BMKTCN - ĐHXD - Phố cổ Djenné – Nhà thờ Hồi giáo Djenné, Mali

Hỏi:

Em cảm thấy vô hướng quá

Em chào thầy ạ, em là 1 sinh viên đang theo học tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội và cũng đang học trong lớp Kiến trúc Công nghiệp của thầy ạ. Em có 1 số vấn đề nội tâm rất mong muốn được thầy giúp đỡ và mách bảo ạ.
Vấn đề chính em đang gặp phải là em cảm thấy rất vô hướng như trong tiêu đề ạ. Em thấy bản thân mình không có tý năng lực nào để mai sau có thể hành nghề kiến trúc sư. Hiện tại em bị nản chí và cũng lo sợ nữa. Em vào trường cũng vì ước mơ có thể xây ngôi nhà do chính mình thiết kế và hành nghề. Nhưng em cảm thấy mình không đủ năng lực để có thể hành nghề, kiến thức trên trường là vô cùng lớn mà dù e đã học rồi nhưng lại bị quên lãng chỉ sau 1 học kỳ. Em cũng không giỏi vẽ và vẽ rất xấu nếu vẽ tay thì nhìn rất trẻ con và thiếu chuyên nghiệp, nhìn các bạn khác em cảm thấy rất tự ti, Em cũng không biết mình còn có thể đủ trình độ để đi thực tập không nữa. Chuyên môn của em em tự đánh giá là khá tệ, em rất suy sụp và cố gắng học những gì có thể mà chuyên ngành cần. Thầy có thể cho em xin ý kiến và liệu có giải pháp khắc phục không ạ, em rất sợ rằng nếu hành nghề thì bản thân không giỏi giang thì kinh tế làm ra sẽ bị thấp, không đủ sống. Vậy em phải làm sao ạ.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư.

Năng lực tự thân thời điểm này là kết quả của năng lực tự rèn luyện giai đoạn trước. Như em nêu trong thư, năng lực tự thân yếu, trước hết thể hiện:
i) Kiến thức chuyên môn còn nhiều khoảng trống và ngày càng rộng ra, do việc học không chăm chỉ;
ii) Trình bày bản vẽ kiến trúc xấu, do không cẩn thận khi thiết kế;
iii) Mất niềm tin vào chính mình, nản chí và dẫn đến lo sợ cho tương lai.
Phải thấy đó là điều không tốt đẹp do chính em gây ra, để có trách nhiệm mà sửa mình.
Được gia đình hỗ trợ, có sức khỏe và năng lực để học đến năm thứ 3, là may mắn lắm, khi so sánh với rất nhiều thanh niên người Việt khác.

Một số việc phải làm ngay:
i) Thay đổi ngay nhận thức cũ: Ta phải trở thành người tài với cả kỹ năng cứng và mềm phù hợp để cạnh tranh và hợp tác, không chỉ trong kiến trúc mà cả lĩnh vực liên quan khác mà xã hội đang cần và tạo ra giá trị gia tăng;
ii) Sử dụng thời gian hợp lý: Một ngày ngủ đủ 6- 7 tiếng để tái tạo sức lao động. Thời gian còn lại dành cho: Học ngoại ngữ và chuyển đổi số; Đi học đầy đủ và lắng nghe bài giảng; Đọc sách và tài liệu bổ sung kiến thức; Chủ động trao đổi chuyên môn với giảng viên và bạn bè;
iii) Chăm chỉ tự học tập: Lời chê ghê gớm nhất là Kẻ lười nhác. Từ Kẻ lười nhác đến Kẻ hèn hạ và vô dụng rất gần nhau. Không phải lúc nào cũng có người bên cạnh mà học hỏi, mà phải có kế hoạch tự học, từ trong sách vở đến mạng xã hội và thực tế;
iv) Mở ra với thế giới bên ngoài: Tìm người có đức, có tài mà chơi để học kiến thức và sự đồng thuận; Ra với môi trường tự nhiên mà hòa vào trong đó. Sẵn sàng trải nghiệm làm những điều tốt đẹp;
v) Còn 2 năm nữa mới ra trường. Phải học để tốt nghiệp đại học, điểm khởi đầu sự nghiệp của một người tri thức. Đây là thời gian đủ để em tìm lại sự cân bằng cảm xúc và tận tâm thay đổi chính mình.

Nếu có vấn đề gì về việc học tập có thể trao đổi với thày. Thày sẵn sàng đồng hành.

Ngày 4/11/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em kính chào thầy ạ.
Em đang đọc lần 2 quyển sách Nghĩ giàu làm giàu, xuất bản lần đầu năm 1937. Quyển sách được viết từ 90 năm trước nhưng nó vẫn đang phản ánh nhiều thực tế.
Em đã đọc được rằng "các cơ sở giáo dục cần có trách nhiệm hơn nữa trong việc định hướng nghề nghiệp cho sinh viên".
Em nghĩ đó là việc các thầy đang làm không ngừng.
Em viết mail này để cảm ơn công việc của thầy ạ.

Em cảm ơn thầy đã đọc ạ.
Sinh viên 60KD3

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Rất cám ơn về những dòng chia sẻ, động viên.
Định hướng nghề nghiệp cho sinh viên không chỉ liên quan đến việc đào tạo kỹ năng cứng mà còn phải là kỹ năng mềm, liên quan trước hết đến năng lực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.
Cuốn sách "Nghĩ giàu, làm giàu" chỉ là một trong những nội dung mà thế hệ trẻ quan tâm.
Điều lớn lao hơn là họ phải có năng lực tự thân và năng lực tự rèn luyện để hình thành sự nghiệp và trở thành người tốt cho gia đình, cộng đồng và xã hội, phù hợp với chuẩn mực chung của loài người trong thế kỷ 21.
Sinh viên là tương lai của thày.
Thày cùng các thày cô giáo khác đang nỗ lực hết sức để biến tương lai tốt đẹp đó thành hiện thực.
Thày đang viết một cuốn sách với tiêu đề: 'Nâng cao năng lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên (và cựu sinh viên) trong lĩnh vực xây dựng'. Dự kiến tháng 5/2023 xuất bản.
Chúc mọi điều tốt lành.
Ngày 8/3/2023; Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Thưa thầy, em xin gửi kết quả bigfive mới của bản thân, qua đây em cũng xin cảm ơn thầy vì thông qua bài khảo sát bigfive và những lời thầy nói, em đã cố gắng khắc phục những yếu điểm của bản thân và cũng như trau dồi thêm kiến thức để khai phá bản thân, và thực tế đã có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống và công việc của em, tuy vậy bản thân em cũng vẫn còn những thiếu sót, những điều em chưa thay đổi đc, em mong thầy thông cảm và trân thành cảm ơn thầy đã lắng nghe em.

Sinh viên Khóa 53KD, Khoa Kiến trúc Quy hoạch, ĐHXD Hà Nội

Trả lời:

Đã nhận được kết quả Big Five. Nên ghép thêm kết quả của những sinh viên khác, người khác để có thể so sánh và rút ra được nhận xét ta là ai và từ đó tự sửa mình.

Kết quả cho thấy: Tính cách (hay kỹ năng mềm) thuộc loại trung bình. Yếu về tính hướng ngoại.

Từng bước, từng bước mà cố gắng hơn.

Ngày 3/2/2023, thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi: Em gửi thầy kết quả Big Five ạ.

Trả lời: Thày đã nhận được kết quả đánh giá Big Five của em.

Sau một năm tự nhìn nhận mình là ai và đã có những thay đổi .

Tính cách Tận tâm và Hướng ngoại được cải thiện so với trước.

Tính cách Cân bằng cảm xúc vẫn yếu như cũ. Theo các nghiên cứu mà thày được biết, tính cách Cân bằng cảm xúc là cốt lõi. Mọi năng lực hoạt động chuyên môn, xã hội của một con người đều dựa vào đây mà ra cả.

Ta có mặt trên đời này đều có nguyên cớ tốt đẹp nào đó. Phải tự tin hơn nữa vào chính mình, trước hết là từ công việc chuyên môn, nay chính là đồ án tốt nghiệp.

Thày sẽ hỗ trợ chuyên môn để em có kết quả tốt nhất trong việc thực hiện học phần Đồ án tốt nghiệp.

Ngày 10/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: E chào thầy ạ! E là Thắng ,sinh vien nhận đồ án tốt nghiệp nhóm thầy, nhóm mình có nhóm zalo riêng hay thế nào để trao đổi về đồ án k ạ ? Em tìm sđt thầy để add Zalo nhưng không được ạ! Em cảm ơn thầy.
Trả lời: Trao đổi trực tiếp với thày qua mail.

Một số nội dung chính thực hiện trong 4 tuần đầu tiên: :

1) Đọc kỹ các yêu cầu về nội dung Học phần đồ án tốt nghiệp của Khoa và Bộ môn KTCN; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành ngay trong tuần thứ 1)

2) Báo cáo về tên đề tài tốt nghiệp, vị trí cụ thể khu đất dự kiến theo tỷ lệ 1/500 (hoàn thành trong tuần thứ 1)

3) Chuản bị các quy định, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan đến đề tài; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành trong tuần thứ 2)

4) Tìm 5 ví dụ trên thế giới về các công trình tương tự với loại hình dự kiến trong đề tài tốt nghiệp; nhận xét và đánh giá, kết luận rút ra để có thể ứng dụng cho đề tài (4 tuần phải hoàn thành);

5) Đọc lại các nguyên lý thiết kế kiến trúc đã được học (phải làm ngay và liên tục cho đến khi bảo vệ đề tài);

6) Nên tự đánh giá Ta là ai. Đánh giá theo phần mềm Big Five- tính cách sinh viên, để thày biết rõ hơn về sinh viên.

Phần mềm đánh giá: http://talaai.com.vn/ (talaai.com.vn)

Sau đó gửi ngay kết quả đánh giá tính cách cho thày, để có thể hỗ trợ.

Gặp nhau 2 tuần/lần. Mỗi lần gặp cần chuẩn bị sẵn câu hỏi để có thể trao đổi tối đa những vấn đề liên quan đến đề tài tốt nghiệp mà không tự trả lời được.

Địa điểm gặp: Chiều thứ tư hàng tuần, từ 16h - 17h30 tại Văn phòng Bộ môn KTCN.

Đồ án tốt nghiệp là một sự kiện quan trọng của đời người lao động trí óc.

Phải nỗ lực hết sức và dành tất cả thời gian, nguồn lực cho đồ án. Từ đây mới có kết quả tốt nhất, để trải nghiệm, hình thành năng lực cần thiết chuẩn bị cho việc ra trường và làm việc với vô số những người tài khác trong xã hội.

2/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi: Em chào bộ môn ạ, em là Hoàng Đức Dương lớp 66XD8 msv-0013966 đang làm bài tiểu luận về công trình dân dụng ạ em thấy bộ môn có đăng bài về công trình galaxy soho ở Trung Quốc vậy em muốn xin bộ môn cho em bài đăng đó được không ạ, em xin cảm ơn bộ môn,em chào bộ môn ạ.

Trả lời: Trang WEB bmktcn.com được thành lập với mục tiêu chính là phục vụ sinh viên. Đương nhiên là em được đăng lại các bài viết trên trang WEB này.

Chủ biên: TS. Phạm ĐÌnh Tuyển

Hỏi:

Em gửi thày bài Trắc nghiệm tính cách – Big Five (talaai.com.vn)

Trả lời:

Thày đã nhận được biểu tượng Big Five của em. Đây là Big Five rất điển hình của sinh viên. Em còn là người mạnh về Hướng ngoại, một tính cách rất được coi trọng trong Thời đại liên kết và hội nhập.
Do còn trong giai đoạn là sinh viên gắn với Học hỏi, Học tập là chính và chưa có Học hành, nên tính cách Tận tâm của em còn thiếu mạnh mẽ so với tính cách khác.
Khi làm việc trong doanh nghiệp hay tổ chức nào đó, người sử dụng lao động đánh giá trước hết tính cách Tận tâm và là kỹ năng mềm cơ bản của mỗi nhân viên.
Không đợi đến lúc ra trường, ngay từ bây giờ em dành quan tâm hơn cho tính cách này. Nếu làm được như vậy, sẽ thuận lợi hơn khi thử việc và nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp.
Khi trắc nghiệm Big Five, Tận tâm cũng là tính cách nổi trội của thày. Trong công việc, thày luôn có thiện cảm với những người Tận tâm.
Chúc em sớm trở thành con người thật sự Tận tâm.

Ngày 24/4/2021, Thày Phạm Đình Tuyển.

Hỏi:

Em thưa thầy, thầy có thể cho em hỏi làm sao mình có thể kết nối làm quen với những người giỏi hơn mình ạ, em cảm ơn thầy.

Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Đối với một đất nước: Hiền tài như nguyên khí quốc gia. Mạnh hay yếu từ đó mà ra cả.
Đối với một cá nhân: Suốt cả đời gắn với việc học: Học cái gì và học thày nào. Và sự học luôn đi cùng với sự sang trọng và thịnh vượng.
Những người giỏi hay người hiền tài có thể thức tỉnh cho ta học cái gì một cách hiệu quả và qua đó họ cũng trở thành thày của ta.
Người tài giỏi là người làm những việc mang lại giá trị gia tăng cao mà người thường không làm được. Người hiền tài là người mang tài của mình ra giúp xã hội.
Vị thế xã hội cấp độ nào thì có người tài, người hiền tài cấp độ đó, ví như người tài giỏi trong lớp, trong trường, trong ngành, trong vùng, trong quốc gia và thế giới.
Mỗi người thường tìm và chơi với người giỏi phù hợp với vị thế của họ. Khi tiến bộ, sang một vị thế mới cao hơn, lại tìm thày giỏi tương xứng ở vị thế đó mà học.
Khi đã tài giỏi trong một vị thế, chính ta lại trở thành người thày để dẫn dắt những người khác chưa có điều kiện giỏi bằng ta. Từ đây ta cũng có được phẩm cách của người chủ và người lãnh đạo.
Khi đã hiểu được sự cần thiết của việc tìm người giỏi hay người hiền tài để học và hành, thì tất yếu ta sẽ tự thay đổi để tìm được cách kết nối với họ.
Những hiền tài luôn mong muốn làm những điều tốt đẹp. Vậy hãy thể hiện cho họ thấy tính cách của ta cũng luôn mạnh mẽ hướng về điều đó.
Là sinh viên, trước hết hãy tìm thày hay người giỏi trong lớp, khoa, trường; trong gia đình và dòng họ để học.
Thày chúc em sớm thành công.

Ngày 19/4/2021. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em thưa thầy (cô). Trong quá trình làm đồ án thì trong lớp có nhóm không hoà đồng được và bạn trong nhóm xin sang nhóm khác. Vậy bạn đó đề xuất chuyển nhóm với thầy trong buổi thông tới luôn được không ạ? Em cảm ơn ạ!

Trả lời:

Bộ môn đã nhận được thư của em.
Học kỹ năng mềm phối hợp với các thành viên có liên quan trong hoạt động tư vấn là một trong những mục tiêu của việc Làm đồ án theo nhóm.
Ai cũng phải nỗ lực tự học điều này để đình hình được nhận thức: Sức mạnh và vị thế của một tổ chức chủ yếu được xây dựng trên nền tảng của việc "Cùng nghĩ,Cùng làm".Từ đó mới mong công việc đạt được hiệu quả cao nhất.
23/4/2019. Thày Phạm Đình Tuyển

Hỏi:

Em chào thầy, các câu trả lời của thầy khiến em thấy rất hữu ích. Em muốn hỏi thầy khi thầy gặp những bế tắc hay thất bại trong cuộc sống thầy đã tự khắc phục như thế nào, có khi nào thầy cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình không. Hiện tại có những lúc em cảm thấy kém cỏi so với người khác, xin thầy cho em lời khuyên được không ạ?

Em cảm ơn thầy rất nhiều.
Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em
Chắc chắn trong cuộc đời không có ai chỉ toàn thành công cả.
Trong hoạt động chính trị, thất bại là gắn với tính mạng.
Trong hoạt động kinh tế, thất bại là gắn với thiệt hại về kinh tế và thời gian.
Trong hoạt động xã hội, thất bại là mất niềm tin và vị thế…

Trong thời đại hội nhập ngày nay, con người phải cạnh tranh với những đối thủ rất mạnh mà trong nhiều trường hợp ta còn chưa biết nhiều về họ; giống như đi thi Olimpic mà không biết sẽ phải thi môn gì; đến đó mới rõ.
Chính vì vậy, xã hội bây giờ cần những người: i) Tư tưởng tiến bộ; ii) Yêu tự do; iii) Hoạt động đa năng và biết liên kết với nhiều người để làm nhiều việc; trong đó đặc biệt với em là nhân tố thứ ba.

Nếu một người chỉ chăm chăm làm một việc; việc đó thất bại có nghĩa là mất tất cả.
Nếu một người làm ba việc; một việc thành công, hai việc thất bại, điều đó cũng chấp nhận được.
Nếu một người làm năm việc; ba việc thành công, hai việc thất bại, điều đó được coi như đã thành công.

Đã đi học được đến bậc đại học, chắc chắn em có cơ hội hơn rất nhiều người không có điều kiện đi học ngoài xã hội kia (thậm chí nhiều người còn khuyết tật).
Hãy học và rèn luyện trở thành người đa năng, nghĩa là tập làm nhiều việc một lúc (ưu tiên là việc theo chuyên môn giỏi nhất của mình, tiếp đến là việc mà xã hội đang cần và cuối cùng là việc mà mình yêu thích). Cũng chính từ đây em sẽ tìm được những mặt mạnh của mình.
Đối với những người tri thức, trong tâm thức của họ không có chỗ cho từ “bế tắc” và “mệt mỏi”, chỉ có từ “khó khăn” và “sáng tạo” để vượt qua mà thôi. (Tất nhiên, trong cuộc sống ai cũng phải chịu những nỗi đau buồn, ví như sự mất mát của người thân, bạn bè, đồng loại).
Một điều nữa em cũng cần biết: Sức mạnh để làm những điều khác biệt và sẽ thành công, không phải chỉ xuất phát từ bản thân em, từ thế giới thực tại này, mà còn được khởi nguồn từ sức mạnh tinh thần của tiền nhân, tổ tiên và dòng họ gia đình em. Vì vậy, phải tìm hiểu, học để phát huy cho được sức mạnh tinh thần này, thậm chí biến thành niềm tin cốt lõi của mình.

Chúc em trở thành con người đa năng và thành công.

Ngày 4/12/2018. Thày Phạm Đình Tuyển

Lịch sử Kiến trúc

Phố cổ Djenné – Nhà thờ Hồi giáo Djenné, Mali

15/10/2015

Thông tin chung:
Công trình: Phố cổ Djenné (Old Towns of Djenné)
Địa điểm: Djenne, vùng Mopti, Mali (N13 54 23.004 W4 33 18)
Quy mô:
Năm hoàn thành:
Giá trị: Di sản thế giới (1988; hạng mục iii, iv)

Mali là một quốc gia nằm trong lục địa miền Tây châu Phi, có chung đường biên giới Algérie về phía Bắc, Niger về phía Đông, Burkina Faso và Côte d'Ivoire về phía Nam, Guinée về phía Tây Nam, Sénégal và Mauritanie về phía Tây. Mali có diện tích vào khoảng 1.240.000 km2, lớn thứ tám châu Phi; Dân số khoảng hơn 14 triệu người; Thủ đô là thành phố Bamako.
Mali được chia làm 6 vùng (bang) với phần lớn diện tích nằm trong khu vực sa mạc Sahara. Riêng vùng đất phía Nam của Mali, nơi có đa số dân cư sinh sống, nằm trong lưu vực của hai con sông Niger và Sénégal. Cơ cấu kinh tế của Mali tập trung chủ yếu vào nông nghiệp và đánh bắt cá.

Bản dồ Mali và vị trí của tỉnh Djenne, vùng Mopti

Djenné là trung tâm hành chính của tỉnh Djenné (Djenné Cercle) thuộc vùng Mopti (Region of Mopti). Đây là một trong những đô thị lâu đời nhất của vùng Châu Phi Hạ Sahara (vùng lục địa Châu Phi nằm tại phía Nam sa mạc Sahara), tồn tại từ năm 250 trước Công nguyên.
Djenné ngày nay có diện tích khoảng 302km2, bao gồm 1 đô thị và 10 làng xung quanh, có dân số khoảng 3,2 vạn người (năm 2009).

Phố cổ Djenné phát triển kế thừa từ đô thị xưa, trở thành trung tâm thị trường và điểm nút quan trọng trong giao dịch vàng xuyên Sahara. Vào thế kỷ 15 và 16, đây là một trong những trung tâm truyền bá đạo Hồi với khoảng 2000 cư dân.
Phố cổ Djenné được xây dựng trên những ngọn đồi (toguere) để tránh các trận lũ lụt theo mùa.
Tài sản văn hóa tại Phố cổ Djenné bao gồm 4 địa điểm kế tiếp nhau, Djenné -Djeno, Hambarkétolo, Kaniana và Tonomba, cùng với khu dân cư cũ của đô thị Djenné hiện tại có tổng diện tích khoảng 48,5 ha.
Djenné là một quần thể mà trong nhiều năm qua đã trở thành một trong những biểu tượng của các thành phố châu Phi điển hình. Thành phố cũng là đại diện đặc biệt cho kiến trúc Hồi giáo ở vùng Châu Phi Hạ Sahara.
Phố cổ Djenné được đặc trưng bởi việc sử dụng đa dạng và đặc biệt vật liệu đất trong kiến trúc. Nhà thờ Hồi giáo (Great Mosque) hoành tráng tại đây là một ví dụ nổi bật về kiểu kiến trúc bằng đất này.
Thị trấn nổi tiếng với các công trình dân sự, có kiến trúc độc đáo bởi các phân vị theo chiều đứng, với các mẩu gỗ nhô ra trên các bức tường, tạo thành phong cách kiến trúc hoành tráng, trang nhã với mặt tiền phức tạp.

Các hoạt động khảo cổ học vào năm 1977, 1981, 1996 và 1997 tại đây đã phát hiện các cấu trúc đô thị thời kỳ tiền Hồi giáo với vô số công trình hình tròn hoặc chữ nhật và nhiều di vật cổ như lọ tang lễ, đồ gốm, kim loại…
Kết quả khảo cổ làm lộ rõ một trang lịch sử phi thường của cư dân tại đây từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên đến thế kỷ thứ 14, 15 sau Công nguyên.
Sự lụi tàn của các điểm cư dân tại đây có thể do biến đổi khí hậu (sa mạc hóa), thay đổi chính trị và chuyển đổi tôn giáo (sang đạo Hồi) và cũng có thể do dịch bệnh (bệnh dịch hạch).

Phố cổ Djenné, vùng Mopti, Mali được UNESCO công nhận là di sản thế giới năm 1988 với tiêu chí:

Tiêu chí (iii): Djenné-Djeno, cùng với Hambarketolo, Tonomba và Kaniana là nhân chứng đặc biệt cho các nền văn minh tiền Hồi giáo ở đồng bằng châu thổ sông Niger (Delta of the Niger). Việc phát hiện ra nhiều ngôi nhà trên khu vực Djenné-Djeno (tàn tích của các cấu trúc trụ gạch truyền thống - djénné ferey, bình tang lễ) cũng như vô số các đồ tạo tác bằng đất nung và kim loại làm cho đây trở thành một địa điểm khảo cổ chính cho nghiên cứu về sự tiến hóa của nhà ở, kỹ thuật thủ công nghiệp và công nghiệp.

Tiêu chí (iv): Cấu trúc cổ xưa của Djenné là một ví dụ nổi bật về một nhóm công trình kiến trúc minh họa cho một thời kỳ lịch sử quan trọng. Bị ảnh hưởng bởi kiến trúc Ma-rốc (Moroccan architecture, năm 1591), tiếp sau là kiến trúc của Đế chế Toucouleur (Toucouleur Empire, năm 1862), kiến trúc của Djenné được đặc trưng các phân vị theo chiều đứng, với các mẩu gỗ nhô ra trên các bức tường của những ngôi nhà 2 tầng với lối vào luôn được chú ý đặc biệt. Nhà thờ Hồi giáo Djenne (xây dựng lại năm 1906-1907) đã tạo ra một tượng đài đại diện cho kiến trúc tôn giáo địa phương.

Danh mục các địa điểm tại khu vực Di sản Phố cổ Djenné, vùng Mopti, Mali.

Mã hiệu	Địa điểm	Tọa độ	Diện tích Di sản	Diện tích vùng đệm
116-001	Djenné-Djeno (ancienne Djenné)	N13 54 0,00 W5 25 0,00		-
116-002	Kaniana	N13 54 0,00 W4 34 0,00		-
116-003	Tonomba	N13 54 0,00 W4 31 60,00		-
116-004	Djenné	N13 54 0,00 W4 33 0,00
116-005	Hambarketolo	N13 52 60,00 W4 31 60,00

Sơ đồ vị trí các địa điểm Di sản tại khu vực Di sản Phố cổ Djenné, vùng Mopti, Mali

Khu phố cổ của đô thị Djenné

Lịch sử của đô thị Djenné phản ánh sự liên kết chặt chẽ với đô thị Timbuktu (thủ phủ của vùng Tombouctou) tại phía Bắc, gắn liền với tuyến đường thương mại xuyên Sahara theo hướng Bắc – Nam, đoạn dọc theo sông Niger, vận chuyển muối, vàng và nô lệ. Thành phố Djenné và Timbuktu sau này đều trở thành trung tâm Hồi giáo thịnh vượng.
Khu phố cổ của đô thị Djenné nổi tiếng với kiến trúc bằng đất (adobe), điển hình là Nhà thờ lớn Hồi giáo (Great Mosque in Djenné). Phía Nam thành phố Djenné còn có địa danh nổi tiếng Djenné-Djeno, được cho là thị trấn lâu đời nhất được biết đến ở châu Phi Hạ Sahara.

Các ngôi nhà truyền thống tại đây được xây dựng bằng đất thô với các trụ đỡ. Kết cấu đỡ mái bằng dầm gỗ.
Kiểu xây tường đất tại đây chia thành hai dạng: Djenné-ferey và Toubabou-ferey.
Djenné-ferey là cách xây dựng từ xưa, theo kiểu đắp hay trình tường.
Toubabou-ferey là cách xây dựng: trước hết tạo ra các viên gạch bằng đất (không nung) với kích thước điển hình 36 x 18 x 8 cm, sau đó liên kết bằng vữa bùn dày 2cm.
Đất làm tường là bùn trộn với trấu hoặc rơm ủ trong thời gian khoảng 1 tháng.
Tường sau khi xây được phủ một lớp bảo vệ gồm hỗn hợp đất và trấu.
Để có thể thường xuyên sửa chữa bề mặt tường, người là làm hệ giàn giáo với các mẩu gỗ nhô ra khỏi tường khoảng 0,6m. Chính điều này tạo ra mặt đứng đặc biệt của ngôi nhà.
Các ngôi nhà ở tại khu phố cổ Djenné thường cao 2 tầng; các phòng chức năng và cầu thang bố cục bao quanh một sân nhỏ.
Lối vào nhà là một cửa lớn đặt giữa hai trụ tường. Phía trên là các ô cửa nhỏ với các biểu tượng trang trí…Tất cả tạo cho mặt tiền của ngôi nhà cảm giác nặng về phần đế, thanh mảnh và nhẹ tại phần trên; cảm giác về sự mạnh mẽ và bí ẩn.
Ở Djenné, các tòa nhà đất thường phải gia cố lại hàng năm sau những cơn mưa lớn.

Bức tranh vẽ cảnh đường phố và ngôi nhà tại Phố cổ Djenné, vùng Mopti, Mali (năm 1896)

Đường phố và ngôi nhà tại Phố cổ Djenné ngày nay

Nhà thờ lớn Hồi giáo tại Djenne

Nhà thờ lớn Hồi giáo tại Djenne (Great Mosque in Djenné, Mali) được cho là xây dựng vào thế kỷ 13.
Văm 1843- 1836 nhà thờ được phục dựng lại.
Nhà thờ lớn Hồi giáo tại Djenne hiện nay được phục dựng lại vào năm 1907.
Công trình nằm trên một khu đất hình bình hành, dài khoảng 75mx75m với diện tích khoảng 0,56ha, cao 3m so với nền xung quanh, nhằm ngăn ngừa tác động của lũ sông Bani. Có 6 bậc thang từ nền xung quanh lên đến nền của nhà thờ.
Lối vào chính của nhà thờ đặt tại phía Bắc, hướng về một khu chợ trời.

Phối cảnh tổng thể nhà thờ Hồi giáo Djenne, vùng Mopti, Mali

Vị trí xây dựng công trình. Phía trước là quảng trường - chợ

Mặt bằng nhà thờ, gồm hai khối: Khối đặc là nhà nguyện và khối rỗng là hành lang bao quanh sân trong

Mặt cắt ngang nhà thờ Hồi giáo Djenne, vùng Mopti, Mali

Cũng tương tự như các nhà thời Hồi giáo khác, công trình có mặt bằng gồm hai khối:
- Khối đặc là phòng cầu nguyện dài 26m, rộng 50m. Đỡ mái của phòng cầu nguyện là 9 bức tường bằng đất chạy theo hướng Bắc – Nam. Các bức tường rỗng – đặc này tạo thành 90 cột có tiết diện chữ nhật. Mái của công trình là đất trộn với cây cọ. Trong phòng cầu nguyện, các bức tường cầu nguyện đều hướng về phía Đông, về Thánh địa Mecca. Trên bức tường cầu nguyện có ba tháp giống như ba chiếc hộp nhô ra từ bức tường. Tháp trung tâm cao khoảng 16m. Tại đây có một không gian nhỏ là nơi đặt bục giảng cho các tu sỹ Hồi giáo thuyết giảng. Lời dạy của các lãnh tụ Hồi giáo còn được phát bằng hệ thống loa trong nhà thờ. Hai bên phòng cầu nguyện bố trí cầu thang lên mái nhà.
- Khối rỗng nằm kề liền phía Tây của phòng cầu nguyện, có kích thước 20mx 46m, được hình thành bởi 3 mặt hành lang tạo thành một sân trong. Hành lang phía Tây được dành riêng cho phụ nữ.

Mặt trước nhà thờ Hồi giáo Djenne là quảng trường - chợ

Mặt chính nhà thờ Hồi giáo Djenne với 3 tháp chính

Mặt bên nhà thờ Hồi giáo Djenne

Bên trong sân và lối vào chính nhà thờ Hồi giáo Djenne

Phía trên mái nhà thờ Hồi giáo Djenne

Nội thất bên trong nhà thờ - bức tường cầu nguyện

Hình ảnh sân trong nhà thờ Hồi giáo Djenne

Hành lang hẹp bao quanh sân trong, nhà thờ Hồi giáo Djenne

Toàn bộ cộng đồng dân cư Djenné có một vai trò tích cực trong việc bảo dưỡng của nhà thờ Hồi giáo thông qua một lễ hội duy nhất hàng năm. Một trong những mục tiêu của lễ hội là tu sửa nhà thờ tại những chỗ bị xói mòn do mưa và các vết rạn nứt do sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm.
Trong những ngày này, đàn ông leo lên các cầu thang và các mấu gỗ gắn trên các bức tường để sửa chữa và quét một lớp vữa mới bằng đất đỏ và thạch cao lên bề mặt của nhà thờ. Chính các mấu gỗ - giàn giáo (toron)
nhô ra trên các bức tường và tháp nhọn tạo cho hình thức kiến trúc của nhà thờ vô cùng độc đáo, không ở đâu có.
Nhà thờ Hồi giáo bằng đất tại Djenne, Mali là một trong những di tích tôn giáo được sùng kính nhất Châu Phi, là ví dụ tiêu biểu còn sót lại của kiến trúc Châu Phi, và là niềm tự hào của người dân thành phố Djenné và của quốc gia Mali.

Cộng đồng dân cư sửa sang nhà thờ Hồi giáo Djenne vào mùa lễ hội hàng năm

Các địa điểm khảo cổ

Di sản Phố cổ Djenné có 4 địa điểm khảo cổ: Djenné -Djeno, Hambarkétolo, Kaniana và Tonomba, trong đó địa điểm khảo cổ Djenné –Djeno được biết đến nhiều nhất.

Địa điểm khảo cổ Djenne-Djeno

Djenne-Djeno cách Djenné khoảng 3 km về phía Đông Nam.
Đây là thị trấn ban đầu của thành phố Djenné và là một trong những trung tâm đô thị lâu đời nhất phía Nam Sahara, được cho liên quan đến buôn bán đường dài và phát triển nông nghiệp lúa gạo châu Phi.
Djenne-Djeno nằm trên một vùng đất cao, tránh được các trận lụt hàng năm.
Địa điểm khảo cổ nằm trong khu vực rộng khoảng 33 ha, bao gồm 40 gò đất, trong bán kính 4km. Các cuộc khảo sát đã được thực hiện tại đây từ năm 1977 đến 1981, với 11 địa điểm.
Các kết quả khai quật cho thấy, thị trấn tồn tại từ năm 250 trước Công nguyên đến năm 1400.

Lịch sử của thị trấn có thể phân thành 4 giai đoạn:
- Giai đoạn đầu, đến năm 100 sau Công nguyên, bao gồm một khu vực rộng 25ha với các bằng chứng sớm nhất liên quan đến sản xuất sắt tại Châu Phi cận Sahara.
- Giai đoạn 2, đến năm 250 – 300 sau Công nguyên. Trong giai đoạn này, người dân sống bằng nghề đánh cá, thuần hóa linh dương và bò. Các cư dân dường như đã sống trong những túp lều đơn giản. Tại đây phát hiện nhiều đồ gốm có hoa văn, cối xay ngũ cốc và cơ sở luyện kim. Một số viên ngọc được phát hiện có lẽ đến từ vùng Địa Trung Hải.
- Giai đoạn 3, từ năm 300 – 800 sau Công nguyên, thị trấn đã mở rộng tới quy mô lớn nhất. Ngoài đồ gốm, tại đây còn phát hiện được các đồ sắt, trang sức bằng đá, đồng và vàng. Các vật liệu như đồng và vàng cho thấy khu vực đã có mối quan hệ thương mại rộng lớn. Những ngôi nhà bằng đất (adobe) được xây dựng gần nhau dọc theo các con đường hẹp. Vào thời điểm này, thị trấn được bao quanh bởi bức tường dài khoảng 3,6 km và khoảng 11 ngàn người đã sống ở đây.
- Giai đoạn 4, kéo dài đến năm 1400. Trong giai đoạn này, thị trấn giảm dần vai trò, có thể do xuất hiện của đạo Hồi, dịch bệnh và sự dịch cư đến thị trấn Djenné. Tại đây đã tìm thấy được nhiều di vật bằng đất nung với các hình chạm khắc động vật.

Djenné-Djenno nổi tiếng với những bức tượng bằng đất nung mô tả con người và động vật bao gồm cả rắn và ngựa. Đây được coi là những cổ vật được các nhà sưu tập nghệ thuật danh giá sưu tầm.

Nhân vật cưỡi ngựa bằng đất nung từ Địa điểm khảo cổ Djenné –Djeno, Mali; thế kỷ 13-15; Bảo tàng nghệ thuật quốc gia châu Phi (Washington DC, Hoa Kỳ)

Nhân vật ngồi bằng đất nung từ Địa điểm khảo cổ Djenné –Djeno, Mali; thế kỷ 13, Bảo tàng nghệ thuật Metropolitan, Hoa Kỳ)

Nhân vật nữ đang ngồi bằng đất nung từ Địa điểm khảo cổ Djenné –Djeno, Mali; Thế kỷ 15-18; Bảo tàng nghệ thuật Indianapolis (Hoa Kỳ)

Phố cổ Djenné, vùng Mopti, Mali với 4 địa điểm khảo cổ và khu phố cổ Djenné đã trở thành biểu tượng của thành phố châu Phi điển hình, đại diện cho kiến trúc Hồi giáo ở châu Phi cận Sahara.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn :
http://whc.unesco.org/en/list/116
https://vi.wikipedia.org/wiki/Mali
https://en.wikipedia.org/wiki/Geography_of_Mali
https://en.wikipedia.org/wiki/Djenn%C3%A9
https://en.wikipedia.org/wiki/Great_Mosque_of_Djenné
http://www.nytimes.com/2012/04/19/arts/design/the-great-mosque-in-djenne-mali.html
https://de.wikipedia.org/wiki/Djenne-Djeno
https://en.wikipedia.org/wiki/Djenn%C3%A9-Djenno
https://www.khanacademy.org/humanities/ap-art-history/africa-apah/west-africa-apah/a/great-mosque-of-djenne
https://www.wikiwand.com/en/Great_Mosque_of_Djenn%C3%A9

Xem video giới thiệu công trình tại đây

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Mỹ

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi

Cập nhật ( 12/07/2020 )

Tin mới đưa:

Tin đã đưa:

Tất cả các tin »