Thông tin chung:
Công trình: Tu viện Mont Saint Michel và vùng vịnh xung quanh (Mont-Saint-Michel and its Bay)
Địa điểm: Tỉnh Manche, vùng Normandie, Pháp (N48 38 8.016 W1 30 38.016)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích khu vực Di sản 6550ha; diện tích vùng đệm 191858ha.
Năm hình thành: Thế kỷ thứ 8
Giá trị: Di sản thế giới (1979; sửa đổi ranh giới nhỏ vào năm 2007, 2018; hạng mục i, iii, vi)
Pháp (France) là một quốc gia có lãnh thổ chính nằm tại Tây Âu cùng một số vùng và lãnh thổ hải ngoại. Pháp có tổng diện tích 643.801 km2, dân số gần 67,3 triệu người (năm 2018), thủ đô là thành phố Paris.
Trong thời đại đồ sắt (Iron Age), bắt đầu vào thế kỷ 12 trước Công nguyên (TCN), nước Pháp (không kể phần lãnh thổ hải ngoại) là nơi cư trú của bộ tộc người Gaulois thuộc Celt, là nhóm các bộ tộc đa dạng ở châu Âu.
Người La Mã (Roma) thống trị khu vực từ năm 51 TCN đến năm 476 sau Công nguyên. Từ năm 476, người Frank thuộc nhóm bộ tộc Germain, sống tại hạ lưu và trung lưu sông Rhine đã chinh phục vùng đất, thành lập Vương quốc Pháp (Kingdom of Francia).
Pháp nổi lên thành một đế chế hùng mạnh tại châu Âu vào cuối thời Trung Cổ, thế kỷ 14 và 15. Việc giành thắng lợi trong cuộc Chiến tranh Trăm năm (1337-1453, giữa Anh và Pháp) giúp Pháp củng cố quốc gia và tập trung hóa chính trị.
Trong thời kỳ Phục Hưng (thế kỷ 15 đến 17) văn hóa Pháp phát triển mạnh mẽ và nước Pháp dần trở thành một trong những đế quốc thực dân toàn cầu (Grande France).
Dưới thời vua Louis 14 (trị vì 1643 – 1715, còn gọi là Vua Mặt trời) Pháp trở thành thế lực chi phối văn hoá, chính trị và quân sự tại châu Âu.
Đến cuối thế kỷ 18, Cách mạng Pháp lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, lập nên một trong các nền cộng hoà sớm nhất trong lịch sử hiện đại. Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền, nền tảng của cuộc Cách mạng và biểu thị ý thức hệ của nước Pháp thời bấy giờ vẫn tiếp tục là đức tin mãnh liệt cho đến ngày nay.
Trong thế kỷ 19, Hoàng đế Napoléon Bonaparte (trị vì năm 1804- 1814) lập ra Đệ Nhất Đế chế Pháp (First French Empire) và tiến hành các cuộc chiến tranh tại châu Âu. Sau khi Đế chế Pháp sụp đổ, Pháp trải qua giai đoạn các chính phủ kế tiếp nhau với đỉnh cao là thành lập Đệ Tam Cộng hòa Pháp (French Third Republic) vào năm 1870. Trong thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20, Pháp đã trở thành đế quốc thực dân lớn thứ 2 thế giới sau đế quốc Anh.
Nước Pháp là một bên tham chiến chính trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, và giành được phần thắng. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Pháp thuộc khối Đồng Minh, bị phe Trục (Đức, Ý, Nhật) chiếm đóng vào năm 1940 và được giải phóng vào năm 1944. Đệ Tứ Cộng hòa Pháp (French Fourth Republic) được thành lập năm 1946, song sau đó bị giải thể trong chiến tranh Algérie.vào năm 1958. Nền Đệ Ngũ cộng hoà (Fifth Republic) dưới quyền của Tổng thống Charles de Gaulle (nhiệm kỳ năm 1959 – 1969) được thành lập vào năm 1958 và tồn tại cho đến ngày nay.
Hiện tại, Pháp được phân thành thành 18 vùng hành chính, gồm 13 vùng tại chính quốc và 5 vùng hải ngoại. Mỗi vùng chia thành 2 đến 18 tỉnh. Mỗi vùng hải ngoại tương đương 1 tỉnh.
Pháp thuộc nhóm Quốc gia phát triển và từ lâu đã có vị thế là một trung tâm của thế giới về nghệ thuật, khoa học và triết học, có số Di sản thế giới nhiều thứ 4 tại châu Âu (số liệu đến năm 2019: Ý 55 Di sản; Tây Ban Nha 48, Đức 46, Pháp 45).
Bản đồ nước Pháp và vị trí đảo Mont-Saint-Michel vùng Normandy,
Mont-Saint-Michel là một hòn đảo cách đất liền khoảng 1km, nằm ở Lower Normandy, ngoài khơi bờ biển tây bắc nước Pháp. Đảo có diện tích khoảng 7ha, về mặt hành chính thuộc khu dân cư mang tên Le Mont-Saint-Michel, gần thị trấn Avranches, quận Manche, vùng Normandy, Pháp. Khu dân cư Le Mont-Saint-Michel gồm cả đảo và đất liền có diện tích khoảng 400 ha, dân số 30 người (năm 2017; vào năm 1851, số dân tại đây đạt đỉnh là 1182 người).
Mont-Saint-Michel là một đảo thủy triều (Tidal island, nối với đất liền khi nước triều thấp và tách khỏi đất liền khi nước triều cao). Thủy triều tại đây thay đổi rất nhanh, khoảng 14m giữa mực nước cao nhất và mực nước thấp nhất. Đảo và đất liền được nối với nhau bằng một đường đắp, chỉ nhìn thấy khi thủy triều xuống. Tiếp cận đảo thuận lợi khi thủy triều xuống và phức tạp thủy triều lên. Điều này gây khó khăn cho những kẻ tấn công lên đảo.
Mont-Saint-Michel là một đảo đá có chu vi khoảng 960m, cao độ cao nhất là 92m so với mực nước biển. Công trình xây dựng trên địa địa điểm thiên nhiên độc đáo này như một pháo đài với các thành lũy là vách đá tự nhiên.
Ban đầu, trên đảo có một nhà thờ nhỏ được thánh hiến từ năm 708 cho Tổng lãnh thiên thần St Michel (Archangel Michael, Thiên sứ bậc cao trong Do Thái giáo, Hồi giáo và hầu hết những người Cơ đốc giáo) bởi Giám mục Saint Aubert (mất năm 720). Theo truyền thuyết, Aubert có một khải tượng (giấc mơ), trong đó Tổng lãnh thiên thần Michael đã hướng dẫn ông xây dựng một nhà thờ trên đảo đá thủy triều ở cửa sông Couesnon. Sau khi xây dựng, Giám mục Saint Aubert đã thiết lập một cộng đồng gồm 10 tu sĩ để duy trì sự sùng bái Thánh Michael. Hiện dưới chân Tu viện có một nhà nguyện mang tên ông.
Bức phù điêu miêu tả giấc mơ của Giám mục Saint Aubert về sự chỉ dẫn của Tổng lãnh thiên thần Michael
Vào năm 966 tại đây xuất hiện một tu viện dòng Benedictine dành riêng cho Tổng lãnh thiên thần St Michel Xung quanh tu viện là một ngôi làng nhỏ, nằm phía dưới bức tường thành của Tu viện, phục vụ chỗ trọ và bán hàng lưu niệm cho khách hành hương. Đây là nơi định cư, tu tập và nghiên cứu tôn giáo của các tu sĩ, tiếp đón khách hành hương.
Vào thế kỷ 10, 11, các nhà cai trị xứ Normandy mong muốn hỗ trợ nguồn lực cho việc xây dựng Tu viện, như một biểu hiện của việc dung hòa các tranh chấp lịch sử giữa Giáo hội Công giáo và hậu duệ của người Viking (thám hiểm, thương nhân, chiến binh, hải tặc đến từ khu vực Bắc Âu).
Richard II (Công tước xứ Normandy, trị vì từ năm 996- 1026) đã lựa chọn William of Volpiano, (nhà thầu người Ý, năm 962 – 1031, đã xây dựng Tu viện Fécamp ở Normandy) để nâng cấp Tu viện. Ông đã thiết kế nhà thờ của Tu viện theo phong cách Romanesque.
Vào thế kỷ 12, Robert de Torigni (năm 1110- 1186, Tu viện trưởng thứ 16 của Mont Saint-Michel, từ năm 1154 - 1186; là nhà xây dựng vĩ đại, nhà ngoại giao, nhà sử học) đã hỗ trợ đắc lực cho Henry II (vua nước Anh, đồng thời là Công tước xứ Normandy, trị vì năm 1154- 1189) trong việc gia cố cấu trúc các tòa nhà và xây dựng mặt tiền chính của nhà thờ. Đá xây dựng công trình là đá granit, đá vôi (Caen, đủ mềm để tạo các chi tiết điêu khắc) được khai thác và vận chuyển bằng sà lan từ mỏ đá trên đảo Chausey, tại phía bắc vịnh Mont Saint-Michel. Từ đây, Tu viện Mont Saint Michel trở thành một trong những địa điểm quan trọng nhất của nền văn minh Cơ đốc giáo thời Trung cổ.
Năm 1204, Guy of Thouars (năm ? – 1213), nhiếp chính cho Nữ công tước xứ Brittany (vùng đất kề liền Normandy) đã tấn công Tu viện Mont Saint Michel. Tuy cuộc tấn công thất bại, song Tu viện và ngôi làng xung quanh bị hỏa hoạn phá hủy hoàn toàn. Sau đó, công trình đã được phục dựng lại theo đề nghị của Philip Augustus (vua Pháp, trị vì năm 1190 – 1223).
Trong Chiến tranh Trăm năm (Hundred Years' War, là một loại các cuộc xung đột tại Tây Âu vào năm 1337 – 1453), đơn vị đồn trú nhỏ với hệ thống công sự vững chắc đã chống đỡ được các cuộc tấn công lên đảo của người Anh. Đây được coi là nơi duy nhất ở Normandy chưa bị người Anh chinh phục và là một biểu tượng bản sắc dân tộc của Công quốc Normandy.
Vào năm 1421, trong một cuộc tấn công, tòa tháp theo phong cách Romanesque của nhà thờ bị sụp đổ và đến năm 1488 được xây dựng lại hoàn toàn theo phong cách Gothic.
Charles VI (vua Pháp, trị vì năm 1380 – 1422) được ghi nhận là người đã xây dựng bổ sung các công sự lớn, tháp, sân kế tiếp nhau và củng cố các thành lũy cho Tu viện Mont Saint Michel.
Những năm sau đó, do khoảng cách xa với với Paris, các vị vua Pháp không thể triển khai các dự định tại đây. Song sự nổi tiếng về giàu có, vẻ đẹp, uy tín của Tu viện với tư cách là trung tâm nghiên cứu tôn giáo và hành hương tiếp tục có ảnh hưởng mạnh mẽ đến các tu viện khác trong vương quốc.
Sau Cải cách (Reformation, là sự khởi đầu của Đạo tin lành và sự phân tách Giáo hội phương Tây thành Đạo Tin lành và Giáo hội Công giáo La Mã) năm 1521, vị thế của Tu viện giảm dần.
Dưới thời Louis XI (vua Pháp, trị vì năm 1461- 1483), nơi đây trở thành nhà tù. Sau đó, Tu viện được phục hồi, song quyền lực của các giáo sĩ giảm dần.
Vào thời Cách mạng Pháp (French Revolution, năm 1789), Tu viện một lần nữa trở thành nhà tù cho đến năm 1863.
Năm 1874, kiến trúc Tu viện được tôn tạo lại bởi Edouard Corroyer (kiến trúc sư người Pháp, năm 1845- 1904), đặc biệt là việc xây dựng lại ngọn tháp vào năm 1879.
Đảo thủy triều Mont-Saint-Michel, Normandy, Pháp; khi nước lên
Đảo thủy triều Mont-Saint-Michel, Normandy, Pháp; khi nước rút
Phối cảnh tổng thể Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Tu viện Mont-Saint-Michel được coi là "Kỳ quan của phương Tây" về các giải pháp xây dựng sáng tạo gắn liền với môi trường tự nhiên của địa điểm.
Tu viện hiện vẫn còn lưu giữ được các dấu tích của thời kỳ Romananesque (kiểu kiến trúc La Mã thực hành tại châu Âu, khoảng năm 1050 – 1200 với những vòm tròn và tường dày) thông qua các chi tiết trong gian giữa cùa nhà thờ với các mái vòm có gân (được đánh giá là sớm nhất của dạng vòm này tại Pháp).
Mặc dù toàn bộ phần thành lũy phía bắc bị phá hủy, song Tu viện hiện vẫn bảo tồn được tính toàn vẹn của một quần thể kiến trúc vào thời kỳ Gothic sau này (kiểu kiến trúc thực hành tại châu Âu, khoảng sau năm 1200; trong khi kiến trúc Romanesque theo kiểu vòm cong tròn thi kiến trúc Gothic lại theo kiểu vòm nhọn; kiến trúc Gothic có cửa sổ nhiều hơn và kích thước cũng lớn hơn so với kiến trúc Romanesque).
Hiện tại Tu viện và ngôi làng kề liền đang được bảo tồn và trùng tu lại.
Tu viện Mont Saint Michel và vịnh xung quanh thuộc tỉnh Manche, vùng Normandie, Pháp được UNESCO công nhận là Di sản thế giới (năm 1979; sửa đổi ranh giới nhỏ vào năm 2007, 2018) với tiêu chí:
Tiêu chí (i): Thông qua sự kết hợp độc đáo giữa địa điểm tự nhiên và kiến trúc, Tu viện Mont-Saint-Michel đã tạo nên một tuyệt tác về tài năng sáng tạo của con người.
Tiêu chí (iii): Tu viện Mont-Saint-Michel là một quần thể vô song, vì sự cùng tồn tại của một tu viện và ngôi làng kiên cố trong giới hạn hạn chế của một hòn đảo nhỏ, cũng như tính độc đáo về vị trí các tòa nhà phù hợp với điều kiện địa hình đặc biệt của nó.
Tiêu chí (vi): Tu viện Mont-Saint-Michel là một trong những địa điểm quan trọng nhất của nền văn minh Cơ đốc giáo thời Trung cổ.
Sơ đồ phạm vi khu vực Di sản Tu viện Mont Saint Michel và vịnh xung quanh, tỉnh Manche, vùng Normandie, Pháp
Sơ đồ mặt bằng Di sản Tu viện Mont-Saint-Michel, Manche, vùng Normandie, Pháp
Khu vực Di sản gồm 2 địa điểm: Tu viện Mont-Saint-Michel và vịnh xung quanh; và Tàn tích cối xay gió Moidrey:
Tu viện Mont Saint-Michel và vịnh xung quanh
Tu viện Mont Saint-Michel và vịnh xung quanh (Mont-Saint-Michel et sa baie) nằm tại phía bắc Khu vực Di sản (N48 38 8.01 W1 30 38.01); Diện tích di sản 6505 ha và diện tích vùng đệm 191858ha.
Sơ đồ vị trí các hạng mục công trình chính tại Di sản Tu viện Mont-Saint-Michel, Manche, vùng Normandie, Pháp 
Sơ đồ mặt bằng tổng thể Di sản Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Sơ đồ mặt cắt Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Tu viện Mont Saint-Michel gắn với đảo đá tạo thành một khối, theo chiều cao phân thành: Khu vực chân núi; Khu vực sườn núi; Khu vực đỉnh núi:
Khu vực chân núi
Khu vực chân núi bao gồm các hạng mục công trình:
- Chân núi phía bắc: là một vách đá dựng đứng và tháp Tour du Nord (Tháp Bắc).
- Chân núi phía tây bắc: Tại đây có Nhà nguyện Saint Hubert, nằm tại một mỏm đá nhô ra trên mặt biển. Công trình quy mô nhỏ, 1 tầng xây dựng bằng đá.
- Chân núi phía tây: Tại đây có một tháp canh lớn, trên đỉnh tháp là một quạt gió (Windmill on top of tower/Tour Gabriel).
- Chân núi phía nam: Một bức tường kiên cố với cổng ra vào (Fortified Entrance). Kề liền là một sân phẳng và con đường đắp nối đảo với đất liền. Phía sau cổng là Nhà kho (Store Room) có mặt bằng chữ L, cao 2 – 3 tầng, ngày nay trở thành Trung tâm Di tích quốc gia (Centre des Monuments Nationaux).
- Chân núi phía đông: Là hệ thống tường thành với các tháp canh hình trụ, nửa tròn, chữ nhật và nửa hình lục giác, gồm: Tour du Roi (Tháp Vua, là một tháp cổng lâu đời nhất, xây dựng vào năm 1435, phục hồi vào năm 1992; kề liền là tòa nhà dành cho người bảo vệ); Tour de L'Arcade; Tour de la Liberte (Tháp Tự Do), Tour Basse, Tour Chalet du "Demi - Lune"; Tour Boucle.
Nhà nguyện Saint Hubert, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Phối cảnh tháp Vua và tường phòng thủ bao quanh, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Phối cảnh tháp Tự Do và tường phòng thủ bao quanh, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Cổng chính tại phía nam Tu viện, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp: phía sau là Nhà kho, ngày nay trở thành Trung tâm Di tích quốc gia
Phối cảnh Tháp Tour Boucle và nhà dân bao quanh, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Khu vực sườn núi
Khu vực sườn núi bao gồm các hạng mục công trình:
- Khu vực sườn núi phía bắc: Là sườn núi phủ cây xanh, gần như dựng đứng với các vách tường gia cố chân pháo đài; một số khu vực tạo thành các bậc nền tạo thành Vườn Tu viện (Abbey Gardens).
- Khu vực sườn núi phía nam: Là sườn núi với các vách tường gia cố chân pháo đài, các bậc nền tạo thành Vườn Tu viện (Abbey Gardens) và các sân thượng kết nối với các tuyến đường lên đỉnh núi. Tại đây có các bể chứa cung cấp nước ngọt cho Tu viện (Cisterns).
- Khu vực sườn núi phía tây: Là sườn núi với các vách tường gia cố chân pháo đài và các sân thượng kết nối với các tuyến đường lên đỉnh núi. Tại đây có một tuyến đường dốc được Giám mục Robert de Torigni xây dựng phục vụ cho Notre-Dame-Sous-Terre, hạn chế tiếp xúc với người hành hương và tu sĩ của tu viện. Sau này, đường dốc được vận chuyển bằng tời (lắp đặt vào năm 1819).
- Khu vực sườn núi phía đông: Gồm tuyến đường quanh co theo sườn dốc để lên Tu viện trên đỉnh núi; Các nhà cổ bằng đá hoặc nửa gỗ có niên đại từ thế kỷ 15- 16, chạy dọc theo các con phố hẹp (Rue Principale); Nhà thờ giáo xứ (Parish Church/ Eglise Paroissiale) với Nghĩa trang (Cemetery) kề liền.
Đường dốc, vách đá và tường thành phía tây, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
.
Nhà thờ giáo xứ và Nghĩa trang, Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Nhà dân dọc phố nhỏ phía dưới chân Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Khu vực đỉnh núi
Khu vực đỉnh núi là nơi xây dựng Tu viện Mont Saint-Michel là một quần thể công trình xây dựng gắn với địa hình núi. Theo chiều cao Tu viện có thể phần thành 2 khối: Khối phần bệ của Tu viện và Khối Tu viện.
Khối phần bệ của Tu viện bắt đầu từ cao độ cao độ 55,30m đến 78,60m so với mực nước biển, có chiều dày khoảng 23,3m, chia thành 2 tầng bệ:
Khối tầng bệ (hay tầng hầm) 2: Nằm tại cao độ 55,30m so với mực nước biển; là một khối các phòng hẹp bám quanh lõi núi đá (Rocher) gồm các phòng chính:
Tại phía phía bắc: Khối nhà La Merveille (nhà cao 3 tầng, đây là phần tầng 1) xây dựng theo phong cách Gothic, được tiếp cận bằng cầu thang phía tây và phía đông. Khối nhà gồm 2 phòng chính:
- Phòng Cellier (hiện là cửa hàng đồ lưu niệm) có mặt bằng hình chữ nhật; giữa phòng là 2 hàng cột, mỗi hàng 6 cột với vòm cuốn đỡ sàn tầng trên.
- Phòng Aumonerie (phòng Tuyên úy) có mặt bằng hình chữ nhật, được xây dựng vào năm 1211; giữa phòng có 1 hàng 6 cột. Thời xưa, đây là phòng cung cấp chỗ ở và thức ăn cho người nghèo theo triết lý của dòng tu Benedictine.
Tại phía tây: Phòng l'Aquilon (Salle de l'Aquilon) như một tầng hầm với tường bao dày để đỡ khối tầng trên; giữa phòng là một hàng 3 cột tròn với vòm cuốn.
Tại phía đông: Đại sảnh (Salle des Grades) là nơi bắt đầu của 2 tuyến cầu thang tiếp cận Khối nhà La Merveille tại phía đông và lên Nhà thờ Tu viện tại phía nam.
Tại phía nam: Cầu thang lớn ngoài trời (Grand Degré) tiếp nối từ Đại sảnh lên tầng sảnh của Nhà thờ Tu viện trên đỉnh núi.
Sơ đồ mặt bằng Khối tầng bệ 2, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp; cao độ 55,30m so với mực nước biển
Bên trong Phòng Cellier tại Nhà La Merveille, Khối tầng bệ 2, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Bên trong Phòng Aumonerie tại Nhà La Merveille, Khối tầng bệ 2, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Bên trong Phòng l'Aquilon, Khối tầng bệ 2, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Khối tầng bệ (hay tầng hầm) 1: Nằm tại cao độ khoảng 70m so với mực nước biển; là một khối các phòng với diện tích lớn hơn bao quanh lõi núi đá (Rocher), gồm các phòng chính:
Tại phía bắc: Khối nhà La Merveille (nhà cao 3 tầng, đây là phần tầng 2), gồm các phòng:
- Phòng Chevaliers (Salle des Chevaliers/Phòng Hiệp Sĩ/ Hall of the Knights) được xây dựng vào năm 1220 – 1225, là nơi học tập và nghiên cứu của các tu sĩ; nơi sao chép và biên dịch các tác phẩm Kinh Thánh. Phòng có 3 hàng cột tròn đỡ vòm mái với các gân vòm, là một trong những phòng đẹp nhất của Tu viện và là phòng có lò sưởi.
- Phòng Hôtes (Salle des Hôtes, Phòng tiếp khách sang trọng) được xây dựng vào năm 1251 – 1217, có một hàng 6 cột tròn mảnh có trang trí đỡ vòm mái với các gân vòm đan chéo; phòng có đến 3 lò sưởi; Phía trước của Phòng khách là Sảnh hiên (Porche) và nhà nguyện Chapelle Sainte-Madeleine.
- Phòng Moines (Promenoir des Moines/Phòng tu sĩ) có 1 hàng 5 cột đỡ vòm mái với các gân vòm và đầu cột được trang trí bằng các họa tiết thực vật.
Tại phía tây: Hành lang Bắc - Nam (Galerie Nord - Sud) có cầu thang lên tầng trên của Lâu đài; Nhà nguyện Notre-Dame-Sous-Terre.
Tại phía đông: Phòng Officialite là văn phòng của Giáo hội.
Tại phía nam: Cầu thang lớn ngoài trời (Grand Degré) tiếp nối từ Đại sảnh lên tầng trên của Pháo đài; Phòng hầm mộ Ossuaire (ossuaire avec belvédère et roue d'écureuil) và kề liền là Nhà nguyện phục vụ tang lễ Chapelle Saint-Étienne.
Tại trung tâm của Khối tầng bệ 1 đã xuất hiện hệ thống tường móng dày, tầng hầm của Nhà thờ và hệ thống cột tại gian chính điện và dàn hợp xướng (Crypte des Gros Piliers); bao gồm 10 cột, trong đó có 8 cột lớn, xếp thành hình bán nguyệt có chu vi 5m; 2 cây cột giữa mảnh hơn mang tên "palmiers" (cây cọ) và hai nhà nguyện tại hai bên cánh của Nhà thờ: Chapelle des Trente Cierges và Chapelle Saint-Martin.
Sơ đồ mặt bằng Khối tầng bệ 1, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp;
cao độ khoảng 70m so với mực nước biển
Bên trong Phòng Chevaliers tại Nhà La Merveille, Khối tầng bệ 1, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Bên trong Phòng Hôtes tại Nhà La Merveille, Khối tầng bệ 1, Pháo đài - Tu viện Mont-Saint-Michel, Normandie, Pháp
Bên trong Phòng Moines, Khối tầng bệ 1, |
.jpg)