TS. Phạm Đình Tuyển

Nghệ thuật gấp giấy – ORIGAMI đã trở thành phổ biến trên toàn thế giới.

Hiện có rất nhiều người say mê sáng tác các mẫu gấp, có người đã trở thành nghệ nhân được nhiều người biết đến và yêu quý như tác giả nổi tiếng của các loại hình nghệ thuật khác.

Trên thế giới hiện có hàng ngàn mẫu gấp giấy. Chẳng ai có thể thống kê có bao nhiêu mẫu gấp con chim. Vậy các mẫu gấp giấy có trùng lặp và nhàm chán không?

Việc sáng tác mẫu gấp giấy có thể ví giống như sáng tác các ca khúc vậy. Các bài hát có thể do các nhạc sỹ hoặc cũng có thể do những người không phải là nhạc sỹ sáng tác. Có hàng nghìn bài hát về tình yêu đôi lứa. Và theo thời gian, thế hệ sau vẫn tiếp tục sáng tác các bài hát mới về tình yêu và dần quên đi phần lớn các bài hát cũ. Chỉ có số ít các bài hát được nhiều người yêu thích là còn lưu truyền từ đời nọ sang đời kia.

Trong nghệ thuật gấp giấy, có những nghệ nhân sáng tác hàng trăm mẫu gấp giấy, xuất bản nhiều quyển sách và có những người cả đời chỉ tạo ra một mẫu gấp. Cũng như các bài hát, vấn đề không phải là số lượng mà quan trọng là các mẫu sáng tác có được số đông mọi người thừa nhận, phổ biến và lưu truyền lại hay không.

Cuộc sống xung quanh có quá nhiều đối tượng cho ta sáng tạo các mẫu gấp. Một người tạo mẫu gấp giấy có dành cả đời để sáng tác cũng chỉ đạt đến con số trăm mẫu gấp. Đó chỉ là một phần nhỏ từ cuộc sống xung quanh.

Mỗi một người tạo mẫu gấp giấy đều có quan điểm sáng tác riêng, vì vậy khó có thể có chuyện trùng lặp các mẫu gấp của các tác giả. Thậm chí ngay trong cùng một tác giả việc sáng tác mẫu gấp về một đề tài cũng không thể trùng lặp.

Ví dụ như hai mẫu gấp con nhím dưới đây của tôi.

Tại mẫu gấp con nhím thứ nhất, tôi chỉ dừng ở mức độ miêu tả hình dáng của con nhím. Do vậy mẫu gấp này thuộc mẫu gấp đơn giản với 36 động tác gấp. Như vậy mẫu gấp này thể giới thiệu cho trẻ em là phù hợp và có thể cho người lớn gấp khi có thời gian rảnh ít (khoảng 5 phút là có thể gấp được)

Tại mẫu gấp con nhím thứ hai, đặc điểm về các gai nhọn trên lưng nhím được chú ý hơn. Do vậy mẫu gấp này có số bước gấp tương tự như mẫu gấp trên (khoảng 30 bước gấp) nhưng kỹ thuật gấp phức tạp hơn nhiều. Nên mẫu này chỉ dành cho người lớn, có kỹ thuật gấp giấy đã thuần thục và thời gian dành cho gấp giấy cũng dài hơn (khoảng 30 phút).

Sự khác biệt giữa hai mẫu gấp về một con nhím là do sự khác nhau về quan niệm miêu tả đối tượng và đương nhiên hai mẫu gấp phải khác nhau vì chúng được tạo từ hai hình cơ bản.

Tôi luôn tin rằng, sáng tạo trong nghệ thuật gấp giấy – ORIGAMI là vô hạn. Tại đây không có chỗ cho khái niệm về sự trùng lặp và nhàm chán.

 Hình 1: Mẫu gấp con nhím đơn giản với 36 động tác gấp và kỹ thuật gấp giấy đơn giản

Hình 2: Mẫu con nhím phức tạp hơn  với 30 bước gấp và đòi hỏi người gấp phải có kỹ thuật gấp giấy nhất định

Phạm Đình Tuyển 03/01/2009