BMKTCN - ĐHXD - Đền Cờn, Hoàng Mai, Nghệ An

Hỏi:

Em cảm thấy vô hướng quá

Em chào thầy ạ, em là 1 sinh viên đang theo học tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội và cũng đang học trong lớp Kiến trúc Công nghiệp của thầy ạ. Em có 1 số vấn đề nội tâm rất mong muốn được thầy giúp đỡ và mách bảo ạ.
Vấn đề chính em đang gặp phải là em cảm thấy rất vô hướng như trong tiêu đề ạ. Em thấy bản thân mình không có tý năng lực nào để mai sau có thể hành nghề kiến trúc sư. Hiện tại em bị nản chí và cũng lo sợ nữa. Em vào trường cũng vì ước mơ có thể xây ngôi nhà do chính mình thiết kế và hành nghề. Nhưng em cảm thấy mình không đủ năng lực để có thể hành nghề, kiến thức trên trường là vô cùng lớn mà dù e đã học rồi nhưng lại bị quên lãng chỉ sau 1 học kỳ. Em cũng không giỏi vẽ và vẽ rất xấu nếu vẽ tay thì nhìn rất trẻ con và thiếu chuyên nghiệp, nhìn các bạn khác em cảm thấy rất tự ti, Em cũng không biết mình còn có thể đủ trình độ để đi thực tập không nữa. Chuyên môn của em em tự đánh giá là khá tệ, em rất suy sụp và cố gắng học những gì có thể mà chuyên ngành cần. Thầy có thể cho em xin ý kiến và liệu có giải pháp khắc phục không ạ, em rất sợ rằng nếu hành nghề thì bản thân không giỏi giang thì kinh tế làm ra sẽ bị thấp, không đủ sống. Vậy em phải làm sao ạ.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư.

Năng lực tự thân thời điểm này là kết quả của năng lực tự rèn luyện giai đoạn trước. Như em nêu trong thư, năng lực tự thân yếu, trước hết thể hiện:
i) Kiến thức chuyên môn còn nhiều khoảng trống và ngày càng rộng ra, do việc học không chăm chỉ;
ii) Trình bày bản vẽ kiến trúc xấu, do không cẩn thận khi thiết kế;
iii) Mất niềm tin vào chính mình, nản chí và dẫn đến lo sợ cho tương lai.
Phải thấy đó là điều không tốt đẹp do chính em gây ra, để có trách nhiệm mà sửa mình.
Được gia đình hỗ trợ, có sức khỏe và năng lực để học đến năm thứ 3, là may mắn lắm, khi so sánh với rất nhiều thanh niên người Việt khác.

Một số việc phải làm ngay:
i) Thay đổi ngay nhận thức cũ: Ta phải trở thành người tài với cả kỹ năng cứng và mềm phù hợp để cạnh tranh và hợp tác, không chỉ trong kiến trúc mà cả lĩnh vực liên quan khác mà xã hội đang cần và tạo ra giá trị gia tăng;
ii) Sử dụng thời gian hợp lý: Một ngày ngủ đủ 6- 7 tiếng để tái tạo sức lao động. Thời gian còn lại dành cho: Học ngoại ngữ và chuyển đổi số; Đi học đầy đủ và lắng nghe bài giảng; Đọc sách và tài liệu bổ sung kiến thức; Chủ động trao đổi chuyên môn với giảng viên và bạn bè;
iii) Chăm chỉ tự học tập: Lời chê ghê gớm nhất là Kẻ lười nhác. Từ Kẻ lười nhác đến Kẻ hèn hạ và vô dụng rất gần nhau. Không phải lúc nào cũng có người bên cạnh mà học hỏi, mà phải có kế hoạch tự học, từ trong sách vở đến mạng xã hội và thực tế;
iv) Mở ra với thế giới bên ngoài: Tìm người có đức, có tài mà chơi để học kiến thức và sự đồng thuận; Ra với môi trường tự nhiên mà hòa vào trong đó. Sẵn sàng trải nghiệm làm những điều tốt đẹp;
v) Còn 2 năm nữa mới ra trường. Phải học để tốt nghiệp đại học, điểm khởi đầu sự nghiệp của một người tri thức. Đây là thời gian đủ để em tìm lại sự cân bằng cảm xúc và tận tâm thay đổi chính mình.

Nếu có vấn đề gì về việc học tập có thể trao đổi với thày. Thày sẵn sàng đồng hành.

Ngày 4/11/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em kính chào thầy ạ.
Em đang đọc lần 2 quyển sách Nghĩ giàu làm giàu, xuất bản lần đầu năm 1937. Quyển sách được viết từ 90 năm trước nhưng nó vẫn đang phản ánh nhiều thực tế.
Em đã đọc được rằng "các cơ sở giáo dục cần có trách nhiệm hơn nữa trong việc định hướng nghề nghiệp cho sinh viên".
Em nghĩ đó là việc các thầy đang làm không ngừng.
Em viết mail này để cảm ơn công việc của thầy ạ.

Em cảm ơn thầy đã đọc ạ.
Sinh viên 60KD3

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Rất cám ơn về những dòng chia sẻ, động viên.
Định hướng nghề nghiệp cho sinh viên không chỉ liên quan đến việc đào tạo kỹ năng cứng mà còn phải là kỹ năng mềm, liên quan trước hết đến năng lực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.
Cuốn sách "Nghĩ giàu, làm giàu" chỉ là một trong những nội dung mà thế hệ trẻ quan tâm.
Điều lớn lao hơn là họ phải có năng lực tự thân và năng lực tự rèn luyện để hình thành sự nghiệp và trở thành người tốt cho gia đình, cộng đồng và xã hội, phù hợp với chuẩn mực chung của loài người trong thế kỷ 21.
Sinh viên là tương lai của thày.
Thày cùng các thày cô giáo khác đang nỗ lực hết sức để biến tương lai tốt đẹp đó thành hiện thực.
Thày đang viết một cuốn sách với tiêu đề: 'Nâng cao năng lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên (và cựu sinh viên) trong lĩnh vực xây dựng'. Dự kiến tháng 5/2023 xuất bản.
Chúc mọi điều tốt lành.
Ngày 8/3/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Thưa thầy, em xin gửi kết quả bigfive mới của bản thân, qua đây em cũng xin cảm ơn thầy vì thông qua bài khảo sát bigfive và những lời thầy nói, em đã cố gắng khắc phục những yếu điểm của bản thân và cũng như trau dồi thêm kiến thức để khai phá bản thân, và thực tế đã có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống và công việc của em, tuy vậy bản thân em cũng vẫn còn những thiếu sót, những điều em chưa thay đổi đc, em mong thầy thông cảm và trân thành cảm ơn thầy đã lắng nghe em.

Sinh viên Khóa 53KD, Khoa Kiến trúc Quy hoạch, ĐHXD Hà Nội

Trả lời:

Đã nhận được kết quả Big Five. Nên ghép thêm kết quả của những sinh viên khác, người khác để có thể so sánh và rút ra được nhận xét ta là ai và từ đó tự sửa mình.

Kết quả cho thấy: Tính cách (hay kỹ năng mềm) thuộc loại trung bình. Yếu về tính hướng ngoại.

Từng bước, từng bước mà cố gắng hơn.

Ngày 3/2/2023, thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi: Em gửi thầy kết quả Big Five ạ.

Trả lời: Thày đã nhận được kết quả đánh giá Big Five của em.

Sau một năm tự nhìn nhận mình là ai và đã có những thay đổi .

Tính cách Tận tâm và Hướng ngoại được cải thiện so với trước.

Tính cách Cân bằng cảm xúc vẫn yếu như cũ. Theo các nghiên cứu mà thày được biết, tính cách Cân bằng cảm xúc là cốt lõi. Mọi năng lực hoạt động chuyên môn, xã hội của một con người đều dựa vào đây mà ra cả.

Ta có mặt trên đời này đều có nguyên cớ tốt đẹp nào đó. Phải tự tin hơn nữa vào chính mình, trước hết là từ công việc chuyên môn, nay chính là đồ án tốt nghiệp.

Thày sẽ hỗ trợ chuyên môn để em có kết quả tốt nhất trong việc thực hiện học phần Đồ án tốt nghiệp.

Ngày 10/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: E chào thầy ạ! E là Thắng ,sinh vien nhận đồ án tốt nghiệp nhóm thầy, nhóm mình có nhóm zalo riêng hay thế nào để trao đổi về đồ án k ạ ? Em tìm sđt thầy để add Zalo nhưng không được ạ! Em cảm ơn thầy.
Trả lời: Trao đổi trực tiếp với thày qua mail.

Một số nội dung chính thực hiện trong 4 tuần đầu tiên: :

1) Đọc kỹ các yêu cầu về nội dung Học phần đồ án tốt nghiệp của Khoa và Bộ môn KTCN; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành ngay trong tuần thứ 1)

2) Báo cáo về tên đề tài tốt nghiệp, vị trí cụ thể khu đất dự kiến theo tỷ lệ 1/500 (hoàn thành trong tuần thứ 1)

3) Chuản bị các quy định, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan đến đề tài; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành trong tuần thứ 2)

4) Tìm 5 ví dụ trên thế giới về các công trình tương tự với loại hình dự kiến trong đề tài tốt nghiệp; nhận xét và đánh giá, kết luận rút ra để có thể ứng dụng cho đề tài (4 tuần phải hoàn thành);

5) Đọc lại các nguyên lý thiết kế kiến trúc đã được học (phải làm ngay và liên tục cho đến khi bảo vệ đề tài);

6) Nên tự đánh giá Ta là ai. Đánh giá theo phần mềm Big Five- tính cách sinh viên, để thày biết rõ hơn về sinh viên.

Phần mềm đánh giá: http://talaai.com.vn/ (talaai.com.vn)

Sau đó gửi ngay kết quả đánh giá tính cách cho thày, để có thể hỗ trợ.

Gặp nhau 2 tuần/lần. Mỗi lần gặp cần chuẩn bị sẵn câu hỏi để có thể trao đổi tối đa những vấn đề liên quan đến đề tài tốt nghiệp mà không tự trả lời được.

Địa điểm gặp: Chiều thứ tư hàng tuần, từ 16h - 17h30 tại Văn phòng Bộ môn KTCN.

Đồ án tốt nghiệp là một sự kiện quan trọng của đời người lao động trí óc.

Phải nỗ lực hết sức và dành tất cả thời gian, nguồn lực cho đồ án. Từ đây mới có kết quả tốt nhất, để trải nghiệm, hình thành năng lực cần thiết chuẩn bị cho việc ra trường và làm việc với vô số những người tài khác trong xã hội.

2/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: Em chào bộ môn ạ, em là Hoàng Đức Dương lớp 66XD8 msv-0013966 đang làm bài tiểu luận về công trình dân dụng ạ em thấy bộ môn có đăng bài về công trình galaxy soho ở Trung Quốc vậy em muốn xin bộ môn cho em bài đăng đó được không ạ, em xin cảm ơn bộ môn,em chào bộ môn ạ.

Trả lời: Trang WEB bmktcn.com được thành lập với mục tiêu chính là phục vụ sinh viên. Đương nhiên là em được đăng lại các bài viết trên trang WEB này.

Chủ biên: TS. Phạm ĐÌnh Tuyển

Hỏi:

Em gửi thày bài Trắc nghiệm tính cách – Big Five (talaai.com.vn)

Trả lời:

Thày đã nhận được biểu tượng Big Five của em. Đây là Big Five rất điển hình của sinh viên. Em còn là người mạnh về Hướng ngoại, một tính cách rất được coi trọng trong Thời đại liên kết và hội nhập.
Do còn trong giai đoạn là sinh viên gắn với Học hỏi, Học tập là chính và chưa có Học hành, nên tính cách Tận tâm của em còn thiếu mạnh mẽ so với tính cách khác.
Khi làm việc trong doanh nghiệp hay tổ chức nào đó, người sử dụng lao động đánh giá trước hết tính cách Tận tâm và là kỹ năng mềm cơ bản của mỗi nhân viên.
Không đợi đến lúc ra trường, ngay từ bây giờ em dành quan tâm hơn cho tính cách này. Nếu làm được như vậy, sẽ thuận lợi hơn khi thử việc và nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp.
Khi trắc nghiệm Big Five, Tận tâm cũng là tính cách nổi trội của thày. Trong công việc, thày luôn có thiện cảm với những người Tận tâm.
Chúc em sớm trở thành con người thật sự Tận tâm.

Ngày 24/4/2021, Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi:

Em thưa thầy, thầy có thể cho em hỏi làm sao mình có thể kết nối làm quen với những người giỏi hơn mình ạ, em cảm ơn thầy.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Đối với một đất nước: Hiền tài như nguyên khí quốc gia. Mạnh hay yếu từ đó mà ra cả.
Đối với một cá nhân: Suốt cả đời gắn với việc học: Học cái gì và học thày nào. Và sự học luôn đi cùng với sự sang trọng và thịnh vượng.
Những người giỏi hay người hiền tài có thể thức tỉnh cho ta học cái gì một cách hiệu quả và qua đó họ cũng trở thành thày của ta.
Người tài giỏi là người làm những việc mang lại giá trị gia tăng cao mà người thường không làm được. Người hiền tài là người mang tài của mình ra giúp xã hội.
Vị thế xã hội cấp độ nào thì có người tài, người hiền tài cấp độ đó, ví như người tài giỏi trong lớp, trong trường, trong ngành, trong vùng, trong quốc gia và thế giới.
Mỗi người thường tìm và chơi với người giỏi phù hợp với vị thế của họ. Khi tiến bộ, sang một vị thế mới cao hơn, lại tìm thày giỏi tương xứng ở vị thế đó mà học.
Khi đã tài giỏi trong một vị thế, chính ta lại trở thành người thày để dẫn dắt những người khác chưa có điều kiện giỏi bằng ta. Từ đây ta cũng có được phẩm cách của người chủ và người lãnh đạo.
Khi đã hiểu được sự cần thiết của việc tìm người giỏi hay người hiền tài để học và hành, thì tất yếu ta sẽ tự thay đổi để tìm được cách kết nối với họ.
Những hiền tài luôn mong muốn làm những điều tốt đẹp. Vậy hãy thể hiện cho họ thấy tính cách của ta cũng luôn mạnh mẽ hướng về điều đó.
Là sinh viên, trước hết hãy tìm thày hay người giỏi trong lớp, khoa, trường; trong gia đình và dòng họ để học.
Thày chúc em sớm thành công.

Ngày 19/4/2021. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em thưa thầy (cô). Trong quá trình làm đồ án thì trong lớp có nhóm không hoà đồng được và bạn trong nhóm xin sang nhóm khác. Vậy bạn đó đề xuất chuyển nhóm với thầy trong buổi thông tới luôn được không ạ? Em cảm ơn ạ!

Trả lời:

Bộ môn đã nhận được thư của em.
Học kỹ năng mềm phối hợp với các thành viên có liên quan trong hoạt động tư vấn là một trong những mục tiêu của việc Làm đồ án theo nhóm.
Ai cũng phải nỗ lực tự học điều này để đình hình được nhận thức: Sức mạnh và vị thế của một tổ chức chủ yếu được xây dựng trên nền tảng của việc "Cùng nghĩ,Cùng làm".Từ đó mới mong công việc đạt được hiệu quả cao nhất.
23/4/2019. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em chào thầy, các câu trả lời của thầy khiến em thấy rất hữu ích. Em muốn hỏi thầy khi thầy gặp những bế tắc hay thất bại trong cuộc sống thầy đã tự khắc phục như thế nào, có khi nào thầy cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình không. Hiện tại có những lúc em cảm thấy kém cỏi so với người khác, xin thầy cho em lời khuyên được không ạ?

Em cảm ơn thầy rất nhiều.
Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em
Chắc chắn trong cuộc đời không có ai chỉ toàn thành công cả.
Trong hoạt động chính trị, thất bại là gắn với tính mạng.
Trong hoạt động kinh tế, thất bại là gắn với thiệt hại về kinh tế và thời gian.
Trong hoạt động xã hội, thất bại là mất niềm tin và vị thế…

Trong thời đại hội nhập ngày nay, con người phải cạnh tranh với những đối thủ rất mạnh mà trong nhiều trường hợp ta còn chưa biết nhiều về họ; giống như đi thi Olimpic mà không biết sẽ phải thi môn gì; đến đó mới rõ.
Chính vì vậy, xã hội bây giờ cần những người: i) Tư tưởng tiến bộ; ii) Yêu tự do; iii) Hoạt động đa năng và biết liên kết với nhiều người để làm nhiều việc; trong đó đặc biệt với em là nhân tố thứ ba.

Nếu một người chỉ chăm chăm làm một việc; việc đó thất bại có nghĩa là mất tất cả.
Nếu một người làm ba việc; một việc thành công, hai việc thất bại, điều đó cũng chấp nhận được.
Nếu một người làm năm việc; ba việc thành công, hai việc thất bại, điều đó được coi như đã thành công.

Đã đi học được đến bậc đại học, chắc chắn em có cơ hội hơn rất nhiều người không có điều kiện đi học ngoài xã hội kia (thậm chí nhiều người còn khuyết tật).
Hãy học và rèn luyện trở thành người đa năng, nghĩa là tập làm nhiều việc một lúc (ưu tiên là việc theo chuyên môn giỏi nhất của mình, tiếp đến là việc mà xã hội đang cần và cuối cùng là việc mà mình yêu thích). Cũng chính từ đây em sẽ tìm được những mặt mạnh của mình.
Đối với những người tri thức, trong tâm thức của họ không có chỗ cho từ “bế tắc” và “mệt mỏi”, chỉ có từ “khó khăn” và “sáng tạo” để vượt qua mà thôi. (Tất nhiên, trong cuộc sống ai cũng phải chịu những nỗi đau buồn, ví như sự mất mát của người thân, bạn bè, đồng loại).
Một điều nữa em cũng cần biết: Sức mạnh để làm những điều khác biệt và sẽ thành công, không phải chỉ xuất phát từ bản thân em, từ thế giới thực tại này, mà còn được khởi nguồn từ sức mạnh tinh thần của tiền nhân, tổ tiên và dòng họ gia đình em. Vì vậy, phải tìm hiểu, học để phát huy cho được sức mạnh tinh thần này, thậm chí biến thành niềm tin cốt lõi của mình.

Chúc em trở thành con người đa năng và thành công.

Ngày 4/12/2018. Thày Phạm Đình Tuyển

Lịch sử Kiến trúc

Đền Cờn, Hoàng Mai, Nghệ An

07/06/2020

Thông tin chung:
Công trình: Đền Cờn, Hoàng Mai, Nghệ An
Địa điểm: phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An, Việt Nam
Quy mô: gồm Đền Cờn Trong và Đền Cờn Ngoài
Năm hình thành: Thế kỷ 13
Giá trị:

Đạo Mẫu Tam phủ, Tứ phủ Việt Nam
Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam là một phần của Thần đạo Việt Nam. Tín ngưỡng hay đức tin này có nguồn gốc lịch sử và xã hội sâu xa, không chỉ là việc đề cao vai trò của người phụ nữ, mà còn trở thành một trong những yếu tố văn hóa cốt lõi về tình thương yêu (như của người mẹ), trải ra đủ rộng, thấm vào đã sâu trong xã hội; một trong cội nguồn những điều tốt đẹp và linh khí của dân tộc Việt Nam.
Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam, sau một thời gian dài bị ảnh hưởng của Phật Giáo và Đạo giáo, một phần bị thu hẹp (ví dụ như tín ngưỡng thờ Tứ Pháp), một phần phát triển đạt đến mức "Đạo" vào thế kỷ 17,18, thay thế dần Đạo giáo Trung Hoa. Đó là đạo Mẫu Tam phủ, Tứ phủ gắn với vị Giáo chủ được người dân thần phục là Thánh mẫu Liễu Hạnh (một trong bốn vị thánh Tứ bất tử của Việt Nam cùng Tản viên Sơn Thánh; Phù Đổng Thiên Vương; Chử Đồng Tử).
Đạo Mẫu theo chân người Việt di cư vào Nam trong quá trình mở mang bờ cõi. Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt đã giao thoa, tiếp biến với các tục thờ Mẫu của người Champa, người Khmer. Từ đó tạo nên các dạng thức địa phương của Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam ở cả ba miền Bắc bộ, Trung bộ và Nam bộ.
Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ là sự kết hợp giữa tôn giáo bản địa và tôn giáo du nhập, vươn tới tầm Thần đạo, thể hiện qua việc đã có Quan niệm về tự nhiên, Cách sắp đặt thờ tự và Thực hành tín ngưỡng…

Hệ thống Tam phủ (hay quan niệm về tự nhiên và vũ trụ) bao gồm: Thiên phủ (miền trời); Nhạc phủ (miền rừng núi); Thủy phủ (miền sông nước). Đây là những lĩnh vực quan trọng nhất của một xã hội nông nghiệp. Cai quản Thiên phủ có Mẫu Thượng Thiên, làm chủ các quyền năng mây, mưa, sấm, chớp (tương tự như Tứ Pháp: Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện). Cải quản Nhạc phủ có Mẫu Thượng Ngàn, trông coi miền rừng núi, ban phát của cải cho chúng sinh. Cai quản Thủy phủ có Mẫu Thoải, trị vì các miền sông nước, giúp ích cho nghề trồng lúa nước và ngư nghiệp.
Hệ thống Tứ phủ gồm Hệ thống Tam phủ có thêm Địa phủ. Cai quản Địa phủ là Mẫu Địa, quản lý đất đai, là nguồn gốc cho mọi sự sống. Trong nhiều trường hợp Địa phủ và Nhạc phủ là một; Tứ phủ và Tam phủ là một.

Hệ thống thần linh trong Đạo Mẫu Tam phủ rất đông đảo, song được phân thành các cấp bậc thờ tự:
Hàng thứ nhất: Phía trên cùng là Phật Thích Ca, Quán Âm Bồ Tát.
Hàng thứ hai: Tam vị đức vua (còn gọi là Ba vị vua cha hay Tam phủ ba vua) gồm: Vua Cha Thiên phủ, Ngọc Hoàng Thượng đế; Vua Cha Nhạc phủ, Tản viên Sơn Thánh; Vua Cha Thoải phủ, Bát Hải Long Vương.
Hàng thứ ba: Tam tòa Thánh Mẫu: Mẫu đệ nhất Thượng Thiên (Mẫu Liễu Hạnh); Mẫu đệ nhị Thượng Ngàn; Mẫu đệ tam Thoải Cung. Trong Đạo Mẫu, tín đồ thường tập trung thờ tự và sinh hoạt tín ngưỡng xoay quanh hàng thứ ba, Tam tòa Thánh Mẫu trở xuống.
Hàng Quan: Từ 5- 10 vị, gồm Ngũ vị Tôn quan: Quan đệ nhất Thượng Thiên, Quan đệ nhị Thượng Ngàn, Quan đệ Tam Thoải Cung, Quan đệ Tứ Khâm sai, Quan đệ ngũ Tuần tranh; Lục phủ Tôn quan.
Hàng Chầu bà: Từ 4- 12 vị, trong đó có: Chầu đệ nhất Thượng Thiên, Chầu đệ nhị Thượng Ngàn, Chầu đệ tam Thoải Cung, Chầu đệ tứ Khâm Sai…
Hàng ông Hoàng: Từ 5 - 10 vị, trong đó có: Hoàng Cả Thượng Thiên, Hoàng Đôi Thượng Ngàn, Hoàng Bơ Thoải phủ, Hoàng Bảy, Hoàng Chín, Hoàng Mười…
Hàng Cô: 12 vị, trong đó có: Cô Cả Thượng Thiên, Cô Đôi Thượng Ngàn, Cô Bơ Thoải Cung, Cô Chín Sòng Sơn, Cô bé Đông Cuông …
Hàng Cậu: 12 vị, trong đó có: Cậu Hoàng Cả, Cậu Hoàng Đôi, Cậu Hoàng Bơ, Cậu Hoàng Tư Địa Phủ, Cậu Bé Bản Đền.…
Hàng Ngũ Hổ và ông Lốt: 5 ông Hổ với màu sắc tượng trưng ngũ hành và 2 vị Thanh xà, Bạch xà Đại tướng quân.
Sự khác nhau về số lượng các vị thần trong từng hàng (quan, chầu bà, ông hoàng, cô, cậu) do khác biệt trong quan niệm ở các vùng miền.
Các thần linh Tứ phủ có nguồn gốc không chỉ là người Kinh mà còn thuộc các dân tộc ít người như Tày, Nùng, Dao, Champa, Khmer, Hoa…. Bên cạnh đó có nhiều vị vốn là những nhân vật lịch sử được thần thánh hóa như Lý Nam Đế, Trần Hưng Đạo…

Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ có rất nhiều nghi thức, từ lễ phục, âm nhạc, hầu đồng, rước Mẫu, thỉnh kinh, rước đuốc đến lễ hội (gắn với nghi lễ cầu mưa thuận, gió hòa, quốc thái dân an đáp ứng nhu cầu của cộng đồng, quốc gia; cầu tài, cầu lộc, cầu sức khỏe đáp ứng nhu cầu của đời sống thường nhật)…là một trong những thành tố đặc sắc của văn hóa Việt Nam. Năm 2016, Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Practices related to the Viet beliefs in the Mother Goddesses of Three Realms).

Theo sử sách, Năm 1279, sau thất bại trong trận hải chiến Nhai Sơn, giữa nhà Nguyên (tồn tại 1271- 1368) và nhà Tống (tồn tại 960 -1279), vua Tống Đế Bính (Triệu Bính, năm 1271- 1279, vị hoàng đế thứ 9 và cuối cùng của vương triều Nam Tống, trị vì 5/1278- 3/1279), khi đó mới 9 tuổi, cùng hoàng tộc và quân thần bỏ chạy ra biển. Do quân Nguyên truy sát và biết không thể thoát, vua Tống, hoàng tộc cùng quần thần đã nhảy xuống biển tuẫn tiết. Bảy ngày sau, có đến hàng ngàn xác chết nổi lên mặt biển. Xác vua Tống Đế Bính cũng ở trong số đó.
Có 4 xác trôi về làng chài Cờn Môn (nay thuộc phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, Nghệ An). Người dân theo hình dáng và trang phục biết là người tôn quý nên đắp mộ và dựng ngôi miếu nhỏ để thờ. Sau này, mới biết đó là Thái hậu Dương Nguyệt Quả, là mẹ của vua Tống Đoan Tông (vị hoàng đế thứ 8 nhà Nam Tống, trị vì 1276- 1278, anh trai của vua Tống Đế Bính), hai công chúa là Triệu Nguyệt Khiêu, Triệu Nguyệt Hương và bà nhũ mẫu. Từ đó, ngôi miếu được xây dựng khang trang hơn, trở thành đền Cờn và còn thờ thêm cả vua Tống Đế Bính cùng các quan đại thần của ngài. Các bà thường hiển linh về giúp nhân dân trong vùng.

Năm 1294, vua Trần Anh Tông (hoàng đế thứ 4 triều Trần, trị vì năm 1293- 1314) thân chinh đi đánh giặc Chiêm Thành, qua đây thấy khung cảnh yên tĩnh đã cho quân dừng lại. Đêm hôm đó, Tứ vị thánh nương đã ứng mộng phù trợ, giúp nhà vua Trần Anh Tông đánh thắng giặc Chiêm Thành; sau đó được vua phong làm ”Đại kiền quốc gia Nam Hải Tứ vị Thánh nương”, ban vàng bạc và cho xây dựng mở rộng đền.
Năm 1470, Vua Lê Thánh Tông (hoàng đế thứ 5 triều Lê,trị vì 1460- 1479) trên đường mang quân đánh dẹp phương nam cũng dừng chân tại cửa Cờn và vào Đền làm lễ cầu đảo. Sau khi thắng giặc trở về, vua cấp tiền bạc cải tạo đền và phong sắc “Đại kiền quốc gia Nam Hải Tứ vị Thánh nương Thượng đẳng thần”, ghi nhận công đức của Tứ vị Thánh nương giúp nước, giúp dân.
Vào cuối thế kỷ 18, vua Quang Trung (hoàng đế thứ 2 triều Tây Sơn, trị vì 1788 – 1792), mỗi khi đi đánh trận qua đền Cờn đều lập đàn tế lễ, cầu xin Tứ vị thánh nương phù hộ cho thắng trận.

Đền Cờn sau này trở thành đền Mẫu. Đại kiền quốc gia Nam Hải Tứ vị thánh nương được thờ vào Hàng Chầu bà. Vua Tống Đế Bính được thờ vào hàng ông Hoàng, là ông Hoàng Chín (còn gọi là ông Hoàng Chín Cờn) cai quản vùng biển.
Đền Cờn là một trong 4 ngôi đền thiêng ở tỉnh Nghệ An: “Nhất Cờn, nhì Quả, tam Bạch Mã, tứ Chiêu Trưng”.

Tại Phố Hiến, thành phố Hưng Yên có đền Mẫu, liên quan trực tiếp đến đền Cờn, Nghệ An. Đền Mẫu, Phố Hiến được xây dựng vào cuối thế kỷ 13 bởi quan Thái giám họ Du, vương triều nhà Nam Tống. Khi nhà Nguyên diệt nhà Tống, ông tị nạn sang Phố Hiến, Đại Việt. Quan Thái giám họ Du có công lập nên làng Hoa Dương; truyền dạy dân nghề thủ công, trồng dâu nuôi tằm, đánh cá; góp phần thu hút người Hoa đến Phố Hiến buôn bán, lập nghiệp. Khi ông mất, người dân tôn là Thành hoàng làng Hoa Dương.
Truyền thuyết cho rằng, một hôm Thái giám họ Du được Thái hậu Dương Nguyệt Quả báo mộng về đền Cờn, Nghệ An. Ông tìm đường đến thăm và sau đó trở về Phố Hiến lập đền thờ Tứ vị thánh nương để người dân gốc Nam Tống có nơi tưởng nhớ về quê hương. Khi đền dựng xong, người Hoa, người Việt đến thắp hương, cầu đảo mọi việc, đặc biệt là chuyện giao thương trên sông, biển, đều rất linh ứng.

Di tích Đền Cờn, Hoàng Mai, Nghệ An gồm có hai đền: Đền Cờn Trong và Đền Cờn Ngoài.

Sơ đồ vị trí đền Cờn Trong và đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Đền Cờn Trong
Đền Cờn Trong nằm trên gò Diệc, hướng Bắc, ra dòng Mai Giang, thờ Nam Hải Tứ vị Thánh nương.
Đền Cờn Trong được xây dựng vào thời Trần, phát triển quy mô lớn ở thời Lê, trùng tu nhiều ở thời Nguyễn, bởi vậy, di tích mang đậm phong cách văn hóa cuối Lê đầu Nguyễn. Trải qua thời gian, ngôi Đền hiện chỉ còn tòa Nghi môn ngoại, Nghi môn nội, Tiền điện, Trung điện, Hậu điện và một số công trình phụ trợ.

Tổng mặt bằng đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Phối cảnh tổng thể đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Nghi môn ngoại
Nghi môn ngoại gồm 4 trụ biểu nằm tại sân thấp phía trước đền, cạnh bậc xuống mép nước sông.
Hai trụ biểu giữa cao, đỉnh trụ trang trí con nghê chầu, thân trụ phía trên là các ô lồng đèn, phía dưới trang trí ô câu đối, đế trụ thắt dạng cổ bồng. Hai trụ biểu hai bên thấp. Đỉnh trụ không trang trí. (Đây là sự khác biệt so với các trụ biểu trong các ngôi đình, đền tại vùng đồng bằng Bắc Bộ, các trụ biểu thường có dạng: 2 trụ biểu giữa cao, đỉnh trụ trang trí tứ phượng; hai trụ biểu hai bên thấp, đỉnh trụ trang trí con nghê chầu).
Hai bên Nghi môn ngoại có 2 tượng voi chầu và người dắt voi (hiện được xây mái che).

Nghi môn ngoại, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Nghi môn nội
Nghi môn nội và toàn bộ đền nằm trên một bệ cao. Từ sân lên Nghi môn nội qua 11 bậc đá, hai bên có lan can.
Nghi môn nội là một tòa nhà 3 gian, mái chồng diêm 2 tầng. Tầng dưới đầu hối bít đốc, 2 mái; tầng trên 4 mái. Mặt trước Nghi môn là cửa bức bàn, kiểu “Thượng song, hạ bản”.
Tiếp theo hàng voi chầu tại sân đền, hai bên Nghi môn nội có các hàng tượng đá chầu vào, từ dưới lên là hàng ngựa chầu, người hầu cưỡi kỳ lân, nghê chầu…
Hai bên Nghi môn nội có hai cổng phụ vào đền.

Nghi môn nội, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Sau Nghi môn nội là Tiền điện, Trung điện và Hậu điện nằm kề liền nhau, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Tiền điện
Tiền điện hay Hạ điện nằm sát ngay phía sau Nghi môn nội, 5 gian, 4 mái. Đây là nơi thờ ban Công đồng.
Gian chính giữa thờ các vị thánh hàng thứ hai trong đạo Mẫu Tam phủ là vua Cha Bát Hải hay vua Cha Thoải phủ (một trong Tam vị đức vua cùng với: Vua Cha Thiên phủ, Ngọc Hoàng Thượng đế; Vua cha Nhạc phủ, Tản viên Sơn Thánh).
Gian hai bên gian chính là lối vào tòa Trung điện phía sau.
Gian hai bên đầu hồi là nơi đặt ban thờ Quan Hoàng Chín và Đức Trần Triều.
Sân bên Hữu tòa Tiền điện có một nhà Bia.

Đầu hồi gian Tiền điện phía sau Nghi môn nội, bên cạnh là nhà Bia, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Ban thờ vua Cha Bát Hải tại gian chính Tiền điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Ban thờ Đức Trần Triều tại gian bên tả Tiền điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Ban thờ Quan Hoàng Chin tại gian bên hữu Tiền điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Lối vào từ tòa Tiền điện tới tòa Trung điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Trung điện
Trung điện nằm sát ngay phía sau Tiền điện, đặt trên một bệ cao 3 bậc so với Tiền điện. Công trình có mặt bằng hình chữ “đinh” hay hình chữ T, gồm Chính điện và Thiêu hương.
Chính điện 3 gian, 4 mái. Gian chính giữa đặt ban thờ Ngũ vị tôn quan, phía trước là Tứ phủ Thánh hoàng.
Gian hai bên gian chính là lối vào tòa Hậu điện phía sau.
Gian hai bên đầu hồi là nơi đặt ban thờ Phật và Quan đệ Tam Thoải Cung.
Thiêu hương đặt dọc nối Trung điện và Hậu điện. Bên trong đặt ban thờ Tam tòa Thánh mẫu.
Hai bên của tòa Trung điện có tòa Giải vũ (Tả vu, Hữu vu), 3 gian, đầu hồi bít đốc, 2 mái, là nơi chuẩn bị các đồ tế lễ.

Ban thờ Ngũ vị tôn quan, phía trước là Tứ phủ Thánh hoàng tại gian chính tòa Trung điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Ban thờ Tam tòa Thánh Mẫu tại gian Thiêu hương, tòa Trung điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Hậu điện
Hậu điện hay Thượng điện nằm sát ngay phía sau Trung điện, có hình dáng tương tự khối chính của tòa Trung điện, gồm 3 gian, 4 mái.
Gian chính Hậu cung là ban thờ Tứ vị thánh nương.
Hai bên gian chính là gian thờ Mộc thần (linh vật là khúc gỗ) và Cốc thần (linh vật là hạt lúa), là 2 linh vật có liên quan đến nghề làm ruộng và đánh cá của người dân nơi đây.

Ban thờ Tứ vị Thánh nương tại gian chính Hậu điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Ban thờ Linh vật Cốc thần tại gian bên tả Hậu điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Ban thờ Linh vật Mộc thần tại gian bên hữu Hậu điện, đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Đền Cờn Trong hội tụ nhiều nét kiến trúc, nghệ thuật và văn hóa đặc sắc, từ vật liệu xây dựng Đền cho đến các mạng chạm khắc quanh đề tài “Tứ linh, tứ quý”.

Một mảng chạm khắc tại kết cấu mái đền Cờn Trong, Hoàng Mai, Nghệ An

Tại đây còn lưu giữ 142 hiện vật quý giá, ngoài các loại bằng sắc, câu đối, đại tự, đồ tế khí: kiệu, tàn lọng, đồ ngà, đồng; bia đá 2 mặt, cao 1,6m, rộng 1,2m dựng năm 1665; chuông đồng đúc năm 1752 nặng 300 kg, 28 pho tượng đá và nhiều tượng gỗ thời Lê; khánh đồng...thể hiện sự quan tâm của các bậc vương quyền.

Đền Cờn Ngoài
Đền Cờn Ngoài nằm cách đền Cờn Trong khoảng 1km về phía Bắc, tọa lạc trên núi Hùng Vương, sát cửa biển Lạch Cờn, hướng về phía Nam. Đền Cơn Ngoài có quy mô nhỏ hơn so với đền Cờn Trong.
Đền thờ vua nhà Tống (Trung Quốc) Tống Đế Bính và 3 vị quan Lục Tú Phu, Trương Thế Kiệt, Văn Thiên Tường. Theo Đạo Mẫu Tam Phủ, vua Tống Đế Bính thuộc hàng ông Hoàng, còn gọi là ông Hoàng Chín Cờn.
Đền Cờn Ngoài được xây dựng sau đền Cờn Trong, được tôn tạo và hoàn chỉnh vào thế kỷ 19 cùng lúc với việc tu bổ đền Cờn Trong.
Trải qua thời gian, đền Cờn Ngoài hiện chỉ còn tòa Nghi môn, Tiền điện và Hậu điện và một số công trình phụ trợ.

Phối cảnh tổng thể đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Nghi môn
Phía trước Nghi môn là sân đền nằm tại bậc thềm thứ nhất, phía trên vách đá sát biển.
Nghi môn và sân sau Nghi môn nằm trên bậc thềm thứ hai.
Nghi môn gồm 4 trụ biểu. Hai trụ biểu giữa cao, đỉnh trụ trang trí con nghê chầu, thân trụ phía trên là các ô lồng đèn, phía dưới trang trí ô câu đối, đế trụ thắt dạng cổ bồng. Hai trụ biểu hai bên thấp. Đỉnh trụ trang trí búp sen.
Hai bên Nghi môn là các hàng tượng người hầu, voi, nghê.

Nghi môn đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Tiền điện
Tiền điện hay Hạ điện nằm trên sườn núi, gồm 3 gian, 2 chái, 4 mái.
Gian chính giữa thờ Quan Hoàng Chín, Quan Hoàng Mười; bên phải, bên trái là ban thờ quan Nam Tào, quan Bắc Đẩu; hai đầu hồi là cung thờ Cậu bé, Cô bé Bản đền.

Phối cảnh tòa Tiền điện, phía sau là tòa Hậu điện, hai bên là Tả vu, Hữu vu, đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Mặt trước tòa Tiền điện, đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Ban thờ Quan Hoàng Chín, Hoàng mười, hai bên là gian thờ quan Nam Tào, Bắc Đẩu tại Tiền điện, đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Hậu điện
Hậu điện hay Thượng điện đặt sát cạnh Tiền điện, có mặt bằng hình chữ “đinh” hay chữ T, gồm Bái đường và Hậu cung.
Bái đường 5 gian, đây là nơi đặt ban thờ Ngũ vị Tôn quan (Ngũ vị Tôn ông).
Hậu cung đặt dọc, gồm 3 gian, là nơi đặt ban thờ ông Hoàng Chín Cờn (vua Tống Đế Bính) và hầu cận.
Hai bên Hậu điện là tòa Tả vu, Hữu vu, 3 gian, đầu hồi bít đốc, 2 mái, là nơi chuẩn bị đồ tế lễ.

Ban thờ Ngũ vị Tôn Ông tại gian Bái đường, tòa Hậu điện, đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Khám thờ ông Hoàng Chín Cờn và hầu cận tại Hậu cung, đền Cờn Ngoài, Hoàng Mai, Nghệ An

Lễ hội đền Cờn diễn ra từ ngày 19 - 21/1 âm lịch hàng năm là dịp để người dân trong vùng cũng như du khách thập phương đến đền chiêm bái và ghi nhớ công tích của Tứ vị Thánh Nương.
Đền Cờn, Hoàng Mai, Nghệ An không chỉ là một công trình kiến trúc, nghệ thuật đặc sắc tại Nghệ An, mà còn là một minh chứng cho việc mở mang Thần đạo Việt Nam – Đạo Mẫu Tam phủ về phương Nam; một ví dụ đặc sắc của người xưa trong việc bao dung và sử dụng hiền tài trong và ngoài nước, người đang sống và những người đã hóa, để làm những việc tốt đẹp cho dân, cho nước.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_C%E1%BB%9Dn
https://baonghean.vn/linh-thieng-den-con-24033.html
http://vietlandmarks.com/module/groups/action/view/id/1660
https://www.youtube.com/watch?v=BJyTUMVCQzM
https://www.youtube.com/watch?v=9DknVq0olKE

Xem các bài viết về chùa Việt Nam tại đây

Xem các bài viết về đình, đền Việt Nam tại đây

Xem các bài viết về Di sản văn hóa thế giới tại đây

Cập nhật ( 07/06/2020 )

Tin mới đưa:

Tin đã đưa:

Tất cả các tin »