Các nhà tư tưởng và sáng tạo kiến trúc hàng đầu thế giới

Nhà hát Opera Sydney, Úc- công trình do KTS Jorn Utzon sáng tạo ra 

Chúng ta chưa được biết nhiều về họ, nhưng chắc chắn rằng đó không phải là những người ngoài hành tinh đến trái đất này từ các đĩa bay. Họ cũng là những người như chúng ta, nhưng sự nghiệp và những đóng góp to lớn về kiến trúc và văn hóa cho quốc gia, cho thế giới, làm cho họ trở thành những con người vĩ đại.
Nếu xã hội là một trường đại học lớn, thì những triết lý sáng tạo và công trình kiến trúc của những bậc thày đó chính là các bài giảng tuyệt vời nhất:

- Lão Tử (triết gia người Trung Quốc, theo truyền thuyết sống ở thế kỷ thứ 6 TCN) là tác giả của Đạo Đức kinh (Tao Te Ching), một trong những hệ thống triết lý và niềm tin ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội và tôn giáo, trong đó có kiến trúc và môi trường xây dựng, lan truyền đến các nước lân cận như Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản. 




Đạo Đức kinh của Lão Tử và Kiến trúc  

- Khổng Tử  (Khổng Khâu tự Trọng Ni; năm 551 TCN − 479 TCN) là một triết gia và chính trị gia người Trung Quốc; người tạo lập một hệ thống niềm tin liên quan đến triết học, chính trị và đạo đức, gọi là Nho giáo. Hệ thống giáo lý triết học này nhấn mạnh yếu tố đạo đức của mỗi cá nhân lẫn chính quyền, tính đúng đắn trong các mối quan hệ xã hội, sự công bằng, lòng nhân ái và tính chân thành. Những lời dạy và triết lý của Khổng Tử ngày nay vẫn tiếp tục duy trì ảnh hướng khắp Trung Quốc, cũng như tại nhiều quốc gia Đông Á khác. Một trong những lời dạy của ông:  "Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân - Điều gì mình không muốn thì đừng làm cho người khác". Khổng Tử là một hình mẫu cho thế hệ sau về nhiều phương diện.

Khổng Miếu, Khổng Lâm và Khổng Phủ tại Khúc Phụ, Sơn Đông, Trung Quốc

- Pheidias (năm 480-430 TCN) là một trong những nhà điêu khắc, họa sĩ, kiến trúc sư Hy Lạp vĩ đại, tác giả chính thiết kế Di sản thế giới Quần thể Acropolis tại Athens; tượng thần Zeus trên đỉnh Olympia của ông là một trong bảy kỳ quan của thế giới cổ đại. Một tiểu hành tinh trong hệ mặt trời đã được đặt theo tên Pheidias.

Di sản thế giới: Quần thể Acropolis tại Athens, Hy Lạp

Di sản thế giới: Địa điểm khảo cổ học Olympia, Hy Lạp

----------------------------------------

- Marcus Vitruvius Pollio (KTS, kỹ sư công binh người Ý, 80-75 TCN -15 TCN), là tác giả của cuốn sách nổi tiếng De architectura (Mười cuốn sách về kiến trúc) - được coi là cuốn sách duy nhất về kiến trúc tồn tại từ thời Cổ đại. Trong đó ông đưa ra ba quan điểm nền tảng của kiến trúc là Firmitas-Ultilitas-Venustas (Bền vững-Thích dụng-Đẹp), còn được gọi là "tam giác Vitruvius".




De architectura - 10 Cuốn sách về Kiến trúc

- James Saint George (khoảng năm 1230-1309), kiến ​​trúc sư trưởng của Vua nước Anh Edward I và là kiến ​​trúc sư quân sự vĩ đại nhất thời bấy giờ. Ông được coi là cha đẻ của mô hình "Lâu đài đồng tâm" tại Anh (Concentric Castle). 4 Lâu đài và Tường thành của Vua Edward tại Gwynedd, North Wales, Vương quốc Anh do ông thiết kế được UNESCO tôn vinh là một trong những tuyệt tác của nhân loại.

Di sản thế giới (1986): Lâu đài và Tường thành của Vua Edward tại Gwynedd, North Wales

Filippo Brunelleschi (KTS, nhà thiết kế, điêu khắc người Ý, năm 1377 – 1446) là một trong những người tạo dựng kiến trúc thời Phục hưng. Ông nổi tiếng với việc thiết kế mái vòm Nhà thờ Florence tại Ý, một kỳ công kỹ thuật chưa từng có từ thời Cổ đại (Di sản thế giới năm 1982). Thành tựu của ông còn bao trùm trong các lĩnh vực khác như toán học mô tả không gian, kỹ thuật và thiết kế tàu. 




Di sản thế giới (1982): Trung tâm lịch sử thành phố Florence, Tuscany, Ý

- Leone Battista Alberti (KTS người Ý- 14/1/1404-25/4/1472), được coi là một trong những người tạo dựng nên thời kì Phục hưng nói chung và kiến trúc Phục hưng nói riêng; là con người toàn diện nhất của thời kì tiền Phục Hưng.

3 Bộ sách De Pictura, De re aifificatoria và De Statua

Di sản thế giới (1996): Trung tâm lịch sử thành phố Pienza, Ý

-------------------------------------------------

Leonardo da Vinci (người Ý, 15/4/1452 – 2/5/1519) là một họa sỹ, điêu khắc, kiến trúc sư, nhạc sỹ, bác sỹ, kỹ sư, nhà giải phẫu, nhà sáng tạo và triết học tự nhiên. Ông được coi là một thiên tài toàn năng. 



Bức vẽ Man Vitruvian

Michelangelo (nhà điêu khắc, họa sĩ, kiến trúc sư và nhà thơ người Ý, năm 1475- 1564) là một trong những người gây ảnh hưởng lớn nhất đến phát triển nghệ thuật phương Tây và là người sáng lập  thời kỳ Hậu Phục hưng; được đánh giá là nghệ sĩ vĩ đại nhất trong thời đại của ông. Tác phẩm của danh nhân có mặt trong nhiều Di sản thế giới: Bức tượng Pieta bên trong Thánh đường Thánh Phero và bức tranh trên trần Nhà nguyện Sistine tại Thành quốc Vatican (Di sản thế giới năm 1984); Thiết kế kiến trúc và tượng trong nhà thờ, dinh thự tại Trung tâm lịch sử của thành phố Florence, Ý (Di sản thế giới năm 1982).

Di sản Thế giới (1984): Bức tượng “Pieta”, Thánh đường Thánh Phero, Thành quốc Vatican

Di sản Thế giới (1982): Thư viện Nhà thờ San Lorenzo, Trung tâm lịch sử thành phố Florence, Ý

----------------------------------------

- João de Castilho, còn được gọi là Juan de Castillo (người Bồ Đào Nha, năm 1470 - c. 1552). Ông được cho là một trong những kiến ​​trúc sư hàng đầu Bồ Đào Nha, tác giả có liên quan tới 5 công trình được tôn vinh là Di sản văn hóa thế giới:  
Tu viện của Chúa Kitô (Convent of Christ), Tomar, Bồ Đào Nha; Di sản thế giới năm 1983;
Tu viện Jerónimos (Jerónimos Monastery), Lisbon, Bồ Đào Nha; Di sản thế giới năm 1983;
Tu viện Batalha (Batalha Monastery), Batalha, Bồ Đào Nha; Di sản thế giới năm 1983;
Tu viện Alcobaça (Monastery of Alcobaça), Alcobaça, Bồ Đào Nha; Di sản thế giới năm 1989;
El Jadida, Mazagan, Bồ Đào Nha; Di sản thế giới năm 2004.

Di sản thế giới (1983):  Tu viện của Chúa Kitô, Tomar, Bồ Đào Nha

Di sản thế giới (1989): Tu viện Alcobaça, Bồ Đào Nha

------------------------------------------

- Mimar Koca Sinan (KTS người Thổ Nhĩ Kỳ, 1490-1588) một trong các kiến trúc sư và kỹ sư nổi tiếng nhất của thời Đế quốc Ottoman - cùng thời với kiến trúc Phục Hưng của Ý. 
Nhiều công trình do ông thiết kế trở thành Di sản văn hóa thế giới: Nhà thờ trong Khu vực lịch sử của Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ (Di sản thế giới năm 1985); Nhà thờ Hồi giáo Selimiye Mosque, Edirne, Turkey (Di sản thế giới năm 2011); Cầu Mehmed Pasa Sokolovic ở Visegrad, Bosna và Hercegovina (Di sản thế giới năm 2007).

 

Di sản thế giới (2011): Nhà thờ Hồi giáo Selimiye Mosque, Edirne, Turkey

Di sản thế giới (2007): Cầu Mehmed Pasa Sokolovic, Visegrad, Bosna và Hercegovina

Di sản thế giới (1985): Khu vực lịch sử của Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ

- Andrea Palladio (người Ý 30/11/1508 – 19/8/1580) là kiến trúc sư chịu ảnh hưởng của kiến trúc La Mã và Hy Lạp, được coi là một trong những người có ảnh hưởng nhất trong lịch sử kiến trúc. Palladio  thiết kế nhiều công trình, đặc biệt là biệt thự, tạo nên một phong cách thiết kế kiến trúc mang tên ông – Palladian. Ông còn viết sách về kiến trúc, nổi bật là I Quattro Libri dell'Architettura/ The Four Books of Architecture (Venice, 1570). 

Nhiều công trình do ông thiết kế và tham gia thiết kế trở thành Di sản văn hóa thế giới: Quần thể Tu viện El Escorial (Di sản thế giới năm 1984); Nhà thờ lớn, Cung điện Alcázar và Kho lưu trữ Archivo de Indias ở Seville, Tây Ban Nha (Di sản thế giới năm 1987).

Di sản thế giới (1984): Quần thể Tu viện El Escorial, Tây Ban Nha

Di sản thế giới (1987): Nhà thờ lớn, Cung điện Alcázar và Kho lưu trữ Archivo de Indias ở Seville, Tây Ban Nha

Di sản thế giới (1979): Quảng trường Meidan Emam, Isfahan, Iran 

- Tōdō Takatora (người Nhật Bản, 16/2/1556 – 9/11/1630) là một lãnh chúa thời kỳ Mạc phủ Tokugawa (năm 1603 - 1868) và là một vị kiến trúc sư xuất sắc trong thiết kế đền, chùa, lâu đài tại Nhật Bản. Ông đã tham gia thiết kế và xây dựng tới 20 lâu đài, trong đó có Lâu đài Edo, Tokyo; Lâu đài Wakayama, tỉnh Wakayama; Lâu đài Uwajima, tỉnh Ehime; Lâu đài Imabari, tỉnh Ōita; Lâu đài Iga Ueno, tỉnh Mie và Lâu đài Sasayama, tỉnh Hyogo...;Đặc biệt là Đền Thần đạo Toshogu, nằm trong Quần thể đền, chùa ở Nikko, tỉnh Tochigi, Nhật Bản, là Di sản văn hóa thế giới, được đánh giá như là một tuyệt tác về tài năng sáng tạo của con người trong kiến trúc và nghệ thuật. 




Di sản thế giới (1999): Đền Thần đạo Nikko Toshogu

- Luigi Vanvitelli (người Ý, 12/5/1700 – 1/3/1773) là một kiến trúc sư và họa sĩ. Ông là một kiến trúc sư nổi bật nhất của Ý thế kỷ 18, đã thực hành cổ điển hóa phong cách Hậu Baroque, tạo nên sự chuyển đổi thuận tiện sang Chủ nghĩa Tân cổ điển.
Một trong những công trình tiêu biểu của ông là Quần thể Cung điện Cung điện Hoàng gia Caserta, Cầu máng Vanvitelli và Phức hợp San Leucio, Ý, được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới.  




Di sản thế giới (năm 1997): Quần thể Cung điện Cung điện Hoàng gia Caserta, Cầu máng Vanvitelli và Phức hợp San Leucio, Ý

- Claude Nicolas Ledoux (người Pháp - (21/3/1736-18/11/1806) là một trong số các kiến trúc sư hàng đầu của trào lưu kiến trúc Tân cổ điển Pháp, là người đề ra lý thuyết về thiết kế kiến trúc và quy hoạch không tưởng. Một trong những công trình tiêu biểu của ông là Xưởng muối Hoàng gia Arc-et-Senans, Doubs, Pháp, được UNESCO tôn vinh là Di sản văn hóa thế giới .



Di sản thế giới (1982): Xưởng muối Hoàng gia Arc-et-Senans, Doubs, Pháp 

- Thomas Jefferson (KTS người Mỹ - 13/4/1743-4/7/1826) là tác giả của Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ và là Tổng thống thứ ba của Hoa Kỳ; kiến trúc sư tự học và theo phong cách Cổ điển. Hai công trình nổi tiếng trong số các công trình kiến trúc do ông thiết kế là Monticello và Trung tâm lịch sử Đại học Virginia, tại bang Virginia, Hoa Kỳ là Di sản văn hóa thế giới


 
Di sản thế giới (1987, bổ sung 2015): Monticello và Đại  học Virginia, Hoa Kỳ  

- Manuel Tolsá (người Tây Ban Nha, 4/5/1757 – 24/12/1816, kiến trúc sư và nhà điêu khắc nổi tiếng theo phong cách Tân Cổ điển tại Tây Ban Nha và Mexico). Một trong những công trình tiêu biểu của ông là Trung tâm bảo trợ xã hội - Hospicio Cabanas tại Guadalajara, Jalisco, Mexico, được tôn vinh là Di sản văn hóa thế giới .



Di sản thế giới (1997): Trung tâm bảo trợ xã hội - Hospicio Cabanas
tại Guadalajara, Jalisco, Mexico 

- Sir Charles Barry (kiến trúc sư người Anh, năm 1795 - 1860) nổi tiếng với vai trò trong việc xây dựng lại Cung điện Westminster (còn được gọi là Nhà Quốc hội; Di sản văn hóa thế giới năm 1987) ở London vào giữa thế kỷ 19, mà còn chịu trách nhiệm về nhiều tòa nhà và khu vườn khác. Ông được biết đến với những đóng góp lớn trong việc sử dụng kiến ​​trúc Italianate ở Anh, đặc biệt là việc sử dụng phong cách Palazzo (theo kiểu cung điện) làm cơ sở cho việc thiết kế các ngôi nhà nông thôn, biệt thự thành phố và các công trình công cộng. Ông cũng phát triển phong cách vườn thời Phục hưng của Ý cho nhiều khu vườn mà ông thiết kế xung quanh các ngôi nhà nông thôn. 



Di sản thế giới (1987): Cung điện Westminster và Tu viện Westminster, London, England  

- Joseph Paxton (nhà sáng chế người Anh -3/8/1803-8/6/1865), tác giả của Cung thủy tinh (The Crystal Palace) tại triển lãm thế giới năm 1851. Từ công trình này, hình thành một tiêu chuẩn mới về vẻ đẹp của kiến trúc thời kì công nghiệp với vật liệu mới, kết cấu mới và không gian mới.

- Georges Eugène Haussmann (chính trị gia, 27/3/1809 – 11/1/1891), là tỉnh trưởng tỉnh Seine, bao gồm cả thành phố Paris. Ông đã chỉ huy việc cải tạo lại Paris giai đoạn 1853- 1870, biến một thành phố Trung cổ thành một đô thị hiện đại, truyền cảm hứng cho việc xây dựng các thành phố lớn của Pháp, châu Âu và châu Mỹ. Các đường phố xây dựng trong giai đoạn này còn được gọi chung là đường phố theo phong cách Haussmann.



Di sản thế giới (1991): Các công trình hai bờ sông Seine, Paris, Pháp 

- Gustave Eiffel (kỹ sư người Pháp, 15/12/1832 – 27/12/1923), là người xây dựng tòa tháp bằng thép mang tên ông - Tháp Eiffel, được xây dựng cho Triển lãm thế giới năm 1889 tại Paris, là một trong những công trình kiến trúc nổi tiếng toàn cầu.

-
 
Di sản thế giới (1991): Tháp Eiffel, thuộc Các công trình hai bờ sông Seine, Paris 

- Lluís Domènech i Montaner (năm 1850 – 1923) là kiến ​​trúc sư, chính trị gia người Catalan, Tây Ban Nha.
Ông là người có ảnh hưởng đến Chủ nghĩa hiện đại Catalan, phong trào Tân nghệ thuật (Catalan modernism and Catalan art nouveau).
Các tòa nhà của ông thể hiện sự pha trộn giữa chủ nghĩa duy lý và lối trang trí tuyệt vời, lấy cảm hứng từ kiến ​​trúc Tây Ban Nha-Ả Rập, đồng thời tuân theo thiết kế đường cong đặc trưng của Tân nghệ thuật (Art Nouveau).
Nhà hát Catalana (Palau de la Música Catalana) và Bệnh viện Sant Pau (Hospital de Sant Pau) ở Barcelona của ông đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới, được đánh giá là tuyệt tác về tài năng sáng tạo của con người; là ví dụ nổi bật về phong cách Catalan Modernism, phong trào đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của kiến ​​trúc thế kỷ 20.
 



Di sản thế giới (năm 1997): Nhà hát Catalana và Bệnh viện Sant Pau ở Barcelona, Tây Ban Nha 

- Antoni Gaudi (KTS người Tây Ban Nha - 25/7/1852-10/7/1925), là một kiến trúc sư theo phong cách Tân nghệ thuật, nổi tiếng bởi những thiết kế độc đáo theo phong cách cá nhân. 

- Victor Horta (KTS. Người Bỉ - 6/1/1861 – 8/9/1947) là một trong những KTS quan trọng nhất của kiến trúc Art Nouveau. Bốn trong số các tòa nhà do ông thiết kế đã được tôn vinh là Di sản thế giới (2000).



Di sản thế giới (năm 2000): 4 ngôi nhà do Victor Horta thiết kế ở Bruxelles

- Fritz Schupp (KTS người Đức, 1896 – 1974) được đào tạo từ năm 1914 đến năm 1917 tại các trường Đại học Karlsruhe, München và Stuttgart. Từ năm 1949, Schupp là giảng viên tại Đại học Kỹ thuật ở Hannover. Từ năm 1920 đến năm 1974, ông và cộng sự đã thiết kế kiến trúc tổng cộng 69 nhà máy. Công trình nổi tiếng nhất của ông là Khu Mỏ than Zollverein 12, thuộc Khu liên hợp công nghiệp mỏ than Zollverein, Essen, Đức, được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới. 




Di sản thế giới (2001): Liên hợp khai thác, tuyển than và sản xuất than cốc Zollverein ở Essen, Đức

- Gerrit Thomas Rietveld (người Hà Lan- 24/6/1888 – 25/6/1964) là một kiến trúc sư, một trong những thành phần chính của trào lưu nghệ thuật Hà Lan gọi là De Stijl. Biệt thự Rietveld Schröder, Utrecht, Hà Lan do ông thiết kế được tôn vinh là Di sản thế giới (năm 2000).

Di sản thế giới (2000): Biệt thự Rietveld Schröder, Utrecht, Hà Lan   

Di sản thế giới (2014): Nhà máy Van Nelle, Rotterdam, Hà Lan

(năm 1987).



Di sản thế giới (1987): Thành phố Brasilia, Brazil 

Nhà nguyện Cathedral of Hope, Dallas, Texas, Hoa Kỳ.

Di sản thế giới (2004):  Nhà và xưởng thiết kế của KTS.Luis Barragán , Mexico

Công trình Cuadra San Cristobal

.........................................

Nhà điều hành tại Trụ sở Santander Central Hispano, Madrid

Trung tâm Hội nghị Dublin, Ireland

.........................................

Bảo tàng nghệ thuật Hồi giáo, Doha, Qatar

Trung tâm Khoa học Macao, Trung Quốc

..........................................

Công trình văn phòng Green City Court, Praha, Czech	Nhà thờ Jubilee, Rom, Ý	Trung tâm nghiên cứu & phát triển hãng xi măng Italcementi, Bergamo, Ý
Bảo tàng Frieder Burda,  Baden-Baden, Germany

Trung tâm văn hóa Saudi Aramco, Saudi Arabia

Đại sứ quán Áo tại Đức, Berlin, Đức

............................................

- Gottfried Bohm ( KTS người Đức -20/1/1920), là kiến trúc sư và nhà điêu khắc đương đại nổi tiếng của Đức, tự coi mình làm "gạch nối" giữa quá khứ và tương lai, giữa ý tưởng và hiện thực, giữa công trình và đô thị bao quanh, được tặng giải thưởng Pritzker năm 1986.

Trung tâm mua sắm MyZeil, Frankfurt/Main, Đức

Nhà hát Hans Otto, Potsdam, Đức

Nhà thờ Hồi giáo trung ương tại Cologne, Đức

- Tange Kenzo (KTS người Nhật- 4/9/1913- 22/3/2005), là một trong số những người làm nên bộ mặt của kiến trúc thế kỷ 20, được nhận giải thưởng Pritzker năm 1987.


- Ocar Niemeyer (KTS người Brasil- 15/12/1907 - 05/12/2012), là một trong những gương mặt quan trọng nhất kiến trúc hiện đại thế kỷ 20, được nhận giải thưởng Pritzker năm 1988 (cùng KTS Gordon Bunshaft). Phần lớn các công trình công cộng tại thành phố trung tâm hành chính Brasilia, Brazil, do ông thiết kế, là những kiệt tác kiến trúc, được tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1987).

Di sản thế giới (1987):  Thành phố Brasilia, Brazil

Bảo tàng Nghệ thuật Oscar Niemeyer, Parana, Brazil

Trung tâm Văn hóa Quốc tế  Oscar Niemayer, Asturias, Tây Ban Nha

Di sản thế giới (2016) Quần thể Pampulha tại Belo Horizonte, Minas Gerais, Braxin

- Gordon Bunshaft (KTS người Mỹ -9/5/1909-6/8/1990), là kiến trúc sư theo Chủ nghĩa hiện đại, được nhận giải thưởng Pritzker năm 1988.


-Frank Owen Gehry (KTS người Mỹ- 28/2/1929), là một kiến trúc sư Hậu hiện đại nổi tiếng, được nhận giải thưởng Pritzker năm 1989.

Tòa nhà Novartis, Basel, Thụy Sỹ	Nhà hát giao hưởng Thế giới mới Miami, Florida, USA	Công trình New York by Gehry, New York, USA
Công trình IAC Builidng, New York, Hoa Kỳ	Chung cư Opus, Hồng Kông	Trung tâm văn hóa nghệ thuật Louis Vuitton, Paris, Pháp
Bảo tàng EMP, Washington, USA

(Xem video một số công trình của các kiến trúc sư nổi tiếng giai đoạn 1979-1989)

-Aldo Rossi (KTS người Ý - 3/3/1931 - 4/9/1997), là chuyên gia hàng đầu về lý thuyết kiến trúc, đồ họa và kiến trúc, được nhận giải thưởng Pritzker năm 1990.


- Robert Venturi (KTS người Mỹ- 25/61925), là một kiến trúc sư Hậu hiện đại, một trong những nhà lý thuyết kiến trúc có ảnh hưởng nhất của nửa cuối thế kỉ 20, được nhận giải thưởng Pritzker năm 1991.

Nhà nguyện Trường Episcopal Academy,  Pennsylvania, Mỹ

Tòa nhà Khoa Sinh học, Trường Đại học tổng hợp Kentucky

...............................................

- Alvaro Siza (KTS người Bồ Đào Nha 25/6/1933) là kiến trúc sư Hậu hiện đại, được nhận giải thưởng Pritzker năm 1992.

Công trình Bảo tàng Ibere Camargo, Brazil	Nhà trưng bày Anyang, công viên Young-il Park, Hàn Quốc	Văn phòng nhà máy hoá chất hãng Jiangsu Shihlien, Giang Tô, Trung Quốc
Bảo tàng Nghệ thuật Mimesis, Paju Book, Seoul, Hàn Quốc

- Maki Fumihiko (KTS người Nhật -6/9/1928), người quan tâm đến việc ứng dụng các kĩ thuật cao vào công trình, kết hợp với truyền thống lịch sử Nhật, được tặng giải thưởng Pritzker năm 1993.

Tòa tháp 4 của TT Thương mại thế giới, Mỹ

Trường đại học Republic Polytechnic, Singapore

Bảo tàng hồi giáo Aga Khan, Toronto, Canada

- Christian de Portzamparc (KTS người Pháp - 5/3/1944) là một kiến trúc sư nổi tiếng nhất tại Pháp thời điểm hiện tại, được tặng giải thưởng Pritzker năm 1994.

Nhà hát CasaArt, Casablanca, Maroc	Nhà máy Rượu Cheval-Blanc, Saint-Emilion, Pháp	Nhà hành chính Hội đồng vùng Rhone- Alpes, Lyon, Pháp
Cửa hàng thời trang hãng Dior, Gangnam, Seoul, Hàn Quốc

Biệt thự Pierre Pringiers House, Sri Lanka

Biệt thự Casa Monterrey, Sierra Las Mitras, Mexico

..........................................

- Jose Rafael Moneo Valles ( KTS người Tây Ban Nha -9/5/1937), là kiến trúc sư, nhà lý thuyết kiến trúc theo Chủ nghĩa chiết trung, lấy cảm hứng từ nhiều nguồn khác nhau. Ông được nhận giải thưởng Pritzker năm 1996.

Nhà thờ Los Angeles, California, Mỹ

Nhà thờ San Sebastian, Barcelona, Tây Ban Nha

...........................................

Bảo tàng sông Băng Na Uy

Bảo tàng Quốc gia về Nghệ thuật Kiến trúc, Oslo, Na Uy

.....................................

Tu viện tại nhà thờ Ronchamp, Pháp	Viện Hàn lâm Khoa học California, USA	Bảo tàng Zentrum Paul Klee, Thụy Sỹ
Bảo tàng Nghệ thuật đương đại Astrup Fearnley, Oslo, Na Uy	Bảo tang khoa học Muse, Trento, Italy	Sân vận động San Nicola, Bari, Italia
Công trình The Modern Wing, Viện Nghệ thuật Chicago	Công trình biểu diễn nhạc thính phòng L’Aquila , Italy	Tòa tháp The Shard, London, Anh

Nhà máy rượu vang Bodegas Potia, Tây Ban Nha	Học viện MasdarAbu Dhabi, UAE	The Gerkin - "Quả Dưa Chuột", London, Anh
Nhà máy SX ô tô hãng McLaren tại Woking Surey, London, Anh	Sân bay vũ trụ Mỹ, New Mexico, Hoa Kỳ	Công trình New Winspear Opera House, Dallas, Mỹ
Cầu Le Viaduc de Millau, Aveyron, Pháp	Trung tâm hội nghị thành phố London, Anh	Sân bay quốc tế Queen Alia, Amman, Jordan
Trung tâm giải trí Khan Shatyry, Kazakhstan	Tòa thị chính mới tại Buenos Aires, Argentina	Nhà hát The Sage Gatehead, Newcastle, Anh
Sân vận động Wembley, London, Anh	Khu học tập Trường Đại học Công nghệ Petronas, Malaysia	Nhà ga số 3, Sân bay quốc tế Bắc Kinh, Trung Quốc
Nhà ga Canary Wharf Crossrail, London, Anh	Trung tâm sản xuất phân phối ô tô Renault, Swindon, Anh	Trụ sở mới Tập đoàn công nghệ Apple Park, California, Mỹ

(Xem video một số công trình của các kiến trúc sư nổi tiếng giai đoạn 1990-1999)

- Rem Koolhaas ( KTS người Hà Lan 17/11/1944), được nhận giải thưởng Pritzker năm 2000.

Thư viện Trung tâm Seattle, Washington, USA	Công trình Đài truyền hình TW  Bắc Kinh, Trung Quốc	Đại sứ quán Hà Lan tại Berlin, Đức
Nhà hát Casa da Musica, Porto, Bồ Đào Nha	Trung tâm Biểu diễn Nghệ thuật Đài Bắc, Đài Loan

- Jacques Herzog (19/4/1950) và Pierre de Meuron (8/5/1950) là KTS người Thụy, Sỹ,  thiết kế nhiều công trình nổi tiếng thế giới, được chung giải thưởng Pritzker năm 2001.

Quảng trường Espana, Canary, Tây Ban Nha	Sân vận động Bordeaux Atlantic, Pháp	Sân vận động quốc gia Bắc Kinh, Trung Quốc
Sân vận động Allianz Arena, Munich, Đức

- Glenn Marcus Murcutt AO (KTS người Anh sinh ra tại Australia 25/7/1936), được nhận Giải thưởng Pritzker 2002, là kiến trúc sư bậc thày về thiết kế theo xu hướng bền vững. Phương châm nổi tiêng của ông là: Chạm vào trái đất nhẹ nhàng”.  

Nhà ở cuối tuần Walsh House Kangaroo Valley, New South Wales, Australia

Nhà máy sản xuất rượu vang Lerida Estate Winery, Lake George Australia

...........................................

Di sản thế giới (2007): Nhà hát Opera Sydney, Úc

Trung tâm Tự nhiên Skagen Odde, Đan Mạch

Trung tâm Nghệ thuật Utzon tại Aalborg, Đan Mạch

Bảo tàng nghệ thuật Quốc gia Maxxi, Rom, Ý	Công trình Học viện Evelyn Grace, London, Anh	Trung tâm thể thao dưới nước tại Luân Đôn, Anh
Công trình Galaxy SOHO, Bắc Kinh, Trung Quốc	Nhà hát Opera Quảng Châu, Trung Quốc	Cầu Pavilion, Zaragoza, Tây Ban Nha
Thư viện và TT học tập, ĐH Kinh tế & Kinh doanh, Vienna	Trung tâm Văn hoá Heyda Aliyev, Baku, Azerbaijan	Trung tâm khoa học Phaeno, Wolfsburg, Đức
Cầu Sheikh Zayed, Abu Dhabi, UAE	Bảo tàng nghệ thuật Eli & Edythe, ĐH Michigan, East Lansing, Mỹ	Công trình Dongdaemun Design Plaza, Seoul, Hàn Quốc
Công trình Innovation Tower, Hong Kong	Bảo tàng Giao thông vận tải Riverside, Glascow, Scotland	Cầu nhảy trượt tuyết Bergisel, Innsbruck, Áo
Tòa nhà trung tâm của Nhà máy sản xuất ô tô BMW tại Leipzig, Đức	Trung tâm Nghệ thuật đương đại Lois và Richard Rosenthal, Cincinnati, Ohio, Mỹ	Biệt thự Capital Hill Residence,   Moscow, Nga

Bảo tàng lịch sử leo núi   Messner tại Corones,   Nam Tyrol, Ý

Khu nhà ở Citylife Milano, Milan, Ý

Sân vận động Al Wakrah, Qatar

- Thom Mayne (KTS người Mỹ -19/1/1944), là người phát triển trường phái kiến trúc vượt ra khỏi giới hạn của hình khối truyền thống. Kiến trúc của ông mang hình dáng điêu khắc, gắn với cảnh quan thiên nhiên; Ông được tặng giải thưởng Pritzker năm 2005. 

Nhà ở cho học viên cao học Trường ĐH Toronto,

Công trình New Academic Building, New York, USA

Trụ sở Ban quản lý giao thông quận 7, Los Angeles, California, USA

Trụ sở Tập đoàn Giant Interactive Group, Thượng Hải, Trung Quốc

Trung tâm Bloomberg,Công viên Công nghệ Cornell Tech, đảo Roosevelt, New York, Mỹ

Trường Cao đẳng Emerson, Los Angeles, Mỹ

- Paulo Archias Mendes da Rocha (KTS người Braxin-25/10/1928), nổi tiếng nhờ ngôn ngữ tạo hình kiến trúc riêng biệt và đặc sắc của mình, được nhận giải thưởng Pritzker năm 2006.

Trung tâm nghệ thuật - Cais das Artes, Vitória, Brazil

Tòa nhà mới của Bảo tàng Quốc gia Coach,Lisbon, Bồ đào Nha

..........................................

- Richard George Rogers (KTS người Anh gốc Ý - 23/7/1933), là ngưòi theo chủ nghĩa công năng với phong cách High-tech, được nhận giải thưởng Pritzker năm 2007.  

Tòa nhà quốc hội xứ Wales	Trung tâm chăm sóc ung thư,  Bệnh viện Charing Cross, London, Anh	Nhà máy chế tạo bộ vi xử lý INMOS, Newport, Wales.
Trung tâm công nghệ PA, Princeton,New Jersey, Mỹ	Bảo tàng Điệp viên Quốc tế tại Washington DC, Mỹ

- Jean Nouvel (KTS người Pháp -12/8/1945), nổi tiếng với các công trình bảo tàng và trung tâm kiến trúc, được nhận giải thưởng Pritzker năm 2008. 

Toà nhà văn phòng Torre Agbar, Barcelona, Tây Ban Nha	Khách sạn Silken Puerta America, Madrid, Tây Ban Nha	Bảo tàng Louvre Abu Dhabi
Tháp văn phòng Doha, Quatar	Chung cư One Central Park, Sydney, Australia	Trụ sở cảnh sát tại Pierre Mayence, Charleroi, Bỉ
Viện Nghiên cứu Bệnh Di truyền Imagine Institute  Paris, Pháp	Bảo tàng Quốc gia Qatar

- Perter Zumthor (KTS người Thuỵ Sỹ-26/4/1943), nổi tiếng với các công trình có quy mô nhỏ nhưng gắn liền với điều kiện lịch sử, xã hội của địa điểm xây dựng, được nhận giải thưởng Pritzker năm 2009. 

Nhà tắm hơi ở Vals, Thụy Sĩ

Bảo tàng Nghệ thuật Kolumba, Koln, Đức

.................................................

(Xem video một số công trình của các kiến trúc sư nổi tiếng giai đoạn 2000-2009)

- Nishizawa Ryue (KTS người Nhật - 1966) và Sejima Kazuyo(nữ KTS người Nhật -1956). Cả hai được trao giải thưởng Pritzker năm 2010. 

Bảo tàng nghệ thuật mới tại New York, Mỹ

Trung tâm học tập và thư viện, Viện Công nghệ Lausanne, Thụy Sỹ

Trung tâm Văn hóa thành phố   Tsuruoka, Yamagata, Nhật Bản

-Eduardo Souto de Moura (KTS người Bồ Đào Nha - 25/7/1952), nổi tiếng với việc sử dụng vật liệu độc đáo để tạo ra các công trình có giá trị thời đại nhưng vẫn mang âm hưởng của kiến trúc truyền thống, được nhận giải thưởng Pritzker năm 2011. 

Bảo tàng Paula Rego, Cascais, Bồ Đào Nha

Sân vận động Braga Municipal, Bồ Đào Nha

................................................

- Wang Shu (KTS người Trung Quốc- 04/11/1963), bậc thày của thiết kế kiến trúc từ hình khối, tỉ lệ, vật liệu đến không gian và ánh sáng; hiện đại song vẫn kế thừa được các yếu tố truyền thống lịch sử và văn hoá Trung Quốc; được nhận giải thưởng Pritzker năm 2012.

Bảo tàng lịch sử Ninh Ba, Trung Quốc

Thư viện Đại học Wenzheng, Tô Châu, Trung Quốc

Khu chung cư Vertical Courtyard Hàng Châu, Trung Quốc

- Toyo Ito (KTS người Nhật - 01/6/1941), bậc thầy thể hiện các khả năng tổng hợp nhiều ngôn ngữ kiến trúc trong thiết kế; là tác giả của nhiều công trình vượt thời gian; được nhận giải thưởng Pritzker năm 2013. 

Trung tâm văn hoá Sendai, Miyagi, Nhật Bản	Thư viện Trường Đại học Nghệ thuật Tama, Tokyo, Japan	Bảo tàng Kiến trúc Toyo Ito, Imabari, Ehime,
Biệt thự trắng, Marbella, Chile	Công trình Porta Fira, Barcelona, Tây Ban Nha	Sân vận động quốc gia Kaohsiung, Đài Loan
Tòa nhà TOD’s Omotesando, Tokyo, Japan	Nhà Triển lãm Nghệ thuật Serpentine Gallery 2002, London, Anh

- Shigeru Ban (KTS người Nhật - 05/8/1957), là người kết hợp được các yếu tố phương Đông và phương Tây trong lĩnh vực cấu trúc kiến trúc; nổi tiếng bởi các sáng tạo với giấy như một loại vật liệu xây dựng; được đánh giá cao về khả năng sáng tạo kiến trúc và sự cống hiến hết mình cho những nỗ lực nhân đạo trên thế giới, một hình mẫu và nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ; được nhận giải thưởng Pritzker năm 2014.
 

Trung tâm Pompidou-Metz Lorraine, Pháp	Câu lạc bộ golf Heasley Nine Bridges, Gyeonggi-do, Hàn Quốc	Khu nhà ở tạm bằng conteiner, Onagawa, Nhật Bản
Bảo tàng nghệ thuật Aspen, Colorado, Mỹ	Bảo tàng Nghệ thuật tỉnh Oita, Nhật Bản

-Frei Paul Otto (KTS. người Đức - 31/5/1925 – 9/3/ 2015) là kiến trúc sư và kỹ sư về cấu trúc và vật liệu màng mỏng; được nhận giải thưởng Pritzker năm 2015

Nhà triển lãm Nhật Bản tại Expo 2000 Hannover, Đức

- Alejandro Aravena (KTS người Chile – 1967), người đi tiên phong trong việc xã hội hóa kiến trúc và giải quyết những vấn đề quan trọng của kiến trúc thế kỷ 21, được tặng giải thưởng Pritzker năm 2016.


 

Nhà ở xã hội Quinta Monroy, Iquique, Chile	Nhà ở xã hội Villa Verde, Constiucion, Chile	Trung tâm công nghệ thông tin, Đại học Công giáo, Santiago, Chile
Trung tâm Đổi mới UC - Anacleto Angelini,  Santiago, Chile

 - 3 KTS người Tây Ban Nha: Rafael Aranda (12/5/1961), Carme Pigem (nữ KTS, 18/4/1962) và Ramon Vilalta (25/4/1960), cùng thành lập RCR Arquitectes với các tác phẩm kiến trúc mang đến một cảm giác nơi chốn, cộng đồng và kết nối mạnh mẽ với cảnh quan xung quanh, song vẫn hiện đại và đậm tính phổ quát, được tặng giải thưởng Pritzker năm 2017.

Cơ sở sản xuất rượu nho Bell-Lloc, Girona, Tây Ban Nha

Bảo tàng Soulages, Rodez, Aveyron, Pháp

..............................................

- Balkrishna Doshi  (KTS người Ấn Độ - 26/8/1927), cho rằng công trình kiến ​​trúc và quy hoạch đô thị tốt không chỉ là sự kết hợp giữa nhu cầu và cấu trúc xây dựng mà còn phải tính đến khí hậu, địa điểm, công nghệ, kỹ thuật cùng với sự hiểu biết sâu sắc về bối cảnh văn hóa và phải đạt đến sự kết nối với tinh thần của con người; được tặng Giải thưởng Pritzker năm 2018.

Văn phòng kiến trúc Sangath (Sangath Architect Studio)

- Arata Isozaki (KTS người Nhật, 23/7/1931) là người luôn tìm kiếm linh hồn cho mỗi công trình kiến trúc, không lệ thuộc phân loại phong cách, không ngừng sáng tạo và luôn mới mẻ trong cách tiếp cận, được nhận giải thưởng Pritzker năm 2019

Yvonne Farrell (1951) và Shelley McNamara (1952) là hai KTS người Ireland, luôn tìm kiếm các cấu trúc mới cho các không gian mới của công trình kiến trúc hướng tới bền vững về môi trường và văn hóa, được nhận giải thưởng Pritzker năm 2020

Anne Lacaton(1955) và Jean-Philippe Vassal (1954) là KTS và nhà giáo dục người Pháp. Cả hai điều hành Công ty kiến ​​trúc Lacaton & Vassal với ưu tiên “ Làm giàu cuộc sống con người ”, mang lại lợi ích cho cá nhân và hỗ trợ sự phát triển thành phố. Anne Lacaton và Jean-Philippe Vassal cùng được nhận giải thưởng Pritzker năm 2021.

Bmktcn.com