Thông tin chung:
Dự án: Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita (Ōita Prefectural Art Museum - OpAm);
Địa điểm: 2-1 phố Kotobuki, thành phố Oita, tỉnh Oita, Nhật Bản;
Thiết kế kiến trúc: KTS. Shigeru Ban và các cộng sự;
Quy mô: Diện tích khu đất 13.517,74m2; diện tích sàn xây dựng 16.817,69m2;
Năm hoàn thành: 2015 



Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita nằm tại trung tâm của thành phố Oita (thủ phủ của tỉnh), thuộc phía Tây Nam của đảo Kyushu (vùng Kyushu và Okinawa). Bảo tàng nằm cách nhà ga trung tâm Oita khoảng 15 phút đi bộ về phía Tây Bắc.

Bảo tàng là nơi sưu tập và trưng bày 5.000 tác phẩm Nghệ thuật đương đại (Contemporary Art) của Nhật Bản. Trong đó có nhiều tác phẩm Nghệ thuật đại chúng (Pop Art, là một trào lưu mỹ thuật của thời đại công nghiệp, nổi lên tại Anh và Hoa Kỳ vào giữa những năm 1950, với hình thức thông tin mới như truyền hình, điện ảnh, quảng cáo, truyện tranh và các loại hình văn hóa khác. Tại Nhật Bản, Nghệ thuật Pop được tiếp thu nhanh chóng do phù hợp với nhu cầu đổi mới của Nhật Bản với quan điểm: " Sức mạnh của nghệ thuật là cách nhanh nhất thúc đẩy cải cách chính trị, kinh tế và xã hội").
Đây cũng là nơi tổ chức triển lãm thường xuyên thúc, đẩy đổi mới sáng tạo về các chủ đề có liên quan đến Nghệ thuật đương đại tại tỉnh Oita và thế giới bên ngoài. 

Công trình được thiết kế bởi kiến trúc sư Shigeru Ban (người Nhật - 05/8/1957), là người kết hợp được các yếu tố phương Đông và phương Tây trong lĩnh vực cấu trúc kiến trúc; nổi tiếng bởi các sáng tạo với giấy như một loại vật liệu xây dựng; được nhận giải thưởng Pritzker năm 2014. 


KTS. Shigeru Ban (người Nhật - 05/8/1957), được nhận giải thưởng Pritzker năm 2014. 


Phối cảnh tổng thể Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita

Bảo tàng chính thức được mở cửa vào tháng 4/2015 với khẩu hiệu (Slogan): "Bảo tàng - Nơi 5 giác quan giao hòa" ("a Museum Where the Five Senses Meet"). Đây là một không gian triển lãm hiện đại, kết hợp với khu sáng tác dành cho các nghệ sĩ, cửa hàng nghệ thuật và nhà hàng, cafe (Không gian thứ 3, ngoài không gian tại gia đình, nơi làm việc, thúc đẩy đổi mới sáng tạo).
Bảo tàng được nối với Trung tâm Văn hóa ở phía đối diện qua cầu đi bộ bằng thép, kính, dài khoảng 67m, cao 3,5m và cầu thang xoắn, tạo thành một cụm công trình văn hóa quan trọng của thành phố Oita.

Công trình gồm 3 tầng nổi và 1 tầng hầm; được tổ hợp từ hai khối chữ nhật cách nhau bởi cụm hành lang, cầu thang và công trình phụ.
Tầng hầm sử dụng cho để xe và các không gian kỹ thuật.
Tầng 1 là không gian cafe và cửa hàng bán đồ mỹ nghệ kết hợp triển lãm nghệ thuật.
Tại đây có phần không gian thông tầng rộng lớn cùng với góc nhìn mở ra xung quanh đem lại cảm giác thoải mái và tận hưởng cho du khách.
Thay vì tạo ra một chiếc hộp kín, tầng 1 được bao bọc bằng các cửa kính lớn cao tới 6m có thể gập lên, biến tầng 1 trở thành không gian bán ngoài trời tràn ngập ánh sáng; Khi kết hợp với một phần quảng trường và đường giao thông phía trước, sẽ trở thành một không gian cho tổ chức sự kiện lớn. Ý tưởng này xuất phát từ “Engawa”, một không gian ngoài trời có mái che (hàng hiên) của những ngôi nhà truyền thống Nhật Bản.
Sảnh rộng mở của công trình được bổ sung các tác phẩm điêu khắc trên hình quả trứng khổng lồ theo phong cách Nghệ thuật Pop. Màu sắc của các trang trí theo phong cách Nghệ thuật Pop bổ sung thêm vào hình thức trang trí kiến trúc đơn giản của công trình.
Tầng 2 và 3 là các phòng triển lãm, studio nhỏ dành cho nghệ sĩ và các phòng tổ chức sự kiện. Phòng triển lãm là một không gian đặc biệt, với các bức tường di động kết hợp cửa xếp hai cánh truyền thống của Nhật Bản để đáp ứng yêu cầu sử dụng linh hoạt. Việc luôn luôn thay đổi cách sắp xếp không gian cho phép du khách có những trải nghiệm khác nhau mỗi khi đến thăm bảo tàng.

Sơ đồ mặt bằng tầng hầm, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 


Sơ đồ mặt bằng tầng 1, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 

Sơ đồ mặt bằng tầng 2, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 

Sơ đồ mặt bằng tầng 3, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 


Sơ đồ mặt cắt ngang, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita


Sơ đồ mặt cắt dọc, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita


Sơ đồ cấu trúc không gian chức năng của Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 

Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita thể hiện rõ phong cách thiết kế của KTS. Shigeru Ban, với các mảng kính lớn, thép và bê tông được kết hợp cùng với tre, một loại vật liệu truyền thống.
Nhìn từ xa, công trình nổi bật với mặt tiền mô phỏng lưới đan bằng tre, tượng trưng cho lịch sử của nghề thủ công mỹ nghệ nổi tiếng của địa phương. Cấu trúc này cũng giúp đưa ánh sáng tự nhiên vào không gian bên trong của Bảo tàng.




Phối cảnh mặt đứng chính vào ban ngày và ban đêm, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 


Tường kính bao quanh hàng hiên có thể đóng mở theo nhu cầu sử dụng, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 


Tiểu cảnh cầu thang bên ngoài nhà, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 


Tiểu cảnh hành lang vượt qua đường nối với Trung tâm Văn hóa ở bên cạnh, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 

Tre và cấu trúc mạng lưới cũng được sử dụng xuyên suốt trong nội thất của công trình.
Việc sử dụng cửa sổ kính lớn, các bức tường, trần và ánh sáng mang lại cho Bảo tàng một cái nhìn tự nhiên, tươi sáng, góp phần khuếch đại không gian nội thất.
Vào ban đêm, kết cấu lưới đan cộng hưởng cùng ánh sáng tỏa ra từ nội thất làm cho công trình trở nên nổi bật như một yếu tố nhận biết đặc trưng của khu vực.
Ngoài ra, công trình còn được thiết kế theo những giải pháp thân thiện với môi trường, kết hợp những sáng kiến mang tính bền vững, ví dụ như các tấm năng lượng mặt trời trên mái nhà hay nguồn nhiệt sưởi ngầm dưới mặt đất.




Nội thất với không gian có tầm nhìn rộng mở ra bên ngoài, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 


Nội thất với các vách ngăn tạo không gian sử dụng linh hoạt, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 


Nội thất với trần nhà được trang trí bằng các cấu trúc làm từ tre (giấy) theo phong cách kiến trúc KTS. Shigeru Ban, Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita 

Bảo tàng nghệ thuật tỉnh Oita đã được vinh danh là một trong 21 công trình đoạt được giải thưởng xuất sắc quốc tế RIBA năm 2016 của Hội kiến trúc sư hoàng gia Anh. Nơi đây đã trở thành một địa điểm để tổ chức hàng loạt những hoạt động hấp dẫn, đặc sắc, đa dạng ở mọi lĩnh vực như ẩm thực, hội họa, hát kịch, múa, thơ ca và nhiều hoạt động khác; trở thành một tác phẩm nghệ thuật truyền cảm hứng cho cộng đồng địa phương, giống như một “Chất xúc tác văn hóa”.

KTS. Lê Đức Anh, học viên CH lớp KDHN1711, ĐHXD.
Nguồn:
https://en.wikipedia.org/wiki/%C5%8Cita_Prefectural_Art_Museum
https://www.archdaily.com/770746/oita-prefectural-art-museum-shigeru-ban-architects
http://www.shigerubanarchitects.com/works/p26_oita-prefecture-museum-of-art
https://www.opam.jp/page/construction_en
https://www.museeum.com/shigeru-bans-masterpiece-on-a-southwestern-japanese-island
https://www.designboom.com/architecture/shigeru-ban-oita-prefectural-art-museum-opam-10-27-2014/
https://en.wikipedia.org/wiki/Engawa