Tuần -18 - Ngày 29/03/2024
SỰ KIỆN TRONG TUẦN
Hỏi:

Em cảm thấy vô hướng quá  

Em chào thầy ạ, em là 1 sinh viên đang theo học tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội và cũng đang học trong lớp Kiến trúc Công nghiệp của thầy ạ. Em có 1 số vấn đề nội tâm rất mong muốn được thầy giúp đỡ và mách bảo ạ. 
Vấn đề chính em đang gặp phải là em cảm thấy rất vô hướng như trong tiêu đề ạ. Em thấy bản thân mình không có tý năng lực nào để mai sau có thể hành nghề kiến trúc sư. Hiện tại em bị nản chí và cũng lo sợ nữa. Em vào trường cũng vì ước mơ có thể xây ngôi nhà do chính mình thiết kế và hành nghề. Nhưng em cảm thấy mình không đủ năng lực để có thể hành nghề, kiến thức trên trường là vô cùng lớn mà dù e đã học rồi nhưng lại bị quên lãng chỉ sau 1 học kỳ. Em cũng không giỏi vẽ và vẽ rất xấu nếu vẽ tay thì nhìn rất trẻ con và thiếu chuyên nghiệp, nhìn các bạn khác em cảm thấy rất tự ti, Em cũng không biết mình còn có thể đủ trình độ để đi thực tập không nữa. Chuyên môn của em em tự đánh giá là khá tệ, em rất suy sụp và cố gắng học những gì có thể mà chuyên ngành cần. Thầy có thể cho em xin ý kiến và liệu có giải pháp khắc phục không ạ, em rất sợ rằng nếu hành nghề thì bản thân không giỏi giang thì kinh tế làm ra sẽ bị thấp, không đủ sống. Vậy em phải làm sao ạ. 


Trả lời:

Thày đã nhận được thư.

Năng lực tự thân thời điểm này là kết quả của năng lực tự rèn luyện giai đoạn trước. Như em nêu trong thư, năng lực tự thân yếu, trước hết thể hiện:
i) Kiến thức chuyên môn còn nhiều khoảng trống và ngày càng rộng ra, do việc học không chăm chỉ;
ii) Trình bày bản vẽ kiến trúc xấu, do không cẩn thận khi thiết kế;
iii) Mất niềm tin vào chính mình, nản chí và dẫn đến lo sợ cho tương lai. 
Phải thấy đó là điều không tốt đẹp do chính em gây ra, để có trách nhiệm mà sửa mình. 
Được gia đình hỗ trợ, có sức khỏe và năng lực để học đến năm thứ 3, là may mắn lắm, khi so sánh với rất nhiều thanh niên người Việt khác. 

Một số việc phải làm ngay: 
i) Thay đổi ngay nhận thức cũ: Ta phải trở thành người tài với cả kỹ năng cứng và mềm phù hợp để cạnh tranh và hợp tác, không chỉ trong kiến trúc mà cả lĩnh vực liên quan khác mà xã hội đang cần và tạo ra giá trị gia tăng;
ii) Sử dụng thời gian hợp lý: Một ngày ngủ đủ 6- 7 tiếng để tái tạo sức lao động. Thời gian còn lại dành cho: Học ngoại ngữ và chuyển đổi số; Đi học đầy đủ và lắng nghe bài giảng; Đọc sách và tài liệu bổ sung kiến thức; Chủ động trao đổi chuyên môn với giảng viên và bạn bè;
iii) Chăm chỉ tự học tập: Lời chê ghê gớm nhất là Kẻ lười nhác. Từ Kẻ lười nhác đến Kẻ hèn hạ và vô dụng rất gần nhau. Không phải lúc nào cũng có người bên cạnh mà học hỏi, mà phải có kế hoạch tự học, từ trong sách vở đến mạng xã hội và thực tế;
iv) Mở ra với thế giới bên ngoài: Tìm người có đức, có tài mà chơi để học kiến thức và sự đồng thuận; Ra với môi trường tự nhiên mà hòa vào trong đó. Sẵn sàng trải nghiệm làm những điều tốt đẹp; 
v) Còn 2 năm nữa mới ra trường. Phải học để tốt nghiệp đại học, điểm khởi đầu sự nghiệp của một người tri thức. Đây là thời gian đủ để em tìm lại sự cân bằng cảm xúc và tận tâm thay đổi chính mình.

Nếu có vấn đề gì về việc học tập có thể trao đổi với thày. Thày sẵn sàng đồng hành.

Ngày 4/11/2023; Thày Phạm Đình Tuyển 
Hỏi:

Em kính chào thầy ạ.
Em đang đọc lần 2 quyển sách Nghĩ giàu làm giàu, xuất bản lần đầu năm 1937. Quyển sách được viết từ 90 năm trước nhưng nó vẫn đang phản ánh nhiều thực tế.
Em đã đọc được rằng "các cơ sở giáo dục cần có trách nhiệm hơn nữa trong việc định hướng nghề nghiệp cho sinh viên".
Em nghĩ đó là việc các thầy đang làm không ngừng. 
Em viết mail này để cảm ơn công việc của thầy ạ.

Em cảm ơn thầy đã đọc ạ.
Sinh viên 60KD3


Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Rất cám ơn về những dòng chia sẻ, động viên. 
Định hướng nghề nghiệp cho sinh viên không chỉ liên quan đến việc đào tạo kỹ năng cứng mà còn phải là kỹ năng mềm, liên quan trước hết đến năng lực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. 
Cuốn sách "Nghĩ giàu, làm giàu" chỉ là một trong những nội dung mà thế hệ trẻ quan tâm.
Điều lớn lao hơn là họ phải có năng lực tự thân và năng lực tự rèn luyện để hình thành sự nghiệp và trở thành người tốt cho gia đình, cộng đồng và xã hội, phù hợp với chuẩn mực chung của loài người trong thế kỷ 21. 
Sinh viên là tương lai của thày.
Thày cùng các thày cô giáo khác đang nỗ lực hết sức để biến tương lai tốt đẹp đó thành hiện thực. 
Thày đang viết một cuốn sách với tiêu đề: 'Nâng cao năng lực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho sinh viên (và cựu sinh viên) trong lĩnh vực xây dựng'. Dự kiến tháng 5/2023 xuất bản. 
Chúc mọi điều tốt lành. 
Ngày 8/3/2023; Thày Phạm Đình Tuyển 

 
 
Hỏi:

 

Thưa thầy, em xin gửi kết quả bigfive mới của bản thân, qua đây em cũng xin cảm ơn thầy vì thông qua bài khảo sát bigfive và những lời thầy nói, em đã cố gắng khắc phục những yếu điểm của bản thân và cũng như trau dồi thêm kiến thức để khai phá bản thân, và thực tế đã có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống và công việc của em, tuy vậy bản thân em cũng vẫn còn những thiếu sót, những điều em chưa thay đổi đc, em mong thầy thông cảm và trân thành cảm ơn thầy đã lắng nghe em.

 

Sinh viên Khóa 53KD, Khoa Kiến trúc Quy hoạch, ĐHXD Hà Nội

 


Trả lời:

 

Đã nhận được kết quả Big Five. Nên ghép thêm kết quả của những sinh viên khác, người khác để có thể so sánh và rút ra được nhận xét ta là ai và từ đó tự sửa mình. 

Kết quả cho thấy: Tính cách (hay kỹ năng mềm) thuộc loại trung bình. Yếu về tính hướng ngoại. 

Từng bước, từng bước mà cố gắng hơn. 

 

Ngày 3/2/2023, thày Phạm Đình Tuyển 

 


Hỏi:  Em gửi thầy kết quả Big Five ạ.




Trả lời: Thày đã nhận được kết quả đánh giá Big Five của em. 
Sau một năm tự nhìn nhận mình là ai và đã có những thay đổi . 
Tính cách Tận tâm và Hướng ngoại được cải thiện so với trước. 
Tính cách Cân bằng cảm xúc vẫn yếu như cũ. Theo các nghiên cứu mà thày được biết, tính cách Cân bằng cảm xúc là cốt lõi. Mọi năng lực hoạt động chuyên môn, xã hội của một con người đều dựa vào đây mà ra cả. 
Ta có mặt trên đời này đều có nguyên cớ tốt đẹp nào đó.  Phải tự tin hơn nữa vào chính mình, trước hết là từ công việc chuyên môn, nay chính là đồ án tốt nghiệp. 
Thày sẽ hỗ trợ chuyên môn để em có kết quả tốt nhất trong việc thực hiện học phần Đồ án tốt nghiệp. 
Ngày 10/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển.  
 

Hỏi: E chào thầy ạ! E là Thắng ,sinh vien nhận đồ án tốt nghiệp nhóm thầy, nhóm mình có nhóm zalo riêng hay thế nào để trao đổi về đồ án k ạ ? Em tìm sđt thầy để add Zalo nhưng không được ạ! Em cảm ơn thầy.
Trả lời: Trao đổi trực tiếp với thày qua mail. 
 
Một số nội dung chính thực hiện trong 4 tuần đầu tiên: :
 
1) Đọc kỹ các yêu cầu về nội dung Học phần đồ án tốt nghiệp của Khoa và Bộ môn KTCN; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành ngay trong tuần thứ 1)  
2) Báo cáo về tên đề tài tốt nghiệp, vị trí cụ thể khu đất dự kiến theo tỷ lệ 1/500 (hoàn thành trong tuần thứ 1)
3) Chuản bị các quy định, tiêu chuẩn thiết kế có liên quan đến đề tài; in thành một bộ hồ sơ, khi đi thông qua mang theo (hoàn thành trong tuần thứ 2)
4) Tìm 5 ví dụ trên thế giới về các công trình tương tự với loại hình dự kiến trong đề tài tốt nghiệp; nhận xét và đánh giá, kết luận rút ra để có thể ứng dụng cho đề tài (4 tuần phải hoàn thành); 
5) Đọc lại các nguyên lý thiết kế kiến trúc đã được học (phải làm ngay và liên tục cho đến khi bảo vệ đề tài);
6) Nên tự đánh giá Ta là ai. Đánh giá theo phần mềm  Big Five- tính cách sinh viên, để thày biết rõ hơn về sinh viên. 
Phần mềm đánh giá: http://talaai.com.vn/   (talaai.com.vn)
Sau đó gửi ngay kết quả đánh giá tính cách cho thày, để có thể hỗ trợ. 
 
Gặp nhau 2 tuần/lần. Mỗi lần gặp cần chuẩn bị sẵn câu hỏi để có thể trao đổi tối đa những vấn đề liên quan đến đề tài tốt nghiệp mà không tự trả lời được. 
Địa điểm gặp: Chiều thứ tư hàng tuần, từ 16h - 17h30 tại Văn phòng Bộ môn KTCN. 
 
Đồ án tốt nghiệp là một sự kiện quan trọng của đời người lao động trí óc. 
Phải nỗ lực hết sức và dành tất cả thời gian, nguồn lực cho đồ án. Từ đây mới có kết quả tốt nhất, để trải nghiệm, hình thành năng lực cần thiết chuẩn bị cho việc ra trường và làm việc với vô số những người tài khác trong xã hội. 
 
2/6/2022. Thày Phạm Đình Tuyển. 
 

Hỏi:  Em chào bộ môn ạ, em là Hoàng Đức Dương lớp 66XD8 msv-0013966 đang làm bài tiểu luận về công trình dân dụng ạ em thấy bộ môn có đăng bài về công trình galaxy soho ở Trung Quốc vậy em muốn xin bộ môn cho em bài đăng đó được không ạ, em xin cảm ơn bộ môn,em chào bộ môn ạ.


Trả lời: Trang WEB bmktcn.com được thành lập với mục tiêu chính là phục vụ sinh viên. Đương nhiên là em được đăng lại các bài viết trên trang WEB này. 
Chủ  biên: TS. Phạm ĐÌnh Tuyển 

Hỏi:

Em gửi thày bài Trắc nghiệm tính cách – Big Five (talaai.com.vn)


Trả lời:

Thày đã nhận được biểu tượng Big Five của em. Đây là Big Five rất điển hình của sinh viên. Em còn là người mạnh về Hướng ngoại, một tính cách rất được coi trọng trong Thời đại liên kết và hội nhập. 
Do còn trong giai đoạn là sinh viên gắn với Học hỏi, Học tập là chính và chưa có Học hành, nên tính cách Tận tâm của em còn thiếu mạnh mẽ so với tính cách khác.  
Khi làm việc trong doanh nghiệp hay tổ chức nào đó, người sử dụng lao động đánh giá trước hết tính cách Tận tâm và là kỹ năng mềm cơ bản của mỗi nhân viên. 
Không đợi đến lúc ra trường, ngay từ bây giờ em dành quan tâm hơn cho tính cách này. Nếu làm được như vậy, sẽ thuận lợi hơn khi thử việc và nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp. 
Khi trắc nghiệm Big Five, Tận tâm cũng là tính cách nổi trội của thày. Trong công việc, thày luôn có thiện cảm với những người Tận tâm. 
Chúc em sớm trở thành con người thật sự Tận tâm. 

Ngày 24/4/2021, Thày Phạm Đình Tuyển. 


Hỏi:

Em thưa thầy, thầy có thể cho em hỏi làm sao mình có thể kết nối làm quen với những người giỏi hơn mình ạ, em cảm ơn thầy.


Trả lời:

Thày đã nhận được thư của em.
Đối với một đất nước: Hiền tài như nguyên khí quốc gia. Mạnh hay yếu từ đó mà ra cả.
Đối với một cá nhân: Suốt cả đời gắn với việc học: Học cái gì và học thày nào. Và sự học luôn đi cùng với sự sang trọng và thịnh vượng.
Những người giỏi hay người hiền tài có thể thức tỉnh cho ta học cái gì một cách hiệu quả và qua đó họ cũng trở thành thày của ta.
Người tài giỏi là người làm những việc mang lại giá trị gia tăng cao mà người thường không làm được. Người hiền tài là người mang tài của mình ra giúp xã hội.
Vị thế xã hội cấp độ nào thì có người tài, người hiền tài cấp độ đó, ví như người tài giỏi trong lớp, trong trường, trong ngành, trong vùng, trong quốc gia và thế giới.
Mỗi người thường tìm và chơi với người giỏi phù hợp với vị thế của họ. Khi tiến bộ, sang một vị thế mới cao hơn, lại tìm thày giỏi tương xứng ở vị thế đó mà học.
Khi đã tài giỏi trong một vị thế, chính ta lại trở thành người thày để dẫn dắt những người khác chưa có điều kiện giỏi bằng ta. Từ đây ta cũng có được phẩm cách của người chủ và người lãnh đạo.  
Khi đã hiểu được sự cần thiết của việc tìm người giỏi hay người hiền tài để học và hành, thì tất yếu ta sẽ tự thay đổi để tìm được cách kết nối với họ.
Những hiền tài luôn mong muốn làm những điều tốt đẹp. Vậy hãy thể hiện cho họ thấy tính cách của ta cũng luôn mạnh mẽ hướng về điều đó.
Là sinh viên, trước hết hãy tìm thày hay người giỏi trong lớp, khoa, trường; trong gia đình và dòng họ để học.
Thày chúc em sớm thành công.

Ngày 19/4/2021. Thày Phạm Đình Tuyển


Hỏi:

Em thưa thầy (cô). Trong quá trình làm đồ án thì trong lớp có nhóm không hoà đồng được và bạn trong nhóm xin sang nhóm khác. Vậy bạn đó đề xuất chuyển nhóm với thầy trong buổi thông tới luôn được không ạ? Em cảm ơn ạ!


Trả lời:

Bộ môn đã nhận được thư của em. 
Học kỹ năng mềm phối hợp với các thành viên có liên quan trong hoạt động tư vấn là một trong những mục tiêu của việc Làm đồ án theo nhóm. 
Ai cũng phải nỗ lực tự học điều này để đình hình được nhận thức: Sức mạnh và vị thế của một tổ chức chủ yếu được xây dựng trên nền tảng của việc "Cùng nghĩ,Cùng làm".Từ đó mới mong công việc đạt được hiệu quả cao nhất.
23/4/2019. Thày Phạm Đình Tuyển 


Hỏi:

Em chào thầy, các câu trả lời của thầy khiến em thấy rất hữu ích. Em muốn hỏi thầy khi thầy gặp những bế tắc hay thất bại trong cuộc sống thầy đã tự khắc phục như thế nào, có khi nào thầy cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình không. Hiện tại có những lúc em cảm thấy kém cỏi so với  người khác, xin thầy cho em lời khuyên được không ạ?

Em cảm ơn thầy rất nhiều. 
Trả lời:


Thày đã nhận được thư của em 
Chắc chắn trong cuộc đời không có ai chỉ toàn thành công cả. 
Trong hoạt động chính trị, thất bại là gắn với tính mạng. 
Trong hoạt động kinh tế, thất bại là gắn với thiệt hại về kinh tế và thời gian.
Trong hoạt động xã hội, thất bại là mất niềm tin và vị thế… 

Trong thời đại hội nhập ngày nay, con người phải cạnh tranh với những đối thủ rất mạnh mà trong nhiều trường hợp ta còn chưa biết nhiều về họ; giống như đi thi Olimpic mà không biết sẽ phải thi môn gì; đến đó mới rõ. 
Chính vì vậy, xã hội bây giờ cần những người: i) Tư tưởng tiến bộ; ii) Yêu tự do; iii) Hoạt động đa năng và biết liên kết với nhiều người để làm nhiều việc; trong đó đặc biệt với em là nhân tố thứ ba. 

Nếu một người chỉ chăm chăm làm một việc; việc đó thất bại có nghĩa là mất tất cả. 
Nếu một người làm ba việc; một việc thành công, hai việc thất bại, điều đó cũng chấp nhận được.
Nếu một người làm năm việc; ba việc thành công, hai việc thất bại, điều đó được coi như đã thành công.  

Đã đi học được đến bậc đại học, chắc chắn em có cơ hội hơn rất nhiều người không có điều kiện đi học ngoài xã hội kia (thậm chí nhiều người còn khuyết tật). 
Hãy học và rèn luyện trở thành người đa năng, nghĩa là tập làm nhiều việc một lúc (ưu tiên là việc theo chuyên môn giỏi nhất của mình, tiếp đến là việc mà xã hội đang cần và cuối cùng là việc mà mình yêu thích). Cũng chính từ đây em sẽ tìm được những mặt mạnh của mình.
Đối với những người tri thức, trong tâm thức của họ không có chỗ cho từ “bế tắc” và “mệt mỏi”, chỉ có từ “khó khăn” và “sáng tạo” để vượt qua mà thôi. (Tất nhiên, trong cuộc sống ai cũng phải chịu những nỗi đau buồn, ví như sự mất mát của người thân, bạn bè, đồng loại). 
Một điều nữa em cũng cần biết: Sức mạnh để làm những điều khác biệt và sẽ thành công, không phải chỉ xuất phát từ bản thân em, từ thế giới thực tại này, mà còn được khởi nguồn từ sức mạnh tinh thần của tiền nhân, tổ tiên và dòng họ gia đình em. Vì vậy, phải tìm hiểu, học để phát huy cho được sức mạnh tinh thần này, thậm chí biến thành niềm tin cốt lõi của mình.  

Chúc em trở thành con người đa năng và thành công.  

Ngày 4/12/2018. Thày Phạm Đình Tuyển  

 


Thông tin định kỳ
+ Câu hỏi ôn thi môn học Kiến trúc CN - DD
+ Câu hỏi ôn thi môn học KTCN
+ Bảng giờ lên lớp
+ Giải thưởng Loa Thành
+ Quyết định số 1982/QĐ-TTg phê duyệt Khung trình độ quốc gia Việt Nam
+ Quy định mới về Quy chế đào tạo ĐH hệ chính quy theo hệ thống tín chỉ của Trường ĐHXD
+ Chương trình khung môn học học phần tiến sỹ chuyên ngành Kiến trúc Công nghiệp
+ Dạy học theo tiếp cận “CDIO” trong đào tạo đại học
+ Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg ban hành Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam
+ NQ số 44/NQ-CP ban hành Chương trình hành động về đổi mới căn bản, toàn diện GD & ĐT
+ Bộ Xây dựng cung cấp 37 dịch vụ công trực tuyến mức độ 4
+ NĐ 109/2022/NĐ-CP quy định về hoạt động KHCN trong cơ sở giáo dục ĐH
+ Công bố Báo cáo Việt Nam 2035
+ Hệ thống tài liệu phục vụ thực hiện học phần Đồ án KTCN và Công trình đầu mối HTKT
+ Danh mục các video trên WEB bmktcn.com
+ Truyền thuyết Kiến trúc kho báu Chùa Một Cột
+ Danh mục các dự án quy hoạch KCN tại VN
+ Danh mục dự án QH các KKT ven biển Việt Nam
+ Danh mục dự án QH các KKT cửa khẩu tại VN
+ Danh mục hệ thống Văn bản quy phạm pháp luật trên WEB bmktcn.com
Tin tức chung
Tái cấu trúc làng nghề Hà Nội: "Vẽ" trên giấy thì dễ!
10/10/2016
 


Thực trạng các làng nghề ở Hà Nội hiện nay cho thấy, các chính sách hỗ trợ phát triển kiểu “bao cấp” sẽ không khả thi. 

Những người cuối cùng của làng nghề 
Khi đứng trước ngôi nhà khang trang kiêm phòng trưng bày nằm ở số 178 Trấn Vũ (Tây Hồ, Hà Nội), tận mắt thấy tấm biển đề “Đúc đồng Ngũ Xã” và thấp thoáng sau cửa kính là rất nhiều tượng đồng, chúng tôi mới thực sự tin, làng nghề truyền thống 400 năm tuổi vẫn còn tồn tại. Hơn hai mươi năm nay, người Hà Nội đã quen gọi ngôi làng nằm ven hồ Trúc Bạch là “làng phở cuốn” vì hầu như nhà nào cũng kinh doanh ẩm thực. Chẳng ai còn nhớ nơi đây từng là một trong những “cái nôi” của nghề đúc đồng phía Bắc. Đón khách, ông Nguyễn Văn Ứng, nghệ nhân đúc đồng cuối cùng của Ngũ Xã, vui vẻ kể: “Dịp kỷ niệm 990 năm Thăng Long – Hà Nội, tôi đem sản phẩm tham dự triển lãm nghề thủ công truyền thống. Chủ tịch thành phố Hà Nội khi ấy – ông Hoàng Văn Nghiên đã rất ngạc nhiên vì cứ ngỡ ‘làng đúc đồng Ngũ Xã mất rồi’. Ngay sau đó, tôi được thành phố ‘cấp’ cho nhà trưng bày sản phẩm”. Trước đấy, dù không hề nhận được bất cứ sự hỗ trợ nào, gia đình ông vẫn cố gắng duy trì nghề “cha truyền con nối”.   “Khó khăn nhất là thời bao cấp, sản phẩm làm ra chẳng bán được cho ai. Cả làng bỏ đúc đồng chuyển sang đúc nhôm. Nhà tôi cũng phải làm nhôm để kiếm sống và ‘nuôi’ nghề gia truyền. Tiết kiệm được chút nào là lại đúc đồng để… chơi. Riêng xưởng đúc đồng, vì vấn đề ô nhiễm môi trường, phải chuyển chỗ nhiều lần, mãi sau mới về số 15 đường Hồng Hà”, nghệ nhân Nguyễn Văn Ứng tâm sự. 
 


Nghệ nhân Nguyễn Văn Ứng, làng đúc đồng Ngũ Xã 

Hiện, xưởng đúc đồng của gia đình ông với khoảng 20 nhân công đang phải “chạy” hết công suất. Như lời nghệ nhân Nguyễn Văn Ứng, 10 năm gần đây, sản phẩm đúc đồng “đắt khách” trở lại. Do cả làng chẳng còn ai làm nghề, ông trở thành chuyên gia đúc tượng lớn của Hà Nội, đặc biệt là tượng Bác Hồ và các nhân vật lịch sử. Ngoài ra, các đơn hàng khác cũng đến tới tấp, chủ yếu là đồ thờ. Tiếc nhất là các hợp đồng với nước ngoài (Ấn Độ đặt chuông lắc, Nhật Bản đặt hàng nghìn đỉnh đồng…), ông buộc phải từ chối vì do cơ chế, một thời, đồ cổ không được phép “xuất ngoại”. Sau này, khi đã được “mở cửa” thì lại không có đủ nhân lực sản xuất. Chỉ cần ghé thăm phòng trưng bày và xưởng đúc đồng cũng thấy, nghệ nhân cuối cùng của làng đúc đồng Ngũ Xã đang “sống” rất “khỏe” bằng nghề cổ truyền. Nhưng nguyên nhân thì khá… trớ trêu. Một phần nhờ kinh tế phát triển, đời sống văn hóa – tín ngưỡng của người dân ngày một nâng cao. Một phần bởi làng đúc đồng Ngũ Xã đã bị… xóa sổ, hầu như cả làng đều bán nhà, chuyển hộ khẩu, sinh sống bằng nghề khác, người làng “gốc” bây giờ chỉ đếm trên đầu ngón tay!   

Tương tự như Ngũ Xã, Triều Khúc (Thanh Trì, Hà Nội) – ngôi làng từng được gọi là “Làng bách nghệ” cũng hoàn toàn “thay da đổi thịt”. Hầu hết các nghề thủ công xưa đã lụi tàn từ lâu, chỉ còn lại vài ba nghệ nhân vẫn kiên trì giữ nghề, nhưng không phải ai cũng thành công. Đón chúng tôi, anh Nguyễn Huy Thọ, 36 tuổi, thuộc thế hệ thứ tư trong dòng họ Nguyễn Huy chuyên nghề phất trần, hào hứng khoe: “Mỗi ngày, nhà tôi sản xuất từ 400 đến 500 chổi phất trần đủ kích cỡ. Làm đến đâu, ‘xuất’ hết đến đó, thậm chí sang cả nước ngoài”. Do nhu cầu thị trường luôn ổn định nên bao năm nay, gia đình anh vẫn phát đạt nhờ vào nghề thủ công thường được gọi vui là “nghề lông gà, lông vịt”. Theo lời anh Thọ, trong làng, hiện còn khoảng 100 nhà vẫn làm nghề lông gà, lông vịt, nhưng họ chỉ chuyên thu gom nguyên liệu thô, mang về sơ chế rồi bán lại cho gia đình anh. Nói cách khác, dòng họ Nguyễn Huy đang là “trùm” phất trần duy nhất của làng Triều Khúc. 

Trái với sự hồ hởi của anh Nguyễn Huy Thọ, bà Tạ Thị Vĩnh, nghệ nhân tết thao cuối cùng của làng Triều Khúc mời khách vào nhà với vẻ miễn cưỡng. Nhắc đến nghề gia truyền, giọng bà đượm buồn: “Nhà tôi, con cháu đều thạo nghề hết nhưng có việc đâu mà làm. Tôi thì làm túc tắc, để chơi là chính. Lâu nay, tôi không tham gia triển lãm làng nghề nữa vì có quảng cáo cũng chẳng bán được sản phẩm”. Bà Vĩnh vẫn nhớ, những năm chín mươi, nhờ nghề tết thao và chân chỉ hạt bột mà bà nuôi các con ăn học đàng hoàng. Nhưng sau đó, đơn hàng vãn dần. Những sản phẩm bà mất cả tháng trời kỳ công thêu, tết không đọ nổi với hàng chợ, tuy làm ẩu nhưng giá rẻ. Tuy thế, thi thoảng, vẫn có người tìm đến tận nơi đặt hàng bà Vĩnh. Như vừa rồi, bà nhận được một đơn hàng lớn – 100 quả cù đen lắp vào hộp sơn mài, xuất khẩu sang Nhật. Khi bà Vĩnh mang ra những sản phẩm tết thao và chân chỉ hạt bột được gấp cẩn thận, lưu giữ trong một cái hộp lớn làm kỷ niệm, chúng tôi đã sững sờ trước vẻ đẹp và nét tinh xảo mà hàng chợ chắc chắn không thể nào sánh nổi. Giá của những “tuyệt tác” ấy lên đến tiền triệu và đó chính là một trong những lý do khiến Triều Khúc không giữ nổi nghề tết thao còn chân chỉ hạt bột thì phải “thỏa hiệp” với cơ chế thị trường. Ngoài bà Vĩnh vẫn “khăng khăng” chỉ làm “hàng kỹ” thì các nhà khác trong làng đã chuyển sang sản xuất “hàng dối” từ lâu.  

Giữ nghề được đến đâu thì giữ” 

Qua khảo sát các làng nghề truyền thống trên địa bàn Hà Nội, chúng tôi nhận ra một thực tế đáng buồn: Ngay những nghệ nhân đang phát đạt nhờ nghề gia truyền cũng chẳng biết có thể giữ nghề được đến bao giờ. Nghệ nhân đúc đồng Nguyễn Văn Ứng chia sẻ, ông từng truyền nghề cho hàng trăm “đệ tử” nhưng chẳng mấy người trụ lại, mà đấy là tiêu chí đào tạo đã giảm nhẹ so với quy trình vô cùng khắt khe thời trước. Xưa, để trở thành một nghệ nhân đúc đồng, thợ học việc phải thuần thục cả năm, sáu “môn”: Vẽ, tạo hình, làm khuôn đúc, chạm khắc, lấy màu... Nay, mỗi học trò chỉ phải rèn luyện đúng một khâu, thế nhưng, hầu hết đều kêu “chán” rồi bỏ ngang. Đó là lý do ông Ứng không thể mở rộng quy mô sản xuất hay nghĩ đến một chiến lược phát triển nghề bền vững hơn, chẳng hạn, kết hợp chặt chẽ với du lịch. Mỗi năm, phòng trưng bày đồ đồng Ngũ Xã đón rất nhiều đoàn khách du lịch nước ngoài. Nhưng nơi đây chỉ bày các sản phẩm tượng và đồ thờ có kích cỡ từ vừa đến lớn, không hề có văn bản giới thiệu, tư liệu ảnh hay video giúp người xem hình dung rõ nét hơn về một làng đúc đồng nức tiếng thuở trước. Ngoài ra, cũng không có các phiên bản tượng mi ni, các đồ lưu niệm nhỏ gọn để khách quốc tế dễ dàng mua về làm quà như cách các làng nghề của Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc… đã làm rất hiệu quả. Ông Ứng giải thích, dù muốn cũng khó có thể sản xuất đồ lưu niệm vì thiếu nhân lực. 

Tương tự, anh Nguyễn Hữu Thọ cũng nhận định, nghề làm phất trần của gia đình mình khó có thể “hưng thịnh” như xưa và cũng chỉ ổn định độ mươi năm nữa là may, bởi nguồn nguyên liệu đang ngày một khan hiếm. Khi trước, lông gà, lông vịt được “nhổ” bằng tay, còn nay, “tuốt” bằng máy nên dập gãy hết, không dùng được. Chưa kể, người làng rủ nhau bán đất, chuyển đi nơi khác. Lớp thanh niên thì chê nghề lông gà, lông vịt hôi hám, vất vả, không ai muốn đụng tay. Nguy cơ thiếu nhân lực là điều dễ thấy. Ngoài ra, phất trần Triều Khúc cũng đang bị các sản phẩm “rởm” xuất xứ từ nơi khác cạnh tranh quyết liệt, nhưng anh Thọ thì hoàn toàn chưa nghĩ đến việc quảng bá “hàng xịn” một cách bài bản. Vậy nên, dù đơn hàng vẫn làm không kịp, nhưng cũng như nghệ nhân tết thao Tạ Thị Vĩnh, anh Thọ tiễn chúng tôi bằng tiếng thở dài: Giữ nghề được đến đâu thì giữ!   

Bảo tồn làng nghề - “sàng lọc” hay bao cấp toàn bộ?  

Theo thống kê của báo Thanh niên vào tháng 7 năm 2016, 21 làng nghề thủ công truyền thống ở Hà Nội được đưa vào danh sách bảo tồn, phục hồi trong một đề án “nghìn tỷ” do UBND thành phố Hà Nội phê duyệt. Nhưng qua khảo sát, chúng tôi nhận thấy, các làng nghề này có nguy cơ chỉ “sống lại” trên… giấy vì nghề truyền thống ở đây hoặc đã “chết”, hoặc đang “hấp hối” trước sức ép của nền kinh tế thị trường cùng những khó khăn về nhân lực, vốn, cơ sở hạ tầng…., mỗi nghề chỉ còn lại một nghệ nhân như hiện trạng của đúc đồng Ngũ Xã và tết thao Triều Khúc. 

Chúng ta có nên cố khôi phục tất cả các làng nghề Hà Nội, cố bảo tồn những sản phẩm truyền thống, giữ lại những giá trị không còn phù hợp với nhu cầu của thị trường?

Điều đáng nói, đây không phải là đề án khôi phục làng nghề duy nhất đã, đang và sắp được triển khai trên địa bàn thủ đô. Về mặt chính sách, Hà Nội và nhiều địa phương trên cả nước đã sớm có chủ trương phát triển ngành nghề nông thôn, khuyến khích phát triển công nghiệp nông thôn và hợp tác xã …, trong đó, đặc biệt ưu tiên phát triển làng nghề. Các chính sách này cũng phân loại rõ ba nhóm làng nghề để có hướng hỗ trợ cụ thể, bao gồm: làng nghề gắn với hoạt động du lịch, quy hoạch lại những làng nghề gây ô nhiễm môi trường, khôi phục những làng bị mai một. Tuy nhiên, nhiều khả năng, các chính sách hỗ trợ làng nghề đang được coi là đồng bộ hiện nay đều không phù hợp với tình hình thực tế.  

Thực trạng lụi tàn của rất nhiều nghề thủ công truyền thống cho thấy, nếu những sản phẩm đó không còn phù hợp với thị hiếu tiêu dùng thì dù có cố khôi phục làng nghề, nghề truyền thống cũng vẫn “chết” vì không còn nghệ nhân và cũng không có “đầu ra”. Đó là lý do nghệ nhân tết thao Tạ Thị Vĩnh khẳng định, bà chỉ “túc tắc” làm nghề “cho vui”, không có ý định “lên báo, đài” và có đi triển lãm thì cũng chỉ “đi cho vui” vì sản phẩm chắc chắn không bán được. Ngược lại, những nghề đáp ứng tốt nhu cầu của thị trường thì vẫn phát triển mạnh mẽ. Những hộ bao năm qua tự “đứng vững” bằng nghề truyền thống, họ không cần đến sự bao cấp của nhà nước về vốn, nguyên liệu, nhân lực hay “đầu ra”. Cùng lắm, như trường hợp của nghệ nhân đúc đồng Nguyễn Văn Ứng, ông cũng chỉ cần thành phố hỗ trợ một phòng trưng bày để thuận tiện “bắt tay” với du lịch. Việc cần làm với đúc đồng Ngũ Xã bây giờ không phải là “rót” thêm tiền mà là hướng dẫn nghệ nhân cách thức thu hút khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế. Từ thực tế đó, câu hỏi đặt ra là, chúng ta có nên cố khôi phục tất cả các làng nghề Hà Nội, cố bảo tồn những sản phẩm truyền thống, giữ lại những giá trị không còn phù hợp với nhu cầu của thị trường? 


Theo TS. Đào Thị Hoàng Mai, Viện Kinh tế Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, rất nhiều đề án phát triển làng nghề hiện nay đều mắc phải “lỗi”: hỗ trợ “cào bằng”, “bao tất cả các ngành trong một” để “rót tiền” mà không tính đến đặc thù của từng ngành, từng nghề cụ thể. Rõ ràng, biện pháp hỗ trợ này vừa tiêu tốn ngân sách vừa không mang lại hiệu quả thực tiễn. Bà Mai phân tích, riêng đối với những nghề, làng nghề đang trên bờ vực “biến mất”, thuộc diện “cần khôi phục” trong các đề án phát triển làng nghề, việc cố gắng bảo tồn theo kiểu “bao cấp” là bất khả thi, bởi đơn giản, không có “bầu sữa bao cấp” nào là vĩnh viễn. Ngoài việc phân nhóm làng nghề để hỗ trợ hiệu quả, theo bà Mai: “Nên để các làng nghề tự thích ứng với nhu cầu của thị trường, cụ thể như làm ra những sản phẩm phù hợp với người tiêu dùng, áp dụng phương thức sản xuất mới, hiệu quả và thân thiện với môi trường. Nếu làm được thì sẽ tồn tại, còn không thì bị đào thải, đó cũng là một quy luật của sự phát triển. Do vậy, biện pháp tốt nhất là ‘thuận theo tự nhiên’, để các làng này phát triển bằng nội lực của chính mình và phù hợp với quy luật của thị trường”.  

PGS.TS Nguyễn Văn Huy, Giám đốc Trung tâm Di sản các nhà khoa học, nhận định: “Các nghệ nhân và làng nghề cần là một cơ chế quản lý thông thoáng tạo điều kiện cho các làng nghề phát triển, con em họ được giáo dục bài bản và có thể ứng dụng những tri thức mới trong phát triển nghề truyền thống chứ không phải là hỗ trợ kiểu  bao cấp”. Ông Huy cũng cho rằng, với các làng nghề đã  bị mai một tới mức chỉ còn lại  một nghệ nhân và nghệ nhân đó cũng chỉ có rất ít hoặc thậm chí không tìm được học trò thì nên  lưu giữ bằng hình ảnh, tư liệu về nghề theo hình thức bảo tàng.  Để tránh trường hợp mất toàn bộ các di sản và không kịp lưu trữ, công tác bảo tồn đi sản bao gồm: lưu giữ lại các tài liệu, hiện vật, quá trình sản xuất các sản phẩm thủ công cũng như kinh nghiệm và kỹ năng cần được tiến hành ngay với sự tham gia của các nghệ nhân.  Theo PGS.TS Nguyễn Văn Huy, “Với những nghề thủ công đã mất, cần tư liệu hoá ngay và huy động các nghệ nhân tham gia vào công tác này. Như Hàn  Quốc, Nhật Bản, họ làm tư liệu hóa về kinh nghiệm của người thợ thủ công nghề và các làng nghề đã và đang mai một rất tốt. Còn ở ta, hầu như chưa có đơn vị nào làm một cách bài bản, hệ thống. Và hậu quả là có những nghề, như nghề giấy làm giấy sắc phong ở Nghĩa Đô, khi nghệ nhân duy nhất còn lại là cụ Lại Văn Bằng ra đi, chưa kịp làm tư liệu hóa thì cụ đã mang theo toàn bộ bí quyết nghề”.   

Bài và ảnh: Thu Quỳnh - Hương Lan 
Nguồn: 
http://tiasang.com.vn/Default.aspx?tabid=116&CategoryID=42&News=10092

 
 
Tin mới đưa:
Tin đã đưa:
“ Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà?”
 
Trí thức trẻ là người tốt nghiệp đại học, tuổi từ 39 trở xuống. Do thu nhập sau ra trường hạn hẹp, thị trường nhà ở giá rẻ khan hiếm, nên điều kiện về an cư để lạc nghiệp còn khó khăn. Các bạn trí thức trẻ ước muốn gì về nơi ở của riêng mình (không phải do thừa kế, đi thuê):
 
 
 
Trong thời đại CMCN 4.0, Chuyển đổi số không còn là điều tốt đẹp nên có, mà là điều bắt buộc đối với tất cả tổ chức và doanh nghiệp, gắn với Chính quyền số, Kinh tế số, Xã hội số. Trong bối cảnh đô thị hóa, ngành XD có vai trò tiên phong trong Chuyển đổi số đế nâng cao năng lực cạnh tranh. Người ta còn cho rằng "QH đô thị là bệ phóng cho Chuyển đổi số". Lãnh đạo, người lao động trong doanh nghiệp XD phải chấp nhận và thích ứng dần với quá trình Chuyển đổi số. Các bạn SV, cựu SV trong lĩnh vực XD - Công dân kỹ thuật số trong tương lai, nghĩ gì về nhu cầu đào tạo nâng cao năng lực Chuyển đổi số trong cơ sở đào tạo ĐH:
 
 
Thông báo

   Liên kết website
 
  • Sơ đồ trang 
  • Bản quyền thuộc Bộ môn Kiến trúc Công nghệ - Khoa Kiến trúc Quy hoạch - Trường Đại học Xây dựng
    Địa chỉ liên hệ: Phòng 404 nhà A1 - Số 55 đường Giải Phóng - TP Hà Nội
    Điện thoại: (04) 3869 7045     Email: bmktcn@gmail.com
    Chủ biên: TS. Phạm Đình Tuyển - Phụ trách: TS. Nguyễn Cao Lãnh & cộng sự
    Powered by vnDIC.com