BMKTCN - ĐHXD - Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka

Hỏi:

Em cảm thấy vô hướng quá

Em chào thầy ạ, em là 1 sinh viên đang theo học tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội và cũng đang học trong lớp Kiến trúc Công nghiệp của thầy ạ. Em có 1 số vấn đề nội tâm rất mong muốn được thầy giúp đỡ và mách bảo ạ.
Vấn đề chính em đang gặp phải là em cảm thấy rất vô hướng như trong tiêu đề ạ. Em thấy bản thân mình không có tý năng lực nào để mai sau có thể hành nghề kiến trúc sư. Hiện tại em bị nản chí và cũng lo sợ nữa. Em vào trường cũng vì ước mơ có thể xây ngôi nhà do chính mình thiết kế và hành nghề. Nhưng em cảm thấy mình không đủ năng lực để có thể hành nghề, kiến thức trên trường là vô cùng lớn mà dù e đã học rồi nhưng lại bị quên lãng chỉ sau 1 học kỳ. Em cũng không giỏi vẽ và vẽ rất xấu nếu vẽ tay thì nhìn rất trẻ con và thiếu chuyên nghiệp, nhìn các bạn khác em cảm thấy rất tự ti, Em cũng không biết mình còn có thể đủ trình độ để đi thực tập không nữa. Chuyên môn của em em tự đánh giá là khá tệ, em rất suy sụp và cố gắng học những gì có thể mà chuyên ngành cần. Thầy có thể cho em xin ý kiến và liệu có giải pháp khắc phục không ạ, em rất sợ rằng nếu hành nghề thì bản thân không giỏi giang thì kinh tế làm ra sẽ bị thấp, không đủ sống. Vậy em phải làm sao ạ.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư.

Năng lực tự thân thời điểm này là kết quả của năng lực tự rèn luyện giai đoạn trước. Như em nêu trong thư, năng lực tự thân yếu, trước hết thể hiện:
i) Kiến thức chuyên môn còn nhiều khoảng trống và ngày càng rộng ra, do việc học không chăm chỉ;
ii) Trình bày bản vẽ kiến trúc xấu, do không cẩn thận khi thiết kế;
iii) Mất niềm tin vào chính mình, nản chí và dẫn đến lo sợ cho tương lai.
Phải thấy đó là điều không tốt đẹp do chính em gây ra, để có trách nhiệm mà sửa mình.
Được gia đình hỗ trợ, có sức khỏe và năng lực để học đến năm thứ 3, là may mắn lắm, khi so sánh với rất nhiều thanh niên người Việt khác.

Một số việc phải làm ngay:
i) Thay đổi ngay nhận thức cũ: Ta phải trở thành người tài với cả kỹ năng cứng và mềm phù hợp để cạnh tranh và hợp tác, không chỉ trong kiến trúc mà cả lĩnh vực liên quan khác mà xã hội đang cần và tạo ra giá trị gia tăng;
ii) Sử dụng thời gian hợp lý: Một ngày ngủ đủ 6- 7 tiếng để tái tạo sức lao động. Thời gian còn lại dành cho: Học ngoại ngữ và chuyển đổi số; Đi học đầy đủ và lắng nghe bài giảng; Đọc sách và tài liệu bổ sung kiến thức; Chủ động trao đổi chuyên môn với giảng viên và bạn bè;
iii) Chăm chỉ tự học tập: Lời chê ghê gớm nhất là Kẻ lười nhác. Từ Kẻ lười nhác đến Kẻ hèn hạ và vô dụng rất gần nhau. Không phải lúc nào cũng có người bên cạnh mà học hỏi, mà phải có kế hoạch tự học, từ trong sách vở đến mạng xã hội và thực tế;
iv) Mở ra với thế giới bên ngoài: Tìm người có đức, có tài mà chơi để học kiến thức và sự đồng thuận; Ra với môi trường tự nhiên mà hòa vào trong đó. Sẵn sàng trải nghiệm làm những điều tốt đẹp;
v) Còn 2 năm nữa mới ra trường. Phải học để tốt nghiệp đại học, điểm khởi đầu sự nghiệp của một người tri thức. Đây là thời gian đủ để em tìm lại sự cân bằng cảm xúc và tận tâm thay đổi chính mình.

Nếu có vấn đề gì về việc học tập có thể trao đổi với thày. Thày sẵn sàng đồng hành.

Ngày 4/11/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em kính chào thầy ạ.
Em đang đọc lần 2 quyển sách Nghĩ giàu làm giàu, xuất bản lần đầu năm 1937. Quyển sách được viết từ 90 năm trước nhưng nó vẫn đang phản ánh nhiều thực tế.
Em đã đọc được rằng "các cơ sở giáo dục cần có trách nhiệm hơn nữa trong việc định hướng nghề nghiệp cho sinh viên".
Em nghĩ đó là việc các thầy đang làm không ngừng.
Em viết mail này để cảm ơn công việc của thầy ạ.

Em cảm ơn thầy đã đọc ạ.
Sinh viên 60KD3

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Rất cám ơn về những dòng chia sẻ, động viên.
Định hướng nghề nghiệp cho sinh viên không chỉ liên quan đến việc đào tạo kỹ năng cứng mà còn phải là kỹ năng mềm, liên quan trước hết đến năng lực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.
Cuốn sách "Nghĩ giàu, làm giàu" chỉ là một trong những nội dung mà thế hệ trẻ quan tâm.
Điều lớn lao hơn là họ phải có năng lực tự thân và năng lực tự rèn luyện để hình thành sự nghiệp và trở thành người tốt cho gia đình, cộng đồng và xã hội, phù hợp với chuẩn mực chung của loài người trong thế kỷ 21.
Sinh viên là tương lai của thày.
Thày cùng các thày cô giáo khác đang nỗ lực hết sức để biến tương lai tốt đẹp đó thành hiện thực.
Thày đang viết một cuốn sách với tiêu đề: 'Nâng cao năng lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên (và cựu sinh viên) trong lĩnh vực xây dựng'. Dự kiến tháng 5/2023 xuất bản.
Chúc mọi điều tốt lành.
Ngày 8/3/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Thưa thầy, em xin gửi kết quả bigfive mới của bản thân, qua đây em cũng xin cảm ơn thầy vì thông qua bài khảo sát bigfive và những lời thầy nói, em đã cố gắng khắc phục những yếu điểm của bản thân và cũng như trau dồi thêm kiến thức để khai phá bản thân, và thực tế đã có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống và công việc của em, tuy vậy bản thân em cũng vẫn còn những thiếu sót, những điều em chưa thay đổi đc, em mong thầy thông cảm và trân thành cảm ơn thầy đã lắng nghe em.

Sinh viên Khóa 53KD, Khoa Kiến trúc Quy hoạch, ĐHXD Hà Nội

Trả lời:

Đã nhận được kết quả Big Five. Nên ghép thêm kết quả của những sinh viên khác, người khác để có thể so sánh và rút ra được nhận xét ta là ai và từ đó tự sửa mình.

Kết quả cho thấy: Tính cách (hay kỹ năng mềm) thuộc loại trung bình. Yếu về tính hướng ngoại.

Từng bước, từng bước mà cố gắng hơn.

Ngày 3/2/2023, thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi: Em gửi thầy kết quả Big Five ạ.

Trả lời: Thày đã nhận được kết quả đánh giá Big Five của em.

Sau một năm tự nhìn nhận mình là ai và đã có những thay đổi .

Tính cách Tận tâm và Hướng ngoại được cải thiện so với trước.

Tính cách Cân bằng cảm xúc vẫn yếu như cũ. Theo các nghiên cứu mà thày được biết, tính cách Cân bằng cảm xúc là cốt lõi. Mọi năng lực hoạt động chuyên môn, xã hội của một con người đều dựa vào đây mà ra cả.

Ta có mặt trên đời này đều có nguyên cớ tốt đẹp nào đó. Phải tự tin hơn nữa vào chính mình, trước hết là từ công việc chuyên môn, nay chính là đồ án tốt nghiệp.

Thày sẽ hỗ trợ chuyên môn để em có kết quả tốt nhất trong việc thực hiện học phần Đồ án tốt nghiệp.

Ngày 10/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: E chào thầy ạ! E là Thắng ,sinh vien nhận đồ án tốt nghiệp nhóm thầy, nhóm mình có nhóm zalo riêng hay thế nào để trao đổi về đồ án k ạ ? Em tìm sđt thầy để add Zalo nhưng không được ạ! Em cảm ơn thầy.
Trả lời: Trao đổi trực tiếp với thày qua mail.

Một số nội dung chính thực hiện trong 4 tuần đầu tiên: :

1) Đọc kỹ các yêu cầu về nội dung Học phần đồ án tốt nghiệp của Khoa và Bộ môn KTCN; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành ngay trong tuần thứ 1)

2) Báo cáo về tên đề tài tốt nghiệp, vị trí cụ thể khu đất dự kiến theo tỷ lệ 1/500 (hoàn thành trong tuần thứ 1)

3) Chuản bị các quy định, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan đến đề tài; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành trong tuần thứ 2)

4) Tìm 5 ví dụ trên thế giới về các công trình tương tự với loại hình dự kiến trong đề tài tốt nghiệp; nhận xét và đánh giá, kết luận rút ra để có thể ứng dụng cho đề tài (4 tuần phải hoàn thành);

5) Đọc lại các nguyên lý thiết kế kiến trúc đã được học (phải làm ngay và liên tục cho đến khi bảo vệ đề tài);

6) Nên tự đánh giá Ta là ai. Đánh giá theo phần mềm Big Five- tính cách sinh viên, để thày biết rõ hơn về sinh viên.

Phần mềm đánh giá: http://talaai.com.vn/ (talaai.com.vn)

Sau đó gửi ngay kết quả đánh giá tính cách cho thày, để có thể hỗ trợ.

Gặp nhau 2 tuần/lần. Mỗi lần gặp cần chuẩn bị sẵn câu hỏi để có thể trao đổi tối đa những vấn đề liên quan đến đề tài tốt nghiệp mà không tự trả lời được.

Địa điểm gặp: Chiều thứ tư hàng tuần, từ 16h - 17h30 tại Văn phòng Bộ môn KTCN.

Đồ án tốt nghiệp là một sự kiện quan trọng của đời người lao động trí óc.

Phải nỗ lực hết sức và dành tất cả thời gian, nguồn lực cho đồ án. Từ đây mới có kết quả tốt nhất, để trải nghiệm, hình thành năng lực cần thiết chuẩn bị cho việc ra trường và làm việc với vô số những người tài khác trong xã hội.

2/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: Em chào bộ môn ạ, em là Hoàng Đức Dương lớp 66XD8 msv-0013966 đang làm bài tiểu luận về công trình dân dụng ạ em thấy bộ môn có đăng bài về công trình galaxy soho ở Trung Quốc vậy em muốn xin bộ môn cho em bài đăng đó được không ạ, em xin cảm ơn bộ môn,em chào bộ môn ạ.

Trả lời: Trang WEB bmktcn.com được thành lập với mục tiêu chính là phục vụ sinh viên. Đương nhiên là em được đăng lại các bài viết trên trang WEB này.

Chủ biên: TS. Phạm ĐÌnh Tuyển

Hỏi:

Em gửi thày bài Trắc nghiệm tính cách – Big Five (talaai.com.vn)

Trả lời:

Thày đã nhận được biểu tượng Big Five của em. Đây là Big Five rất điển hình của sinh viên. Em còn là người mạnh về Hướng ngoại, một tính cách rất được coi trọng trong Thời đại liên kết và hội nhập.
Do còn trong giai đoạn là sinh viên gắn với Học hỏi, Học tập là chính và chưa có Học hành, nên tính cách Tận tâm của em còn thiếu mạnh mẽ so với tính cách khác.
Khi làm việc trong doanh nghiệp hay tổ chức nào đó, người sử dụng lao động đánh giá trước hết tính cách Tận tâm và là kỹ năng mềm cơ bản của mỗi nhân viên.
Không đợi đến lúc ra trường, ngay từ bây giờ em dành quan tâm hơn cho tính cách này. Nếu làm được như vậy, sẽ thuận lợi hơn khi thử việc và nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp.
Khi trắc nghiệm Big Five, Tận tâm cũng là tính cách nổi trội của thày. Trong công việc, thày luôn có thiện cảm với những người Tận tâm.
Chúc em sớm trở thành con người thật sự Tận tâm.

Ngày 24/4/2021, Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi:

Em thưa thầy, thầy có thể cho em hỏi làm sao mình có thể kết nối làm quen với những người giỏi hơn mình ạ, em cảm ơn thầy.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Đối với một đất nước: Hiền tài như nguyên khí quốc gia. Mạnh hay yếu từ đó mà ra cả.
Đối với một cá nhân: Suốt cả đời gắn với việc học: Học cái gì và học thày nào. Và sự học luôn đi cùng với sự sang trọng và thịnh vượng.
Những người giỏi hay người hiền tài có thể thức tỉnh cho ta học cái gì một cách hiệu quả và qua đó họ cũng trở thành thày của ta.
Người tài giỏi là người làm những việc mang lại giá trị gia tăng cao mà người thường không làm được. Người hiền tài là người mang tài của mình ra giúp xã hội.
Vị thế xã hội cấp độ nào thì có người tài, người hiền tài cấp độ đó, ví như người tài giỏi trong lớp, trong trường, trong ngành, trong vùng, trong quốc gia và thế giới.
Mỗi người thường tìm và chơi với người giỏi phù hợp với vị thế của họ. Khi tiến bộ, sang một vị thế mới cao hơn, lại tìm thày giỏi tương xứng ở vị thế đó mà học.
Khi đã tài giỏi trong một vị thế, chính ta lại trở thành người thày để dẫn dắt những người khác chưa có điều kiện giỏi bằng ta. Từ đây ta cũng có được phẩm cách của người chủ và người lãnh đạo.
Khi đã hiểu được sự cần thiết của việc tìm người giỏi hay người hiền tài để học và hành, thì tất yếu ta sẽ tự thay đổi để tìm được cách kết nối với họ.
Những hiền tài luôn mong muốn làm những điều tốt đẹp. Vậy hãy thể hiện cho họ thấy tính cách của ta cũng luôn mạnh mẽ hướng về điều đó.
Là sinh viên, trước hết hãy tìm thày hay người giỏi trong lớp, khoa, trường; trong gia đình và dòng họ để học.
Thày chúc em sớm thành công.

Ngày 19/4/2021. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em thưa thầy (cô). Trong quá trình làm đồ án thì trong lớp có nhóm không hoà đồng được và bạn trong nhóm xin sang nhóm khác. Vậy bạn đó đề xuất chuyển nhóm với thầy trong buổi thông tới luôn được không ạ? Em cảm ơn ạ!

Trả lời:

Bộ môn đã nhận được thư của em.
Học kỹ năng mềm phối hợp với các thành viên có liên quan trong hoạt động tư vấn là một trong những mục tiêu của việc Làm đồ án theo nhóm.
Ai cũng phải nỗ lực tự học điều này để đình hình được nhận thức: Sức mạnh và vị thế của một tổ chức chủ yếu được xây dựng trên nền tảng của việc "Cùng nghĩ,Cùng làm".Từ đó mới mong công việc đạt được hiệu quả cao nhất.
23/4/2019. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em chào thầy, các câu trả lời của thầy khiến em thấy rất hữu ích. Em muốn hỏi thầy khi thầy gặp những bế tắc hay thất bại trong cuộc sống thầy đã tự khắc phục như thế nào, có khi nào thầy cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình không. Hiện tại có những lúc em cảm thấy kém cỏi so với người khác, xin thầy cho em lời khuyên được không ạ?

Em cảm ơn thầy rất nhiều.
Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em
Chắc chắn trong cuộc đời không có ai chỉ toàn thành công cả.
Trong hoạt động chính trị, thất bại là gắn với tính mạng.
Trong hoạt động kinh tế, thất bại là gắn với thiệt hại về kinh tế và thời gian.
Trong hoạt động xã hội, thất bại là mất niềm tin và vị thế…

Trong thời đại hội nhập ngày nay, con người phải cạnh tranh với những đối thủ rất mạnh mà trong nhiều trường hợp ta còn chưa biết nhiều về họ; giống như đi thi Olimpic mà không biết sẽ phải thi môn gì; đến đó mới rõ.
Chính vì vậy, xã hội bây giờ cần những người: i) Tư tưởng tiến bộ; ii) Yêu tự do; iii) Hoạt động đa năng và biết liên kết với nhiều người để làm nhiều việc; trong đó đặc biệt với em là nhân tố thứ ba.

Nếu một người chỉ chăm chăm làm một việc; việc đó thất bại có nghĩa là mất tất cả.
Nếu một người làm ba việc; một việc thành công, hai việc thất bại, điều đó cũng chấp nhận được.
Nếu một người làm năm việc; ba việc thành công, hai việc thất bại, điều đó được coi như đã thành công.

Đã đi học được đến bậc đại học, chắc chắn em có cơ hội hơn rất nhiều người không có điều kiện đi học ngoài xã hội kia (thậm chí nhiều người còn khuyết tật).
Hãy học và rèn luyện trở thành người đa năng, nghĩa là tập làm nhiều việc một lúc (ưu tiên là việc theo chuyên môn giỏi nhất của mình, tiếp đến là việc mà xã hội đang cần và cuối cùng là việc mà mình yêu thích). Cũng chính từ đây em sẽ tìm được những mặt mạnh của mình.
Đối với những người tri thức, trong tâm thức của họ không có chỗ cho từ “bế tắc” và “mệt mỏi”, chỉ có từ “khó khăn” và “sáng tạo” để vượt qua mà thôi. (Tất nhiên, trong cuộc sống ai cũng phải chịu những nỗi đau buồn, ví như sự mất mát của người thân, bạn bè, đồng loại).
Một điều nữa em cũng cần biết: Sức mạnh để làm những điều khác biệt và sẽ thành công, không phải chỉ xuất phát từ bản thân em, từ thế giới thực tại này, mà còn được khởi nguồn từ sức mạnh tinh thần của tiền nhân, tổ tiên và dòng họ gia đình em. Vì vậy, phải tìm hiểu, học để phát huy cho được sức mạnh tinh thần này, thậm chí biến thành niềm tin cốt lõi của mình.

Chúc em trở thành con người đa năng và thành công.

Ngày 4/12/2018. Thày Phạm Đình Tuyển

Lịch sử Kiến trúc

Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka

06/02/2023

Thông tin chung:
Công trình: Chùa hang Rangiri Dambulla (Rangiri Dambulla Cave Temple)
Địa điểm: Huyện Matale, Central Province, Sri Lanka (N7 51 24 E80 38 57)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô:
Năm thực hiện:
Giá trị: Di sản thế giới (1991; hạng mục i, iv)

Sri Lanka là một quốc đảo ở Nam Á, thuộc Ấn Độ Dương, tách về mặt địa lý với tiểu lục địa Ấn Độ bởi vịnh Mannar và eo biển Palk.
Sri Lanka có diện tích 65.610 km2, dân số 21,8 triệu người (2019).
Thủ đô lập pháp là thành phố Sri Jayawardenepura Kotte; Thủ đô hành pháp và tư pháp là Colombo. Đây cũng là thành phố và trung tâm thương mại lớn nhất.
Sri Lanka là nơi có nhiều nền văn hóa, ngôn ngữ và sắc tộc. Ngôn ngữ chính thức là Sinhala và Tamil.
Về mặt hành chính, Sri Lanka được chia thành 9 tỉnh và 25 huyện.

Lịch sử của Sri Lanka kéo dài 3.000 năm. Các khu định cư của người tiền sử có niên đại ít nhất 125.000 năm.
Sri Lanka có một di sản văn hóa phong phú, đặc biệt là nơi lưu giữ các bản Kinh Phật đầu tiên (Pāli Canon) từ năm 29 trước Công nguyên TCN).
Sri Lanka với vị trí địa lý và bến cảng nước sâu có một tầm quan trọng chiến lược từ thời Con đường Tơ Lụa (Silk Road) trên đất liền cho đến các Con đường Tơ Lụa trên biển (Maritime Silk Road).

Sri Lanka đã trải qua một số vương triều nổi bật:
Vương quốc Tambapanni (Kingdom of Tambapanni, tồn tại 543 – 437 TCN);
Vương quốc Anuradhapura (Anuradhapura Kingdom, tồn tại 437 TCN - 1017 sau Công nguyên);
Vương quốc Chola (đến từ miền Nam Ấn Độ) lật đổ Vương quốc Anuradhapura (Chola-occupied Anuradhapura, tồn tại 1017 - 1055);
Vương quốc Polonnaruwa (Kingdom of Polonnaruwa, tồn tại 1055 - 1232);
Vương quốc Dambadeniya (Kingdom of Dambadeniya, tồn tại 1220 - 1345);
Vương quốc Gampola (Kingdom of Gampola, tồn tại 1345 - 412);
Vương quốc Kotte (Kingdom of Kotte, tồn tại 1412 - 1597);
Vương quốc Sitawaka (Kingdom of Sitawaka, tồn tại 1521 - 1594);
Vương quốc Kandy (Kingdom of Kandy, tồn tại 1591 - 1815).

Vào thời Vương quốc Anuradhapura, Sri Lanka đã trở thành một trung tâm thương mại lớn của cả vùng Viễn Đông. Việc buôn bán hàng hóa và gia vị của Sri Lanka đã thu hút thương nhân của nhiều quốc gia, tạo nên dân số đa dạng của Sri Lanka.
Người Bồ Đào Nha (Portuguese Ceylon) xuất hiện ở tại Sri Lanka, tìm cách kiểm soát tuyến hàng hải đi qua khu vực vào những năm 1505- 1658.
Sau đó, người Hà Lan (Dutch Ceylon) tiếp quản tài sản của người Bồ Đào Nha vào những năm 1640- 1796.
Người Anh (British Ceylon) đến và kiểm soát hoàn toàn hòn đảo từ năm 1851- 1948.
Ngày 4/2/1948 Sri Lanka độc lập khỏi chế độ thực dân Anh.

Bản đồ Sri Lanka và vị trí huyện, Matale, tỉnh Central, Sri Lanka

Huyện Matale thuộc tỉnh Central (Miền Trung), Sri Lanka. Đây là một trong 25 quận, huyện của Sri Lanka , đơn vị hành chính cấp hai của đất nước. Thủ phủ hành chính và thành phố lớn nhất của huyện là Matale.
Huyện Matale nằm ở phía bắc của tỉnh Central; có tổng diện tích 1.993 km2, dân số khoảng 522 ngàn người (năm 2019).

Tại Matale có một di tích Phật giáo nổi tiếng nằm trong hang đá, Thiền viện Rangiri Dambulla, là địa điểm thể hiện sự liên kết truyền thống thực hành nghi lễ Phật giáo và hành hương liên tục trong hơn hai thiên niên kỷ.

Công trình Phật giáo trong hang đá tại Ấn Độ, Sri Lanka… thường theo hai dạng:

Hang thiền viện (Vihara Cave) hay hang tịnh xá không chỉ là nơi ở cho những người xuất gia theo Phật giáo (cư sĩ/tỳ kheo), mà còn là kho lưu trữ ngũ cốc và thực phẩm cho du khách. Cấu trúc hang thiền viện thường có mặt bằng hình vuông hoặc chữ nhật, gồm một không gian trung tâm và bao quanh là các hốc hay hang nhỏ, là nơi có giường được chạm khắc vào trong đá. Hang thiền viện giai đoạn đầu đơn giản, về sau này có thêm không gian thờ đặt tượng Phật, bảo tháp…Trên các bề mặt hang, cột đỡ trần đều trang trí các phù điêu.

Hang điện thờ (Worship Cave) thường có mặt bằng hình chữ nhật hẹp với kiểu trần vòm cao (Chaitya Hall), một đầu có bảo tháp (Stupa). Bảo tháp là một cấu trúc hình bán cầu chứa xá lợi (Śarīra, chỉ các thánh tích, là các vật như ngọc trai, tìm thấy trong tro hỏa táng của bậc thầy tâm linh Phật giáo). Không gian điện thờ gồm một gian giữa và lối đi hai bên. Việc đi vòng tròn bên phải quanh bảo tháp (Parikrama) là một nghi lễ và thực hành sùng kính quan trọng của các tu sĩ kể từ thời sơ khai. Phía ngoài điện thờ là hiên nhà với lối vào tương đối thấp và được chạm khắc công phu. Một số có cửa sổ lớn phía trên lối vào để đón ánh sáng. Điện thờ xây dựng giai đoạn đầu có hệ thống cột bên trong đơn giản, không trang trí. Trong giai đoạn sau, cột có hình dạng đa dạng và được chạm khắc tinh xảo.

Nhiều chùa hang (Temple Cave) là dạng kết hợp của cả hai loại này.

Chùa hang Rangiri Dambulla là sự kết hợp của Hang thiền viện và Hang điện thờ, nằm cách thành phố Colombo 148km về phía đông, thành phố Kandy 72km về phía bắc và thị trấn Matale 43km về phía bắc.
Đây là Quần thể chùa hang lớn nhất và được bảo tồn tốt nhất ở Sri Lanka.
Quần thể này nằm trên một gò núi đá cao 160m so với vùng đồng bằng xung quanh và có tới hơn 80 hang động. Người Sri Lanka thời Tiền sử đã sống trong những hang động này trước khi Phật giáo đến Sri Lanka.

Chùa hang Rangiri Dambulla là một địa điểm Phật giáo với 5 di tích hang động (ký hiệu từ Hang 1 – 5).
Đây là nơi sinh sống của các nhà sư Phật giáo sống trong rừng từ thế kỷ thứ 3 TCN. Những hang động tự nhiên này đã được chuyển đổi liên tục trong suốt thời kỳ lịch sử thành một trong những khu phức hợp Phật giáo lớn nhất và nổi bật nhất ở khu vực Nam và Đông Nam Á, thể hiện những cách tiếp cận sáng tạo đối với cách bố trí nội thất và trang trí.
Phù hợp với truyền thống lâu đời gắn liền với các thực hành nghi lễ Phật giáo sống động và sự bảo trợ liên tục của hoàng gia, Chùa hang Rangiri Dambulla đã trải qua nhiều đợt cải tạo và nâng cấp trước khi có hình thức như hiện tại vào thế kỷ 18.

Vua Valagamba (còn gọi là Wattagamani Abhaya/ Valagambahu, trị vì năm 103 TCN; 89 – 77 TCN) của vương quốc Anuradhapura (Anuradhapura Kingdom, tồn tại 437 TCN - 1017 sau Công nguyên) được cho là người đã đã biến các hang động thành một thiền viện (Viharaya) vào thế kỷ 1 TCN.
Những vị vua của thời đại tiếp sau đã tiếp tục xây dựng bổ sung và đến thế kỷ 11, các hang động nơi đây đã trở thành một trung tâm tôn giáo lớn.
Vua Nissanka Malla (trị vì năm 1187- 1196) của vương quốc Polonnaruwa (Kingdom of Polonnaruwa, tồn tại 1055 - 1232) đã mạ vàng các bức tượng và đặt thêm khoảng 70 bức tượng Phật vào năm 1190.
Trong thế kỷ 18, các hang động đã được trùng tu và sơn lại bởi Vương quốc Kandy (Kingdom of Kandy, tồn tại 1591 - 1815).
Năm 1938, Quần thể được tôn tạo.

Không gian bên trong rộng lớn của mỗi hang tại Quần thể Chùa hang Rangiri Dambulla đều không có cột và tường ngăn cách, nhưng được phân chia bởi sự sắp xếp có chủ ý và tinh tế của những tác phẩm điêu khắc nhiều màu của nghề thủ công đặc biệt và tranh trang trí rực rỡ trên tường và trần.
Hệ thống phân cấp không gian và cách bố trí nội thất có chủ đích, mà không có sự phân chia vật lý này hoàn toàn có thể dẫn dắt các tín đồ một cách có trật tự đi từ không gian nghi lễ này sang không gian nghi lễ khác.

Cả 5 hang đều có cấu trúc không gian chung là cao tại phía cửa hang và thấp dần vào phía trong.
Phía trên mỗi hang đều có một gờ chắn không cho nước chảy từ vách đá vào trong hang. Trong hang tối, ánh sáng khó vào bên trong, chủ yếu sử dụng nến.
Những năm sau này, tại phía trước mỗi hang có thêm một khối công trình, như sảnh hay mặt tiền của ngôi nhà, có dạng đầu hồi với các hàng cột vòm, trang trí theo kiểu kiến trúc truyền thống.

Trong 5 hang động này lưu giữ nhiều bức tượng và tranh vẽ.
Có tổng cộng 157 bức tượng, gồm tượng Phật, Bồ tát, các vị thần và tượng các vị vua Sri Lanka.
Các bức tranh tường có diện tích tới 2.100m2, mô tả các sự tích Phật giáo, hoa văn trang trí phức tạp…theo bề mặt của của vách tường và trần đá.

Phần lớn các di tích tại Chùa hang Rangiri Dambulla được bảo tồn. Các tranh tường thế kỷ 18, chiếm 80% tổng số tranh, vẫn đang trong tình trạng tốt, đặc biệt tại Hang 2 và 3.
Chùa hang Rangiri Dambulla (Rangiri Dambulu Viharaya) là địa điểm hành hương thiêng liêng Phật giáo trong 22 thế kỷ, hiện vẫn còn hoạt động.

Phối cảnh hòn núi có Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka

Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1991 với tiêu chí):

Tiêu chí (i): Quần thể Chùa hang Rangiri Dambulla là một tuyệt tác về tài năng sáng tạo của con người trong lĩnh vực nghệ thuật và biểu hiện tôn giáo tại Sri Lanka cũng như Nam và Đông Nam Á. Các tranh vẽ trên bề mặt hang và tượng bên trong là độc nhất về quy mô và mức độ bảo tồn. Quần thể bao gồm những kiệt tác quan trọng của nghệ thuật thế kỷ 18 theo trường phái Kandy của Sri Lanka (Sri Lankan school of Kandy).

Tiêu chí (vi): Rangiri Dambulla là một ngôi chùa quan trọng và đáng chú ý của Phật giáo ở Sri Lanka vì sự liên kết rộng rãi của nó với truyền thống lâu đời, thực hành nghi lễ Phật giáo sống động và là địa điểm hành hương trong hơn hai thiên niên kỷ.

Sơ đồ vị trí Di sản Quần thể Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka

Sơ đồ tổng mặt bằng Quần thể Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka

Sơ đồ mặt cắt Hang số 1 và Hang số 4, Quần thể Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka

Quần thể Chùa hang Rangiri Dambulla bao gồm 5 công trình có kích thước và độ nguy nga khác nhau được đục khoét vào trong vách đá.
Hang dựa vào vách núi đá tại phía bắc, hướng về phía nam và thung lũng tại phía tây nam.
Phía dưới chân núi, có một ngôi chùa mang tên Chùa Vàng (Golden Temple) và bảo tàng.
Theo hàng trăm bậc đá, leo dần từ chân núi lên đến Quần thể.
Lối vào Quần thể từ phía đông, qua Cổng Vahalkada (Vahalkada Eintrance), có hình thức phổ biến của một ngôi đền của người Sinhalese (Sinhalese temple), là một tòa nhà nhỏ, 3 gian, mái dốc 4 mái, cửa có vòm kép.
Phía trước vách đá là một sân hẹp. Trong sân có một cây bồ đề (Bo Tree), một bể chứa nước (Pond) và một bức tường ngăn cách với vực sâu tại phía nam.

Các bậc đá lên Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Phối cảnh Cổng Vahalkada, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Cây Bồ đề phía trước Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka; phía sau ảnh là Cổng Vahalkada

Sân trước hang, nhìn về phía tây, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Hồ nước tại sân phía trước Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Sân trước hang, nhìn về phía đông, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Từ phía đông sang tây lần lượt là các hang:

Hang Devaraja – Hang số 1
Hang Devaraja – Hang số 1 (Cave 1 Deva Raja Viharaya/ Devaraja Lena) còn được gọi là “Ngôi đền của các vị thần” (Cave of ‘ Lord of the Gods’), nằm tại phía đông, lối vào của Quần thể. Trước mặt Hang là cây Bồ đề.
Hang là nơi lưu giữ hình ảnh về những khoảnh khắc cuối cùng của Đức Phật và sự đau buồn của đệ tử dưới chân Ngài.
Phía trước Hang là một mặt tiền trang trí (xây dựng bổ sung sau này) dạng hành lang, gồm 5 gian, nằm trên một bệ nền cao 2 bậc so với mặt sân. Mái một dốc, nghiêng từ vách đá ra phía ngoài. Gian chính giữa bố trí dạng đầu hồi nhà với mái tam giác nhô cao.
Hang Devaraja là một hang nhỏ, được thành lập vào thế kỷ 1.

Hang nổi bật với bức tượng Phật nằm trong trạng thái viên tịch (Niết Bàn) dài 14 mét, được đẽo vào vách đá tự nhiên. Tượng đã được sơn lại vô số lần; lớp sơn cuối cùng được sơn vào thế kỷ 20.
Dưới chân tượng là Đại đức Ananda, một đệ tử tận tụy của Đức Phật.
Tại đây còn có tượng của thần Vishnu (thần Ấn Độ giáo) hoặc thần Upulvan (một trong bốn vị thần hộ mệnh của Sri Lanka). Thần được cho là đã sử dụng sức mạnh của mình để tạo ra các hang động.

Trên bề mặt vách tường và trần hang có những bức vẽ trang trí; đã được vẽ lại sau này vào thế kỷ 17, 18. Những bức vẽ hiện trong tình trạng mờ, có thể ảnh hưởng của khói đèn dầu và nhang.

Mặt tiền Hang Devaraja – Hang 1, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka; Bên trái là Cây Bồ đề.

Tượng Phật nhập Niết Bàn, phần đầu tượng, Hang Devaraja – Hang 1, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Trang trí chân tượng Phật nằm, Hang Devaraja – Hang 1, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Phật (ngồi), tượng Đại đức Ananda (đứng) và tranh tường xung quanh, Hang Devaraja – Hang 1 Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Trang trí trên trần Hang Devaraja – Hang 1 Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Hang Maharaja – Hang số 2
Hang Maharaja – Hang số 2 (Cave 2 Maha Raja Viharaya) còn được gọi là “Ngôi đền của Vị vua vĩ đại” (Maharaja Lena/ Great King/ Dambulla Royal Cave Temple), nằm tại phía tây của Hang số 1, trung tâm của Quần thể.
Mặt trước của Hang cũng bố trí mặt tiền trang trí dạng hành lang tương tự như Hang số 1, song quy mô lớn hơn với 2 lối vào từ mặt sân.
Đền hang Maharaja là lớn nhất, dài khoảng 52m từ đông sang tây và sâu 23m từ lối vào ra phía sau, cao 7m.
Hang có một Bảo tháp (Stupa), đặt tại trung tâm, được bao quanh bởi mười một tượng Phật ngồi. Chưa rõ Bảo tháp hình bán cầu này chứa xá lợi của bậc thầy tâm linh Phật giáo nào.
Hang có số lượng lớn các bức tượng Phật ngồi, nằm và đứng trong tư thế tu luyện, đặt sát với tường.
Việc bố trí theo chủ đich hệ thống bảo tháp, tượng tại vách hang và dãy theo chiều sâu của Hang tạo ra sự phân cấp không gian để dẫn dắt tín đồ đi từ nghi lễ này sang nghi lễ khác một cách có trật tự.

Trong Hang có nhiều bức tượng Phật bằng đá granit có kích thước lớn và được mạ vàng vào thế kỷ 12.
Bức tượng Phật nằm bố trí tại bức tường phía nam, ngay cửa vào.
Tượng Phật đứng bằng đá, mạ vàng là điểm thu hút chính của Hang này. Trên đầu tượng tượng là một vương miện hình tượng rồng (Makara Torana).
Bên cạnh các bức tượng bằng đá, trong Hang còn có bức tượng gỗ của Bồ tát Di Lặc (Bodhisattvas Maitreya) và Quán Thế Âm (Avalokiteshvara/ Natha).
Những bức tượng thần cũng được tìm thấy ở đây, như thần Vishnu, Saman, Upulvan, Maithree và Natha.
Tại đây có tượng của các vị vua vĩ đại, như Vua Valagamba (còn gọi là Wattagamani Abhaya/ Valagambahu, trị vì năm 103 TCN; 89 – 77 TCN) của vương quốc Anuradhapura (Anuradhapura Kingdom, tồn tại 437 TCN - 1017 sau Công nguyên), người đã vinh danh Tu viện vào thế kỷ 1 TCN; Vua Nissanka Malla (trị vì năm 1187- 1196) của vương quốc Polonnaruwa (Kingdom of Polonnaruwa, tồn tại 1055 - 1232), đã tổ chức mạ vàng các bức tượng. Công tích của các vị vua đã được ghi lại trên một bản khắc đá gần lối vào chùa.
Tượng Vua Valagamba được làm bằng gỗ và các chi tiết tượng được sơn. Tượng được đặt gần cửa Hang.

Bên trong Hang có tới hàng ngàn bức tranh được vẽ trên trần và tường với kiểu dáng và màu sắc như một kính vạn hoa. Những bức tranh miêu tả các sự kiện lịch sử Phật giáo ban đầu liên quan đến việc tìm kiếm chân lý của Đức Phật và cả những sự kiện quan trọng trong lịch sử Sri Lanka.

Bên trong Thiền viện có một chiếc bình hứng dòng nước nhỏ giọt từ vết nứt trên trần hang. Những giọt nước này không bao giờ cạn kiệt, kể cả trong đợt hạn hán nghiêm trọng, được cho có khả năng chữa bệnh.

Mặt tiền Hang Maharaja – Hang 2, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Hiên phía trước Hang Maharaja – , Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Bên trong Hang Maharaja – Hang 2, nhìn về phía tây; Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka;

Bên trong Hang Maharaja – Hang 2, nhìn về phía đông; Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka;

Bảo tháp tại trung tâm với các tượng Phật bao quanh, Hang Maharaja – Hang 2; Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka;

Tượng Phật nằm tại bức tường phía nam, Hang Maharaja – Hang 2, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Phật đứng mạ vàng với vương miện hình dạng rồng và các hàng tượng Phật đứng, ngồi tại phía bắc Hang Maharaja – Hang 2, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Bồ tát Di Lặc (bên phải ảnh) tại Hang Maharaja – Hang 2; Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Thần Upulwan (trái) và Thần Saman (phải), bên phải ảnh; Hang Maharaja – Hang 2, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Vua Valagamba tại cửa hang, Hang Maharaja – Hang 2, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Một mảng trang trí trên trần Hang Maharaja – Hang 2, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Một mảng trang trí trên vách tường Hang Maharaja – Hang 2, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Hang Maha Alut Vihara – Hang số 3
Hang Maha Alut Vihara – Hang 3 (Cave 3 Maha Alut Viharaya) còn gọi là “Ngôi đền mới vĩ đại” (Great New Temple- Cave 3) nằm kề liền phía tây của Hang số 2, là hang lớn, sau Hang số 2.
Mặt trước của Hang thiền viện này cũng bố trí mặt tiền trang trí dạng hành lang tương tự như Hang số 1, số 2 với 1 lối vào từ mặt sân. Đối diện lối vào là một bể nước (Pond).

Hang có chiều dài khoảng 27m, rộng 24m và cao khoảng 11m.
Hang có một bức tượng Phật nằm tại bức tường phía tây, dài khoảng 9m, tạc từ vách đá.
Trung tâm của Hang có một tượng Phật ngồi nổi bật với thiết kế một vương miện vòm với các linh vật, được chạm khắc bằng đá granit; bao quanh 4 phía là 50 bức tượng Phật.
Tại đây có một bức tượng của Vua Kirti Sri Rajasinha (trị vì năm 1747- 1782), thuộc Vương quốc Kandy (Kingdom of Kandy, tồn tại 1591 – 1815). Vua được ghi nhận là người phục hưng Phật giáo và văn học ở Sri Lanka. Phía sau tượng là bức tranh tường miêu tả 4 người hầu cận của Vua.

Trên vách tường và trần có những bức tranh bích họa tuyệt đẹp theo phong cách Kandyan đặc trưng, với màu chủ đạo là màu vàng và đỏ, miêu tả lịch sử của Phật giáo và các sự kiện quan trọng trong cuộc đời của một Phật tử.

Mặt tiền Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, bên trái ảnh; Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Lối vào Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Phật nằm tại bức tường phía tây, Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Các hàng tượng Phật đứng, ngồi tại phía tây và bắc của Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Phật ngồi với vương miện vòm tại trung tâm Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Vua Kirti Sri Rajasinha (bên trái ảnh), Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Trang trí trên trần Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Bức tranh tường miêu tả truyền thuyết Phật giáo, Hang Maha Alut Vihara – Hang 3, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Hang Pachchima Vihara – Hang số 4
Hang Pachchima Vihara – Hang số 4 (Cave 4 Paschima Viharaya), còn được gọi là “Ngôi đền phía Tây” (Western Temple) nằm kề liền phía tây Hang số 3. Đây là một hang nhỏ song vẫn có mặt tiền trang trí dạng hành lang tương tự như Hang số 1, số 2, số 3 với 1 lối vào từ mặt sân, từ phía đông.
Hang có chiều dài khoảng 15m và chiều rộng 5m.

Điểm thu hút chính là bức tượng Phật ngồi thiền định tuyệt đẹp với vương miện vòm với các linh vật (Makara Torana) phía trên.
Tượng thần Vishnu và Saman cũng được tìm thấy trong Hang.
Trong Hang có một bảo tháp (Stupas/ Dagebas) lưu giữ xá lỵ của Somawathi, hoàng hậu của Vua Valagamba (trị vì năm 103 TCN; 89 – 77 TCN).

Mặt tiền Hang Pachchima Vihara – Hang 4, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Cửa vào Hang Pachchima Vihara – Hang 4, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Phật ngồi với vương miện vòm (Makara Torana); Hang Pachchima Vihara – Hang 4, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Bảo tháp lưu giữ xá lỵ của Hoàng hậu, Hang Pachchima Vihara – Hang 4, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Trang trí trên trần Hang Pachchima Vihara – Hang 4, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Trang trí trên vách tường và trần Hang Pachchima Vihara – Hang 4, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Hang Devana Alut Vihara – Hang số 5
Hang Devana Alut Vihara – Hang số 5 (Cave 5 Devana Alut Viharaya) còn gọi là Hang của “Ngôi đền mới thứ hai” (New Temple 2) nằm kề liền phía tây Hang số 4, là một hang nhỏ nằm trong cùng của Quần thể với lối vào trực tiếp từ sân.
Đây là ngôi đền hang mới nhất trong Quần thể, dài 16m, sâu 8m.

Trong Hang có nhiều tượng và hình ảnh Phật. Các tượng tại đây đều làm từ gạch và thạch cao.
Bên trong Hang có một tượng Phật nằm dài khoảng 10m và có 11 tượng Phật đứng và ngồi. Trên đầu một số pho tượng Phật có trang trí hình tượng rắn hổ mang chúa Muchalinda bao phủ phía trên các tượng.

Mặt tiền Hang Devana Alut Vihara – Hang 5 (bên trái ảnh) Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Phật nằm tại bức tường phía bắc, Hang Devana Alut Vihara – Hang 5, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Tượng Phật tại bức tường phía đông, Hang Devana Alut Vihara – Hang 5, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Một mảng tranh tường tại Hang Devana Alut Vihara – Hang 5, Chùa hang Rangiri Dambulla, Sri Lanka

Quần thể Chùa hang Rangiri Dambulla, Matale, Sri Lanka rất đáng chú ý trong thế giới Phật giáo vì sự liên kết của nó với truyền thống liên tục thực hành nghi lễ Phật giáo và hành hương trong hơn hai thiên niên kỷ.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
https://whc.unesco.org/en/list/561/
https://en.wikipedia.org/wiki/Sri_Lanka
https://en.wikipedia.org/wiki/Dambulla
https://en.wikipedia.org/wiki/Dambulla_cave_temple
https://www.srilankaview.com/dambulla_temple.htm
https://amazinglanka.com/wp/dambulla-temple/#jp

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Mỹ

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi

Cập nhật ( 09/02/2023 )

Tin mới đưa:

Tin đã đưa:

Tất cả các tin »