa theo sắc lệnh sung công và tư nhân hóa (Desamortización) các tài sản của tu viện ở Tây Ban Nha vào năm 1835, dưới thời cai trị của Isabella II (vua Tây Ban Nha, trị vì năm 1833- 1868). 
Trong những năm sau đó, Tu viện rơi vào tình trạng hư hỏng và đổ nát. Một số lăng mộ bị đào bới, cướp phá.
Tu viện Poblet đã được phục dựng lại vào năm 1946. 

Tu viện Poblet gây ấn tượng bởi sự uy nghi kiến trúc như một hoàng cung, cũng như lăng mộ các vị vua và hoàng hậu của liên minh tiểu vương quốc Catalonia và Aragon.
Tu viện như một hoàng thành được cấu trúc thành ba khu vực, bao quanh bởi các bức tường phòng thủ: 

Khu vực ngoài cùng hay Vòng thành ngoài: Vào thông qua Cổng Prades (Porta de Prades/ Porta de entrada). Bên trong Vòng thành ngoài có các tòa nhà từ thế kỷ 15, 16, như nhà kho, nhà xưởng, nhà ở cho người lao động và các cơ sở khác liên quan đến hoạt động tài chính của cộng đồng. Lớp không gian này có nhà nguyện Sant Jordi (Chapel of Sant Jordi) theo kiểu Gothic. 

Khu vực giữa hay Vòng thành giữa: Vào thông qua một Cổng Vàng (Golden Door) kiên cố, nằm tại Quảng trường chính (Plaça Major/ Town square). Xung quanh Quảng trường là Nhà nguyện Santa Caterina (Chapel of Santa Caterina) kiểu La Mã, Bệnh viện dành cho người nghèo (Hospital for the poor) và Kho bạc (Treasury). 

Khu vực trong cùng hay Vòng thành nội: Vào thông qua Cổng Hoàng gia (Royal Doorway) và cổng chính của Nhà thờ. Bức tường phòng thủ quân sự xung quanh thành nội được xây dựng kiên cố với các lỗ châu mai và một loạt tháp canh có mặt bằng hình vuông hoặc đa giác. Tại đây có nhiều tòa nhà xây dựng bề thế như nhà thờ, tu viện (Cloister) và các phòng thuộc tu viện (Monastic rooms). 

Tu viện ban đầu có kiến trúc La Mã (Romanesque), tiếp sau kiến trúc Cistercian (Cistercian style) chiếm ưu thế. Đây là một phong cách kiến ​​trúc đơn giản và tiện dụng gắn liền với các nhà thờ, tu viện của Dòng Xitô Công giáo La Mã (Cistercian) thể hiện sự chuyển đổi giữa kiến trúc Romanesque và Gothic. 
Các công trình xây dựng được cải tạo và bổ sung sau này trong Tu viện theo phong cách Phục hưng và Baroque, mang tính chất trang trí công phu hơn. 

Nhà thờ của Tu viện có mặt bằng thông dụng gồm 3 nhịp với gian ngang và đầu phía đông là hành lang dạng bán tròn với các nhà nguyện. Phía trên Gian giữa là trần dạng vòm nhọn. Hai Gian bên có trần dạng vòm có gân. Nội thất Nhà thờ thể hiện công trình kiến thời Phục hưng với các lăng mộ hoàng gia.
Các phần xây dựng sớm nhất của Quần thể Tu viện, vào thế kỷ (thế kỷ 12 và 13) xung quanh Sân trong như: Nhà hội họp (Chapter house), Nhà ăn (Refectory), Nhà bếp (Kitchen), Phòng sưởi ấm (Calefactory), Thư viện (Library), nơi sao chép sách, nghiên cứu bản thảo (Scriptorium) và Ký túc xá (Chapter house). 

Tu viện Poblet đóng vai trò cực kỳ quan trọng về mặt nghệ thuật, văn hóa, lịch sử và tâm linh cũng như trong việc tái định cư và khai thác nông nghiệp của vùng New Catalonia dưới thời tiểu vương quốc Aragon.
Thư viện và nơi sao chép sách, nghiên cứu bản thảo nổi tiếng từ thế kỷ 13 với các tác phẩm về luật, lịch sử và là nơi lưu giữ lịch sử của các vương triều cũng như các di vật của Hoàng gia Tây Ban Nha. 

Tu viện Poblet, thành phố Vimbodí, tỉnh Tarragona, cộng đồng tự trị Catalonia, Tây Ban Nha được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1991) với tiêu chí: 

Tiêu chí (i): Poblet là một tuyệt tác nghệ thuật độc đáo và là một trong những biểu hiện hoàn hảo nhất của phong cách Cistercian (Cistercian style) thế kỷ 12, 13 và 14. Tu viện chứa những kiệt tác từ mọi thời kỳ, chẳng hạn như ban thờ vĩ đại bằng đá (Alabaster) của Damià Forment (nhà điêu khắc Tây Ban Nha quan trọng nhất thế kỷ 16, năm 1475/1480 – 1540), thực hiện vào năm 1529. 

Tiêu chí (iv): Quần thể Tu viện Poblet là một ví dụ nổi bật về một kiểu kiến trúc xây dựng, thể hiện sự pha trộn độc đáo của các hình thức kiến trúc thường dành cho các ứng dụng riêng biệt. Poblet đã từng là một trong những tu viện lớn nhất và hoàn chỉnh nhất của dòng tu Cistercian, là một khu phức hợp quân sự đồ sộ, đồng thời là cung điện hoàng gia, nơi ở và lăng mộ. 

Sơ đồ phạm vi Di sản Tu viện Poblet, Tarragona, Catalonia, Tây Ban Nha 


Tổng mặt bằng Di sản Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Sơ đồ tổng mặt bằng Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Vòng thành ngoài
Vòng thành ngoài hay Vòng thành thứ nhất là nơi bố trí nhà xưởng, nhà kho, nơi ở của nông dân, người lao động và những cộng đồng khác của Tu viện, ngoài ra tại đây còn có giếng nước và đường ống dẫn nước.
Các công trình chủ yếu xây dựng từ thế kỷ 16.
Một số công trình tiêu biểu tại Vòng thành ngoài: 

Cổng Prades
Tại phía tây Khu vực Vòng thành ngoài có một cổng vào mang tên Prades (Porta de Prades/ Porta de entrada). Cổng có một vòm bán tròn lớn ở bên ngoài và một vòm cong thoải ở bên trong. 
Phía trên cửa có một hốc tường với hình ảnh Đức mẹ đồng trinh Mary, là vị thánh bảo trợ của Tu viện. Tại đây cũng có biểu tượng của Tu viện trưởng Fernando de Lerín (tại vị năm 1531-1545). 

Cổng Prades, Vòng thành ngoài, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Nhà nguyện São Jorge
Nhà nguyện São Jorge (Chappel of Sant Jordi/ Capela de São Jorge) nằm tiếp giáp với Vòng thành giữa, cạnh Cổng Dourada (Porta Daurada), là cổng vào Vòng thành giữa. Công trình được xây dựng vào năm 1452.
Công trình có bố cục theo hương bắc nam. Lối vào từ phía bắc. Phần Hội trường có mặt bằng hình vuông; Phần Hậu đường có mặt bằng bán tròn.
Phía trước Nhà nguyện là một cửa ra vào kiểu Gothic, hai bên trụ cửa trang trí tháp nhọn. Phía trên cửa được trang trí bởi các biểu tượng quốc huy của Alfonso V (vua của Tiểu vương quốc Aragon, trị vì năm 1416 – 1458). Ngoài ra, tại đây còn có biểu tượng của vị Tu viện trưởng Conill (Abade Conilla). Trên đỉnh mái là một bức tường treo chuông nhỏ.
Tường phía đông và tây của Nhà nguyện là các trụ tường dật bậc. 

Nhà nguyện Sant Jodi, Vòng thành ngoài, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Vòng thành giữa
Vòng thành thứ hai hay Vòng thành giữa được tiếp cận qua Cổng Dourada (Porta Daurada) tại phía tây.
Một số công trình tiêu biểu của Vòng thành giữa: 

Cổng Dourada hay Cổng vàng
Cổng Daurada (Porta Daurada) hay Cổng vàng (Golden Door) được ốp bằng những tấm khiên bằng đồng và được mạ vàng theo ý muốn của Philip II (vua Tây Ban Nha, trị vì năm 1554 – 1598) vào năm 1564 khi ông trải qua Tuần Thánh (Semana Santa) trong Tu viện này. 
Cổng được xây dựng dưới thời Tu viện trưởng Delgado và Juan Payo Coello (1480-1499) và là một ví dụ về cổng quân sự kiên cố. Những tấm khiên biểu tượng của hai vị trụ trì Tu viện nằm dưới những tấm khiên lớn hơn là biểu tượng vương miện của các tiểu vương quốc Aragon, Sicily và Castile. 

Cổng Daurada hay Cổng vàng, Vòng thành giữa, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Quảng trường trung tâm
Quảng trường trung tâm (Plaça Major/ Town square) với vỉa hè lát đá không đều, nơi một số tàn tích của các tòa nhà cũ được bảo tồn. Quảng trường thông với cửa vào Nhà thờ (La galilea) và tiền sảnh vào Sân trong của Tu viện (Atrio del abad copons/ Vestibul).
Ở giữa Quảng trường là cây thánh giá lớn bằng đá của Trụ trì Guimerá, từ thế kỷ 16, đặt trên một bệ có bốn tầng. 

Quảng trường trung tâm, nhìn về phía tây, ra Cổng Daurada, Vòng thành giữa, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha


Quảng trường trung tâm với Cây thánh giá, nhìn về phía đông, ra mặt trước Nhà thờ, Vòng thành giữa, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Nhà nguyện Santa Caterina
Nhà nguyện Santa Caterina (Capilla de Santa Catalina/ Chapel of Santa Caterina nằm tại phía bắc của Quảng trường trung tâm, là một nhà nguyện dành riêng cho Thánh Caterina, được xây dựng vào năm 1251 theo phong cách La Mã, bởi Raimundo Berengar IV (bá tước Barcelona, tại vị năm 1131- 1162). Đây là nơi những người hành hương và du khách cầu nguyện, do không được phép vào khu vực chính của Tu viện tại Vòng thành nội. Nhà nguyện gắn liền với bệnh viện dành cho người nghèo, được xây dựng vào năm 1207, hiện đã không còn và  nay trở thành ký túc xá.
Công trình có hình thức kiến trúc đơn giản với một gian giữa. Khung đỡ mái bằng gỗ. Cửa có mái vòm nhọn, không có vòm phẳng phía dưới. Cửa sổ trang trí đơn giản. Hình thức của công trình tương tự như Nhà nguyện San Esteban nằm tại phía đông Khu vực vòng thành nội. 

Nhà nguyện Santa Caterina, Vòng thành giữa, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Bên trong Nhà nguyện Santa Caterina, Vòng thành giữa, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Các công trình khác
Xung quanh Quảng trường trung tâm tại Vòng thành giữa còn có các công trình khác, trong đó có Bệnh viện dành cho người nghèo (Hospital for the poor): Nằm tại phía bắc của Quảng trường, kề liền Nhà nguyện Santa Caterina, được xây dựng vào thế kỷ 13. Công trình hiện được phục dựng lại theo ngôn ngữ kiến trúc hiện đại với chức năng là ký túc xá. 

Ký túc xá, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Vòng thành nội
Vòng thành thứ ba hay Vòng thành nội được tiếp cận qua cổng Real (Porta Real/ Royal Doorway). Đây là khu vực bố trí các tòa nhà chính của Tu viện. 

Sơ đồ Khu vực thành nội, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 


Phối cảnh nhìn từ phía tây Khu vực thành nội, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 


Phối cảnh nhìn từ phía nam Khu vực thành nội, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Tường thành và cổng thành
Vòng thành là một bức tường (Muralles) kiên cố do Pedro IV (vua Aragon, trị vì năm 1336 – 1387) xây dựng.
Tường thành có chu vi 608m, cao 11m, dày 2m, trên cùng là hàng lỗ châu mai; được bảo vệ bởi các tháp đa giác và chữ nhật.
Cổng vào Khu vực thành nội có tên Cổng Real (Porta Real/ Royal Doorway), như một tòa tháp canh quân sự từ thế kỷ 14. Hai bên cổng là hai tòa tháp đa giác, trước đây từng sử dụng làm nơi giam tù nhân.
Phía trên vòm cổng là là các biểu tượng hay huy hiệu của từng triều vua, xen kẽ với biểu tượng của các vị trụ trì Tu viện trong đó có biểu tượng của Tu viện trưởng Guillem d'Agulló (1361-1393), người đã xây dựng cổng thành. 


Tường bao Thành nội với hàng lỗ châu mai phía trên. Bên ngoài là tường Thành giữa, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Cổng Real vào Vòng thành nội, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Nhà thờ của Tu viện
Nhà thờ (Esglesia) của Tu viện bố cục theo hướng đông tây. Lối vào chính từ phía tây.
Mặt tiền phía tây của Nhà thờ với cửa vào kiểu Baroque từ thế kỷ 17 (xây dựng năm 1670). 
Hai bên cửa có tượng Thánh São Bento de Núrsia và Thánh Bernard. Chính giữa, trên cửa là tượng Đức Mẹ Đồng Trinh trong một hốc vòm tường. Ở cả hai bên cửa có hai cửa sổ tròn với nhiều trang trí theo phong cách Baroque. Phía trên cửa, sát mái là một cửa sổ hoa hồng lớn.
Nhà thờ có mặt bằng dài khoảng 85m, rộng 21m và cao 28m. 

Mặt bằng, mặt cắt Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Mặt tiền Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha


Gian Hội trường, nhìn về phía tây - Tiền sảnh, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Gian Hội trường, nhìn về phía đông - Ban thờ, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Ngay sau Lối vào chính là Tiền sảnh (La galilea/ narthex; hình vẽ ký hiệu 14).

Gian Hội trường (Esglesia: - nau central; - creuer; capcalera; hình vẽ ký hiệu 1): Có 3 nhịp chính và 7 bước cột.  Nhịp giữa cao, nhịp bên phía bắc (Esglesia: - nau dreta, hình vẽ ký hiệu 2) và nhịp bên phía nam (Esglesia: nau esquerra, hình vẽ ký hiệu 17) hẹp và thấp. Tường tại nhịp bên phía nam Gian Hội trường có các vách tường tạo thành các không gian nhà nguyện. Tường tại nhịp phía bắc Gian Hội trường có các cửa thông ra hành lang (Claustre: Nau sud; hình vẽ ký hiệu 9) bao quanh sân trong của Tu viện.

Gian ngang (Transept): Giao với Gian Hội trường tạo thành khối nhà hình chữ thập (Crucero). Phía bắc của Gian ngang là Nhà thờ cũ (Sagristia vella, hình vẽ ký hiệu 6). Phía nam của Gian ngang là Phòng lễ phục mới (Sacristia Nueva), là một khối nhà có mặt bằng hình vuông với các trụ tường lớn tại các góc.
Phía trên, tại vị trí giao giữa Gian Hội trường và Gian ngang là mái vòm có gân đơn giản. Bên trên là một tháp bát giác, được xây dựng theo phong cách Gothic với 8 cửa sổ vòm nhọn và nhiều gờ trang trí.
Tại ranh giới giữa Gian ngang và Gian Hội trường là khối lăng mộ các vị vua (hay Đền thờ hoàng gia). Công trình bị phá hủy vào thế kỷ 19 (năm 1835), chỉ còn lại một phần phía trên, tạo thành một lối đi phía dưới. 

Ban thờ đặt trên một bệ cao. Phía phía trước treo một cây Thánh giá và phía sau là một bức tường thờ trang trí tráng lệ, do Damián Forment (nhà điêu khắc Tây Ban Nha, năm 1480 – 1540) thực hiện vào thế kỷ 16. Bức tường thờ được phân thành 4 tầng với các hốc tường. Bên trong đặt các tượng thờ.
Phía đông của Ban thờ là hành lang dạng bán tròn với 5 Nhà nguyện còn gọi là Đền thờ các vị vua (Royal Pantheon/ Panteón de Reyes), có mặt bằng hình bán tròn. Đây là nơi đặt lăng mộ các vị vua. Trong thời kỳ suy thoái của Tu viện, các lăng mộ trong Nhà thờ bị cướp phá tìm vật báu. Hài cốt các vị vua và hoàng gia chôn cất trong Nhà thờ bị xáo trộn và thất lạc. Ttại đây hiện đang bảo quản hài cốt của 104 cá nhân, trong đó có cả trẻ em.

Phía nam của Nhà thờ có một dải không gian chạy dọc tường thành Cementiri (hình vẽ ký hiệu 18). 

Hình vẽ Đền thờ Hoàng gia, nơi đặt các lăng mộ tại Gian ngang, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha; Bản in thạch bản của Parcerisa từ năm 1839

Gian ngang với vòm lăng mộ đặt trên cao (phần còn sót lại), Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha




Các bức tượng vua và hoàng hậu trang trí phía trên lăng mộ, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha


Ban thờ với bức tường trang trí, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Hành lang phía sau Ban thờ với mái vòm có gân, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha


Bên trong một Nhà nguyện phía sau Ban thờ, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha


Tháp bát giác phía trên tại giao giữa Gian Hội trường và Gian ngang, Nhà thờ thuộc Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Sân trong Tu viện
Tu viện bao gồm nhiều công trình bao quanh một sân trong (Calustre: nau sud, hình vẽ ký hiệu 9; Calustre:- nau nord, - nau est, - oest, hình vẽ ký hiệu 13). Một số công trình trong đó đã chuyển đổi mục đích sử dụng trong quá trình tồn tại của Tu viện.
Sân trong Tu viện là không gian mở trung tâm của Quần thể.
Bốn mặt của Sân trong là một hành lang với hàng cột phía ngoài. Cột đỡ vòm phía trên. Vòm được trang trí bằng các gân đá (mái vòm có gân).
Hành lang bao quanh Sân trong tại phía nam là lâu đời nhất, bắt đầu theo phong cách La Mã (Romanesque) của thế kỷ 12 với mái vòm có gân được hoàn thành vào thế kỷ 13. 
Sân trong có một ngôi đền (Templet de la font/ Lavatorio, hình vẽ ký hiệu 12), bên trong có một bồn rửa tay dành cho tu sĩ trước khi làm lễ. 

Sân trong Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha


Mặt cắt qua Sân trong Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Trang trí hàng cột hiên xung quanh Sân trong Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 




Ngôi đền với bồn rửa tay tại Sân trong Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Các hạng mục công trình phía đông Sân trong
Sảnh hiên (Locutorio, hình vẽ ký hiệu 5): Nối Sân trong của Tu viên ra sân phía đông với các tòa nhà nằm sát Vòng thành trong. 

Nhà thờ cũ (Sagristia vella, hình vẽ ký hiệu 6): Nằm tại phía bắc Gian ngang của Nhà thờ. 

Thư viện (Biblioteca Escritorio/ Library, hình vẽ ký hiệu 7): Là một dãy nhà 2 nhịp và 9 bước gian. Trước đây, không gian này là văn phòng, được chia thành 2 phòng: Phòng nghỉ (Dormitori) và phòng làm việc (Escriptori).
Công trình cao 2 tầng.
Thư viện được tạo ra vào năm 1151 bởi bá tước Barcelona Ramon Berenguer IV (năm 1114 – 1162). Thư viện là nơi lưu giữ một quỹ tài liệu về đặc quyền, danh hiệu, quyền lợi và sự kiện của những vị vua chôn cất trong Tu viện. Các khoản quyên góp của hoàng gia, giới quý tộc, thương gia sau đó đã khiến Thư viện này trở thành một địa điểm nổi tiếng ở châu Âu vào thời điểm đó. Các loại tài liệu lưu giữ cũng trở nên đa dạng hơn, ngoài các phần về tâm linh và hoạt động tu viện, như triết học, thần học, hùng biện, lịch sử, văn học, ngữ pháp, khoa học, luật. 
Sách được xếp vào trong các tủ đơn giản và loại tủ có chế độ khóa bảo vệ đặc biệt với các sợi xích gắn vào từng cuốn sách. Tại đây có không gian dành cho việc sao chép sách (Scriptorium) và một kho giấy với hơn 16.000 cuộn giấy, bìa. Vào thế kỷ 17, Thư viện được gọi là Thư viện Don Pedro Antonio de Aragón, để vinh danh ông (nhà quý tộc, chính trị gia Tây Ban Nhà, năm 1611- 1690) đã quyên góp khoảng 4.000 tập sách cho Thư viện.
Trong thời gian Tu viện bị đóng cửa theo sắc lệnh sung công và tư nhân hóa vào 1835, Thư viện gần như bị phá hủy và nhiều tập sách của Thư viện đã bị lấy mất. Thư viện cùng với Tu viện dần được phục dựng lại vào năm 1940. Hiện Thư viện có gần 100.000 đầu sách. 
Hai phòng của Thư viện được ngăn cách bởi một bức tường, được phân chia bởi các cột có thân hình trụ và đầu hình bát giác. Cột đỡ mái vòm có gân. 

Bên trong Thư viện, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Bìa một cuốn sách trong Thư viện, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nhà

Nhà Chương hay Hội trường (Sala Capitular/ Chapter house), hình vẽ ký hiệu 8): Nằm đối diện Sân trong, được xây dựng vào thế kỷ 13. Tòa nhà có mặt bằng hình vuông, cao hai tầng.
Tầng 1 phần thành 3 nhịp và 3 bước cột, tạo thành 9 ô không gian. Cửa vào phòng với đầu cột được chạm khắc bằng các họa tiết thực vật. Trung tâm của phòng có 4 cột hình bát giác. Phủ bên trên mỗi ô trong phòng là các vòm có gân. Kiến trúc Nhà chương theo phong cách hậu La Mã và Gothic sớm (Early Gothic).
Trên mặt nền của Nhà Chương có 11 phiến bia mộ lớn, mang huy hiệu biểu tượng của từng vị tu sĩ chôn trong mộ. Xung quanh căn phòng và gắn liền với 4 bức tường là những chiếc ghế gỗ cho các vị tu sĩ, được xếp thành 3 hàng. Cửa sổ trên tường có các vòm hình bán nguyệt. Cửa rộng, cung cấp nhiều ánh sáng cho căn phòng.
Tầng 2 phía trên Nhà Chương là Ký túc xá của tu sĩ, là một căn phòng rộng lớn, chỉ còn lại 2 nhịp. Cột nằm trong tường với đầu cột trang trí chi tiết, đỡ một vòm mái. Phía trên là các dầm gỗ đỡ mái. 

Bên trong tầng 1 Nhà Chương, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha; phía sát cửa sổ là hàng 11 bia mộ

Bên trong tầng 2, Ký túc xá, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Các hạng mục công trình phía bắc Sân trong
Nhà ăn của Tu viện (Refectorio/ Refectory, hình vẽ ký hiệu 3): Là một dãy nhà 1 nhịp kéo dài, đối diện với Sân trong, được xây dựng vào thế kỷ 12. Mái của phòng ăn là một vòm thùng. Trong Phòng ăn có một bục giảng nằm ở bức tường bên phải, nơi tu sĩ đọc thánh thư trong khi cộng đồng dùng bữa. Giữa Phòng ăn có một đài phun nước bằng đá hình bát giác, đối diện với bồn rửa tay nằm tại Sân trong. Phòng ăn tiếp tục được sử dụng cho đến ngày nay. 

Phòng sưởi (Calefactorio/ Calefactory, hình vẽ ký hiệu 4): Là một phòng nhỏ, nằm cạnh Phòng ăn và đối diện với Sân trong. Đây là nơi duy nhất được giữ ấm bằng lò sưởi để các vị tu sĩ làm ấm tay và mực để có thể thực hiện công việc ghi chép trong Phòng sao chép (Scriptorium) hoặc Phòng của các tu sĩ. Đây cũng được sử dụng làm phòng cắt tóc. Phòng có trần là một vòm thùng, được chiếu sáng bởi 3 lỗ cửa hình bán nguyệt tại phía bắc. 

Phòng bếp (Cuina/ Kitchen, hình vẽ ký hiệu 10): Được xây dựng vào thế kỷ 13, là một phòng nhỏ, nằm cạnh Phòng ăn và đối diện với Sân trong. Nhà bếp được tân trang lại nội thất với các thiết bị hiện đại hơn. 

Bên trong Nhà ăn với đài phun nước, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha; phía sát cửa sổ là hàng 11 bia mộ

Bên trong Phòng sưởi, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Bên trong Nhà bếp, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha  

Các hạng mục công trình phía tây Sân trong 
Nhà ăn cho những người cải đạo (Refector de conversoss/ Bodega, hình vẽ ký hiệu 11): Là một tòa nhà có 2 nhịp và 5 bước gian, giữa nhà là hàng cột. Vào thế kỷ 14, đây là Ký túc xá (Chapter house) cho các tu sĩ già. 

Tiền sảnh (Vestibul/ Atrio del abad Copons, hình vẽ ký hiệu 15): Là một không gian tiếp đón mở ra phía Cổng Reial (Porta Reial). Sau này trở thành Phòng nấu rượu, vào thế kỷ 14. 

Ký túc xá cho những người cải đạo (Antic dormitori de conversos/ Sala de lagares, hình vẽ ký hiệu 16): Là một phòng rộng với 5 bước gian, đối diện với Sân trong. Sau này cũng trở thành Phòng nấu rượu vào thế kỷ 14. 

Nhà ăn cho người cải đạo, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 


Ký túc xá cho người cải đạo, nay là Bảo tàng; Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Tiền sảnh và Ký túc xá trước đây thuộc Cung điện của Martim I (Palacio del Rel Martin), vị vua trị vì xứ Aragon từ năm 1396- 1410.
Phía tây của Ký túc xá là phần còn lại của những ngôi nhà cũ và bậc thang đá dẫn đến Cung điện của Martim I (Palacio del Rel Martin), vị vua trị vì xứ Aragon từ năm 1396- 1410. Công trình có từ đầu thế kỷ 15, do Arnau Bargués (kiến trúc Tây Ban Nha, mất năm 1413), được coi là công trình kiến trúc nổi bật của nghệ thuật Cothic dân sự tại Catalonia.
Công trình hiện được sử dụng làm bảo tàng. Tòa nhà được vào qua một cầu thang. Bảo tàng có một bộ sưu tập tác phẩm tranh ảnh, điêu khắc, đồ trang trí thô sơ và các đầu cột La Mã. 

Cầu thang lên Bảo tàng, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha

Bộ sưu tập đầu cột La Mã bên trong Bảo tàng, Tu viện Poblet, Tarragona, Tây Ban Nha 

Các hạng mục công trình khác trong Vòng thành nội:
Tại phía đông của Tu viện, trong Vòng thành nội là các cơ sở lâu đời nhất, từ thế kỷ 12, bao gồm các công trình:
Nhà nguyện San Esteban (Claustro de San Esteban); Trạm xá; Lăng mộ Hoàng gia và Ký túc xá hiện đại mới xây dựng dành cho các tu sĩ nghỉ hưu.   

Tu viện Poblet, thành phố Vimbodi, tỉnh Tarragona, cộng đồng tự trị Catalonia, Tây Ban Nha là một trong những tu viện dòng Cistercian quan trọng và xa hoa nhất. Bố trí chức năng và tinh thần của Tu viện hiện diện trong toàn bộ cấu trúc. Đời sống tinh thần trong hoạt động của Tu viện Poblet đã khiến nơi đây trở thành một trung tâm quan trọng trong đời sống của Tây Ban Nha, kể từ thời điểm thành lập cho đến ngày nay.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD 
Nguồn: 
https://whc.unesco.org/en/list/518/
https://en.wikipedia.org/wiki/Spain
https://en.wikipedia.org/wiki/Cistercians
https://en.wikipedia.org/wiki/Poblet_Abbey
https://pt.wikipedia.org/wiki/Mosteiro_de_Poblet
https://es.wikipedia.org/wiki/Monasterio_de_Poblet
http://www.jdiezarnal.com/poblet.html
https://ca.wikipedia.org/wiki/Reial_Monestir_de_Santa_Maria_de_Poblet
https://ca.wikipedia.org/wiki/Arxiu_i_Biblioteca_de_Poblet
https://www.arteguias.com/monasterio/monasterio-poblet.htm
https://www.youtube.com/watch?v=74Rp48SfZhU

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương     

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết  về Di sản thế giới tại châu Mỹ           

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi